به گزارش خبرگزاری ایمنا، حتی بلندای سد کنکور در سال های گذشته نیز نتوانسته مانع تحقق این آرزو شود و برای رسیدن آن رنج مهاجرت چندساله را به جان خرید. اکنون سه سال است که به کشور بازگشته و به فعالیت در حرفه دندانپزشکی مشغول است. اگرچه جوان است اما در زمرۀ باتجربه های این رشته به شمار می رود و خاطراتش از حرفه دندانپزشکی بسیار است. وقتی با او گپ زدیم از ابتدای ورودش به این حرفه تا مشکلات اقتصادی مردم در مراجعه به دندانپزشکان برای درمان گفت تا به شیوع بی دندانی رسیدیم، او عوامل مختلفی را برشمرد و مشکلات مالی مردم را مهم‌ترین دلیل برای بروز این مسأله دانست.
آنچه می خوانید گفتگو با «سامان ابوالفضلی» دندانپزشک ۳۳ ساله اصفهانی است.
چه شد که به دندانپزشکی علاقه مند شدید؟
من از همان دوران دبیرستان که رشته علوم تجربی می خواندم به دندانپزشکی علاقه داشتم چراکه یک دندانپزشک قسم می خورد تا بیماران را حتی در صورت نداشتن حق ویزیت، درمان کند، با این وجود شرایط قبولی در این رشته برای من در ایران فراهم نشد و به توصیه یکی از دوستانم که در یکی از کشورهای اروپای شرقی تحصیل می کرد به آنجا رفتم و پس از طی کردن یکسال از دوره پزشکی تغییر رشته داده و دندانپزشکی را انتخاب کردم.
پس از بازگشت به ایران فعالیت خود را چطور شروع کردید؟
برای فعالیت دندانپزشکی در ایران نیاز بود تا ۴۴ واحد تکمیلی را بگذارنم که البته بسیاری از واحدهای آن عملی بود و بیشترین وقت من در این مدت به ارایه پایان نامه ام با موضوع نقش دیابت در بی دندانی اختصاص یافت.
در مراجعه به دندانپزشک، مردم ایران چه تفاوتی با دیگر کشورها دارند؟
در کشورهای غربی مردم به صورت شش ماه یکبار به سراغ دندانپزشک می روند این درحالی که در ایران تا کارد به استخوان فرد نرسد و درد امانش را نبرد، به من و همکارانم مراجعه نمی کند، به همین دلیل است که آمار عصب کشی در بین مراجعان به دندانپزشکی در ایران بسیار بالا است، به عنوان نمونه، من روزانه دندان های پنج تا هشت نفر را عصب کشی می کنم در حالی که این آمار در خارج از کشور بسیار پایین است.
در ایران مهم‌ترین عامل در کاهش مراجعات به دندانپزشک چیست؟
اولین و مهم ترین عامل، نداشتن تمکن مالی است که بیماران را وادار می کند تا قبل از رفتن به دندانپزشکی به هر راهی دست بزنند تا درد دندان خود را آرام کنند، چراکه بسیاری از دندانپزشکان برای درمان حتی زیرمیزی دریافت می کنند؛ شاید برایتان جالب باشد که چندی پیش، پدری برای اینکه فرزندش از این درد راهی پیداکند بر روی دندان های فرزندش روغن ترمز اتومبیل ریخته و همین امر باعث شده بود مینای چند دندان او از بین رفته و ما مجبور به کشیدن دندان شویم.
دندانپزشکان در مراجعه افراد برای درمان چه نقشی ایفا می کند؟
متأسفانه برخی از همکاران من با انجام درمان های ناموفق باعث ایجاد بدبینی در افراد شده اند به طوری که بیماران پس از آن تنها راه درمان خود را کشیدن دندان می دانند، طرح های درمانی دندانپزشکان نیز در برخی مواقع غلط است و از سوی دیگر بیشترین مراجعات مردم به دندانسازهای تجربی است تا هزینه های کمتری بپردازند این درحالی است که دندانسازها بدون پروانه نظام پزشکی حق فعالیت ندارند اما نظارت های درستی بر فعالیت های آنها انجام نمی شود.
آیا عوامل دیگری نیز در پوسیدگی دندان های فرد موثر است؟
بله، ناهنجاری های فک و صورت یکی از عمده ترین عوامل مهم در پوسیدگی دندان هاست که در سنین پایین قابل تشخیص و درمان است، این ناهنجاری ها شامل ضعیف بودن مینای دندان، عدم رویش صحیح دندان ها، نقص ایمنی بدن و وجود برخی از سندروم ها در کودکان است، به همین دلیل پدران و مادران باید فرزندان خود را برای معاینات لازم و طرح درمان مناسب آنها به دندانپزشک بسپارند.
چه بخش هایی از دندان بیشتر دچار پوسیدگی می شود؟
درون شیارهای سطح دندان ها و بین آنها بیش ترین پوسیدگی مشاهده می شود زیرا ضعیف ترین حالت مینای دندان ها در این نقاط است، بنابراین باید برای رعایت بهداشت دهان و دندان آموزش های لازم به کودکان ارایه شود و این موضوع از سن هفت سالگی به یک عادت تبدیل شود.
با توجه به فراگیرشدن دیابت در ایران، آیا یکی از عوامل از دست دادن دندان ها دیابت است؟
دیابت به صورت غیرمستقیم بر روی بافت نگهدارنده دندان ها تأثیر می گذارد، بنابراین می توان این‌گونه نتیجه گرفت که افراد دیابتی بسیار زودتر از دیگر افراد، دندان های خود را از دست می دهند، هم‌چنین دندان ها در افرادی که مشکلات پارتیروئیدی دارند به دلیل کاهش بازجذب کلسیم در بدن سریع تر آسیب می بیند.
روش صحیح مسواک زدن چیست؟
مسواک زدن باید بین دو تا سه دقیقه با زاویه ۴۵ درجه در فک بالا و پایین انجام شود البته این امر نباید بر روی دندان های فرد ایجاد سایش کند، به همین دلیل نباید مسواک را محکم بر روی دندان ها کشید چون برای لثه ها مشکل ایجاد کرده و آنها را دچار خونریزی می کند، اما با توجه به اینکه بیش ترین تجمع جرم پشت دندان های جلویی فرد است، مسواک باید با زاویه قائم و بالا بر روی آنها کشیده شده و علاوه بر آن باید خمیردندان مناسب با دندان ها را با مشورت دندانپزشک انتخاب کرد تا شاهد کمترین میزان آسیب دیدگی بر روی دندان ها باشیم.
دهان‌شویه ها چه تأثیری در ارتقای بهداشت دهان و درمان دارند؟
برای استفاده از دهان‌شویه ها باید دقت لازم را به کاربرد و از محصولات استاندارد استفاده کرد، البته دهان‌شویه «کلرهگزیدین» که پس از جرم گیری دندان ها تجویز می شود و دهان‌شویه «لیسترین» را می توان دهان شویه های مفیدی دانست که در کاهش میکروب های دهان و دندان موثر هستند اما سفیدکننده های ذغالی که متأسفانه تبلیغات آنها به شدت رواج پیدا کرده است باعث سایش مینای دندان می شوند.
در چه صورتی، افراد باید برای ارتودنسی مراجعه کنند؟
کودکانی که عادت دارند از دهان، نفس بکشند و یا مرتباً انگشت به دهان می برند باعث عدم شکل گیری مناسب دندان های خود شده و دندان های آنها به خوبی در کنار هم قرار نخواهند گرفت که در این صورت باید به دندانپزشک متخصص ارتودنسی مراجعه کرد تا این مسأله برطرف شود البته در برخی مواقع فک بیمار به اندازه ای جلو آمده که دندان ها در سرجای خود قرار بگیرند چاره ای جز جراحی فک و صورت وجود ندارد؛ ضمن اینکه دندان قرچه نیز باعث سایش بر روی دندان ها شده و در مفصل گیجگاهی، مشکل ایجاد خواهد کرد.
کدام بازه سنی تاثیر بیش‌تری در حفاظت از دندان های فرد دارد؟
بهترین سن برای حفاظت دندان ها از رویش اولین دندان شیری تا آخرین دندان دائمی است که بین ۱۵ تا ۱۸ سالگی رشد می کند، البته از همان ابتدای شکل گیری جنین نوزاد در رحم مادر باید کلسیم و فلوراید لازم به فرد منتقل شود تا جنین با مشکلی مواجه نشود. در برخی مواقع مشاهده شد که مادران باردار دچار مشکلات شدید لثه و دندان بوده و این امر عفونت هایی را به خون آنهاوارد می کند که می تواند به جنین آسیب برساند بنابراین بهتر است قبل از باداری، درمان های لازم دندانپزشکی انجام شود.
داروها چه نقشی در پوسیدگی دندان ها دارد؟
برخی از داروهای مانند داروهای ضد افسردگی و مخدر و ضد تشنج باعث کاهش فعالیت غدد بزاقی دهان شده و باعث پوسیدگی دندان ها می شوند، بنابراین بهتر است برخلاف تصور عموم مبنی بر استفاده ترشیجات که خود باعث سست شدن دندان ها می شوند از آدامس های متناسب برای این مسأله که تحت عنوان «سقز» در بازار موجود هستند، استفاده کرد.
مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر چه تأثیری در بی دندان شدن افراد دارد؟
الکل سرطان زا است و مصرف مداوم آن باعث افسردگی شده، بافت دندانی را سست کرده و باعث سست شدن دندان ها می شود که در برخی مواقع چاره ای جز کشیدن آنها وجود ندارد، سیگار کشیدن نیز اگرچه جِرمی بر روی دندان ها ایجاد نمی کند اما همانند افرادی که مشکلات ژنتیکی دندانی دارد، رنگ دندان ها را زرد کرده و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند. هم‌چنین دود سیگار حاوی عناصری مانند نیکوتین و قطران است که سرطان زا هستند، مصرف مواد مخدر اسیدی مانند شیشه و حشیش نیز باعث سرطان های بدخیم دهان و دندان است که البته در بین آقایان نسبت به خانم ها به خصوص در سنین بالا، بیشتر است.
بوی بد دهان به چه دلیل ایجاد می شود؟
بوی بد دهان علاوه بر عدم رعایت نکات بهداشت دهان و درمان، می تواند علت های مختلفی مانند بیماری های کبدی و کلیوی داشته باشد به طوری که اگر این بو شبیه سیب گندیده باشد مربوط به بیماری های کلیوی و اگر شبیه بوی ماهی باشد مربوط به بیماری های کبدی است، هم‌چنین ممکن است مشکلات مربوط به معده و یا سینوس ها در تولید آن نقش داشته باشند که افراد در ابتدا باید به متخصصان لثه مراجعه کنند و در صورت لزوم به متخصصان دیگر متناسب با بیماری آنها ارجاع داده شوند.
کدامیک از افراد دندان های مقاوم تری دارند؟
سیاه پوستان دندان های قوی تری نسبت به دیگر نژادها دارند زیرا دندان ها در آنها بهتر شکل گرفته است، اما دندان های مردمان آسیای شرقی همچون چین ضعیف تر است البته فارغ از این مسائل، ریشه های دندانی در برخی افراد بلندتر است که این امر به دوام دندان ها کمک می کند، علاوه بر آن در کشورهایی نظیر هند و ایران که مصرف مواد مخدر و تنباکو در آنها بسیار بالا است، روند بی دندانی هم رو به رشد است.
وضعیت تعرفه های درمانی دندانپزشکی در ایران چگونه است؟
بیمه های موجود در ایران، تعرفه های خوبی برای درمان های دندانپزشکی ندارند به طوری که می توان گفت شهر اصفهان پایین ترین تعرفه ها را به خود اختصاص داده است و از سویی دیگر از آنجایی که درآمد مردم بسیارپایین است از سراسر جهان، افراد برای درمان دندان های خود به ایران مراجعه می کنند زیرا هزینه های پایین تری برای آنها خواهد داشت در حالی که دندانپزشکی یکی از شغل های سخت محسوب می شود و ما به تدریج دچار مشکلات متعدد نظیر آرتروز، اعصاب، بیماری های قلبی و عروقی می شویم. من امیدوار هستم روزی فرا رسد که چترهای حمایتی دولت هم بر روی مردم و هم دندانپزشکان بیش از امروز باز شود تا مشکلاتی را نبینیم که به دلیل مسائل مالی ایجاد می شوند.
گفت و گو از امیر امین الرعایایی، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما