به گزارش خبرگزاری ایمنا، طب سنتی در ایران سابقه ای دیرینه دارد اما در سال های گذشته طب نوین جایگاه آن را در بین مردم کمرنگ ساخت تا جایی که چیزی حدود ۲۰ سال پیش وزارت بهداشت وقت مخالفت خود را با برخی درمان های این طب اعلام کرد، اما امروزه طب سنتی نه تنها در ایران و اصفهان بلکه در تمام دنیا موافقان و پیروان بسیاری دارد تا جایی که بسیاری از افراد ترجیح می دهند از روش های طب سنتی برای درمان خود استفاده کنند. اما اینکه طب اسلامی وجود دارد یا خیر و ریشه های طب سنتی چیست، موضوعی است که کارشناسان متعددی درباره آن اظهار نظر کرده اند.
حجت الاسلام سید محمدرضا علاءالدین قرآن پژوه و دانش آموخته دکترای علوم قرآنی و حدیث در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص حقایق طب اسلامی و ریشه گرفتن طب ایرانی از قرآن، اظهار می‌کند: انسان‌ها حرص و ولع بسیاری نسبت به خوراکی‌های متعدد دارند که گاهی برای آنها مناسب نیست، اما خوراک انسان باید با توجه به فصول و ماه‌ها و هم‌چنین سردی و گرمی مزاج، متفاوت باشد.
علاء الدین تصریح کرد: طب سنتی ما طبی قرآنی است و ریشه‌های اصلی طب ما در قرآن نهفته است، تمام مسایلی که درباره سلامتی و آداب زندگی در قرآن آمده قابل تفسیر و تدوین است و مقالات بسیار مستندی نیز در این رابطه موجود است.
وی می‌افزاید: درباره اصل کلی زندگی صحیح، قرآن فرموده است که "کُلو وَ اشرَبوَ وَلاتُسرَفُوا" یعنی بخورید و بیاشامید و اسراف و زیاده‌روی نکنید؛ هم‌چنین زمانی که قرآن در زمینه حلت و حرمت خوراکی‌ها و به خصوص گوشت‌ها صحبت می‌کند به دلیل تاثیراتی است که برخی خوراکی های حرام مانند گوشت خوک یا نوشیدنی‌های حرام بر روی جسم و اندیشه انسان دارد.
طب سنتی ما طبی قرآنی است و ریشه‌های اصلی طب ما در قرآن نهفته است، تمام مسایلی که درباره سلامتی و آداب زندگی در قرآن آمده قابل تفسیر و تدوین است و مقالات بسیار مستندی نیز در این رابطه موجود است.
این قرآن‌پژوه با بیان اینکه اگر بگوییم طب اسلامی نداریم و همه طب ما طب غربی است حرف درستی نیست، تصریح می‌کند: طب قرآنی و اسلامی وجود دارد و حضرات معصومین نیز در این ارتباط نکاتی را فرموده و توصیه‌هایی درباره این موضوع داشته‌اند که افراد چه و چگونه بخورند، برای مثال وقتی خداوند به حضرت مریم(س) در زمان بارداری ایشان می‌گوید رطب تازه بخورد، و پزشکان تاثیر رطب تازه را از لحاظ انرژی، ویتامین‌ها، کالری و در کل اثرات مثبت آن بر زن باردار ارایه دادند بنابراین فلسفه کلی این موضوع را قرآن ارایه کرده است و این گفتارها و نشانه‌ها بر این موضوع دلالت دارد که خداوند متعال به نوع خوراکی‌ها و آثار و برکات آنها بر جسم انسان توجه داشته است.
طب قرآنی به صورت دو بعدی عمل کرده است
علاءالدین که دانش آموخته دکترای علوم قرآنی و حدیث است بخش بسیاری از بیماری‌های انسان را روان‌تنی برمی‌شمرد و می‌افزاید: عامل ایجاد بیماری‌های روان‌تنی چیزی جز خشم، کینه، حسادت، حرص و ولع، غیبت، تهمت و دروغ نیست و قرآن عملا ریشه بیماری‌های روان‌تنی را مشخص کرده و به معالجه آن ها پرداخته است.
وی با بیان اینکه انسان موجودی دو بعدی است، می‌گوید: خداوند در کنار جسم انسان به روح و روان او نیز توجه کرده است و گناه را عامل بیماری روح و روان می‌داند، ضمن اینکه برخلاف طب غربی، طب قرآنی به صورت دو بعدی عمل کرده و جسم و روح و روان را با هم مدنظر قرار داده است.
مدیرعامل موسسه قرآن‌پژوهان کوثر تصریح می کند: حضرت ابراهیم(ع) می‌فرماید خدایا بیمار شدن به دست خودم بوده اما شفا به دست تو است که در واقع یکی از اسماء خداوند یامن اسمه دواء و ذکره شفاء است که در دعای کمیل نیز آمده است و در مجموع بحث بیماری انسان نیز به کرات در قرآن آمده است.
این استاد حوزه با بیان اینکه اصل ۸۰ درصد بیماری‌ها به گفته خود پزشکان معده است و آنها را ناشی از معده و پرخوری‌ها، کم‌خوری‌ها و بدخوری‌ها می‌دانند، ادامه می دهد: اگر در ایران پزشکانی همچون ابن‌سینا، فارابی، رازی و بسیاری دیگر از شخصیت‌های عظیم ظهور کردند به این دلیل بوده که دین ما دین علم بوده و بخشی از علم نیز علم طبابت و رسیدگی به احوال افراد بوده است.
نقش طب سنتی در درمان بیماری‌های مزمن
محمد مظاهری مدیرگروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، می‌گوید: طب سنتی، طبی است که چندهزار سال با استفاده از آن به مداوا، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها در ایران و کشورهای اطراف که آن زمان جزء سرزمین پارس بوده، استفاده شده است.
وی با بیان اینکه طب سنتی طبی نیست که تاریخچه آن به ۲۰ یا ۳۰ سال پیش بازگردد، می‌افزاید: سالیان درازی که طب نوین وجود نداشت، حکمای طب ایرانی با استفاده از متون معتبر و پیگیری اصولی که به آن طب اخلاطی گفته می‌شود به مداوای مردم مشغول بودند که این موضوع به دوران زرتشت پیامبر بازمی‌گردد و از زمان زرتشت ادامه پیدا کرد و در زمان اسلام مورد تایید ائمه اطهار و نبی مکرم اسلام(ص) قرار گرفت.
مظاهری می‌گوید: آموزه‌های این طب مورد تایید اسلام بوده و حکمای اسلامی خودشان این طب را توسعه دادند و از طرفی آموزه‌هایی نیز به عنوان دستورات، کارکردها و رویکردهای کلی از طب اسلامی وارد طب سنتی شده است اما اگر بخواهیم بگوییم طبی به نام طب اسلامی داریم به این معتقد نیستم.
این متخصص طب سنتی اظهار می‌کند: اسلام دینی است که برای راهنمایی و هدایت بشر آمده و نقشی در طبابت ندارد و طبابت بسیار کوچک‌تر و جزئی‌تر از این است که اسلام بخواهد درباره به آن صحبت کند.
مظاهری تاکید کرد: طبی به نام طب اسلامی وجود ندارد که ساختار طبی و راهکارهای درمان‌گرایانه ارایه کرده باشد، قطعا چنین چیزی در اسلام نداریم، برای مثال اسلام برای فردی که قند خون بیش از ۴۰۰ دارد هیچ دستورالعملی ندارد و لزومی هم ندارد که این‌چنین باشد. این مسایل نه در اسلام که در مسیحیت یا یهودیت و هیچ‌کدام از سایر ادیان نیست اما رویکردهای کلی همچون بخورید و بیاشامید، فعالیت بدنی داشته باشید، تا سیر نشدید دست از غذا بکشید، به اندازه نیاز مصرف کنید، در ادیان وجود دارد.
طبی به نام طب اسلامی وجود ندارد که ساختار طبی و راهکارهای درمان‌گرایانه ارایه کرده باشد، قطعا چنین چیزی در اسلام نداریم، برای مثال اسلام برای فردی که قند خون بیش از ۴۰۰ دارد هیچ دستورالعملی ندارد و لزومی هم ندارد که این‌چنین باشد. این مسایل نه در اسلام که در مسیحیت یا یهودیت و هیچ‌کدام از سایر ادیان نیست اما رویکردهای کلی همچون بخورید و بیاشامید، فعالیت بدنی داشته باشید، تا سیر نشدید دست از غذا بکشید، به اندازه نیاز مصرف کنید، در ادیان وجود دارد.
وی با تاکید بر نقش اساسی طب سنتی در درمان بیماری‌های مزمن و پیشگیری از بیماری‌ها، می‌افزاید: بیماری‌های مزمن بیماری‌هایی نیست که در روز ایجاد شده باشند، برای مثال این بیماری‌ها مانند آپاندیسیت نیست که سریعا نیاز به جراحی داشته باشد بلکه بیماری‌هایی مانند دیابت، ام‌اس یا بیماری اعصاب و روان هستند که افراد سال‌ها از آن رنج می‌برند.
طبابت در عطاری‌ها ممنوع است
مظاهری در خصوص زمان‌بَر بودن تاثیر طب سنتی، می‌گوید: درمان بیماری‌های مزمن در عرض چند روز نمی‌توانند نتیجه دهد و مواد موثر داروهای گیاهی در طول زمان اثر می‌کند.
مدیرگروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره میزان علاقمندی و رغبت مردم به طب سنتی، تصریح می کند: در تمام دنیا هم‌چنین در ایران و اصفهان تمایل افراد به طب سنتی بسیار زیاد است اما مردم تا حدودی در انتخاب مراکز مجاز دچار سردرگمی هستند و نمی‌دانند به کدام یک از کلینیک‌های مجاز و تخصصی مراجعه کنند.
وی درباره فعالیت مراکز غیرمجاز می گوید: مراکزی که از وزارت بهداشت مجوز فعالیت ندارند یا افراد غیرپزشک در آن طبابت می‌کنند مراکز غیرمجاز هستند و قطعا مردم نباید به چنین مراکزی مراجعه کنند.
مظاهری می‌گوید: عطاری‌ها محلی برای فروش گیاهان دارویی هستند و فروش داروهای گیاهی و مشاوره درمان‌گرایانه و طبابت در عطاری‌ها ممنوع است.
مراکز مجاز طب سنتی
این پزشک متخصص، طب سنتی را بر پیشگیری از بیماری‌های حاد و مزمن موثر دانسته و می‌افزاید: نقش درمانی طب سنتی در مدیریت درمان بیماری‌های مزمن است، برای مثال کسی که دچار سرماخوردگی شده می‌تواند با داروی شیمیایی سریع‌تر درمان شود ولی این فرد چندان به دنبال پیگیری پروتکل‌های طب سنتی و درمان‌های سنتی نیست بلکه در طب سنتی بیشتر افرادی مراجعه می کنند که سال‌ها است که با یک بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.
مدیرگروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می‌گوید: طب سنتی بیشتر زمانی مورد اقبال مردم واقع می‌شود که طب نوین نتوانسته آنها را به توقعات درمانی برساند و کیفیت زندگی و فعالیت اجتماعی فرد مختل شده است بنابراین چنین افرادی به طب مکمل روی می‌آورند و می توان گفت که طب سنتی بخشی از طب مکمل است.
مظاهری با تاکید بر اینکه گیاه درمانی در طب سنتی انجام نمی شود، تصریح می‌کند: گیاه‌درمانی شاخه‌ای از طب نوین است که بر اساس ماده موثره گیاه عمل می‌کند و تنها زمانی که گیاه‌درمانی بر اساس مزاج افراد باشد طب سنتی است.
این متخصص طب سنتی درباره مراکز مجاز طب سنتی می‌گوید: افراد برای مراجعه به درمانگاه‌های معتبر دانشگاهی در اصفهان می توانند به درمانگاه‌های طب سنتی در بیمارستان‌های امین، الزهرا، کاشانی، عیسی‌بن‌مریم، امام موسی صدر مراجعه کنند.
گزارش از: شهین اصلانی، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما