از چاقوی زنجان تا ترمه اصفهان

به گزارش خبرنگار ایمنا، ابتدای خیابان سپه، باغ‌موزه‌ای است که گرچه به گواه یک بنر دو متری، در ورودی آن مدت‌ها است به خروجی تبدیل‌شده، اما هنوز هم آدم‌هایی می‌آیند و روی سکوهای سنگی روبروی در می‌نشینند تا نخل‌هایی را که به‌اندازه یک آپارتمان چهارطبقه قد کشیده و از دیوار باغ بالاتر رفته‌اند، تماشا کنند. به‌محض اینکه یک نفر از در اصلی باغ خارج می‌شود، چند نفر از روی این سکوها بلند می‌شوند تا شانس شان را برای ورود امتحان کنند، اما نگهبان باغ، بی‌آن که از تکرار چندباره این جمله خسته شود، اعلام می‌کند که این، در خروجی است و برای ورود به باغ‌موزه چهل‌ستون باید سر چهارراه اول، سمت راست بپیچند.

می‌پیچند و دود چای آتشی ایل قشقایی و رنگ‌های شاد سیاه‌چادر، از دور به آنها سلام می‌کند. وارد می‌شوند و مردی که ساز سنتی را به لب‌هایش چسبانده، با چشم و ابرو به انبوه تماشاگران خوشامد می‌گوید. اگر کسی بتواند از بین جمعیتی که برای صرف چای و تماشای پای‌کوبی ایل مرد قشقایی آمده‌اند، راهی به سیاه‌چادر پیدا کند، کشک و قارای محلی، آش داغ و شیوه پخت نان یخه را هم می‌بیند و فرصتی برای گرفتن عکس یادگاری با لباس های محلی این ایل هم پیدا می‌کند.

علی دهقان، مسئول غرفه عشایری سمیرم به خبرنگار ایمنا می گوید: تلاش کرده‌ایم تا در این غرفه، شرایط و سنت‌های زندگی عشایر را به همان شکلی که هست، به مردم نشان دهیم و این محل هم، ایستگاه شبیه‌سازی‌شده چادری از چادرهای ایل قشقایی است که ییلاق خود را در شهر سمیرم می‌گذرانند.

وی می افزاید: در زمانه‌ای که بزرگ‌ترهای ایل، پیر و کم‌توان شده‌اند، جوانان، میلی به کوچ کردن ندارند و آب‌وهوا هم سر یاری ندارد، سنت‌های زندگی عشایری، کم‌کم در حال از بین رفتن است و برپایی این غرفه‌ها، می‌تواند انتقال‌دهنده فرهنگ آن‌ها باشد.

دهقان ادامه می دهد: تبلیغات در حوزه گردشگری زیاد است، اما امیدوارم حمایت‌ها هم به همان اندازه زیاد باشد و به ما که خانه و زندگی‌مان را فروخته‌ایم تا این کمپ گردشگری را در منطقه وردشت سمیرم ایجاد کنیم، انگیزه‌ای برای ادامه این کار بدهد.

بعد از سیاه‌چادر سنتی، یک راهروی طولانی است و غرفه‌هایی که از چاقوی زنجان تا ترمه اصفهان در آنها دیده می‌شود.

از سهیلا جان قربان که دورتادور غرفه‌اش را ترمه پوشانده، می‌پرسیم: "بالاخره بگوییم ترمه اصفهان یا ترمه یزد؟" او در پاسخ می‌گوید: اصل ترمه از یزد می‌آید، ترمه رضوی هم داریم، اما همه این‌ها متأسفانه با پلی‌استر بافته می‌شود. البته باید به خاطر داشته باشیم که مردم هم دیگر، قدرت خرید ترمه ابریشمی را ندارند. ما در اصفهان، این ترمه‌های یزدی را که محصول برندهای مختلفی مثل هاشمی، رضایی و حسینی است، آسترکشی می‌کنیم و دور آن، نوار مغزی می‌دوزیم. گاهی هم‌، روی آن سرمه‌دوزی می‌کنیم و از این‌ جهت است که می‌گوییم ترمه اصفهان.

صدایی با لهجه شیرازی فریاد می‌زند: «لیموی عمانی به طرز عجیبی رُب شد»، همه آن‌هایی را که بعد از راهروی صنایع‌دستی، بین دوراهی چپ و راست مانده‌اند، به تماشای غرفه‌های سمت چپ می‌کشاند. محصولات غذایی محلی شهرهای مختلف، در این راهرو عرضه می‌شود و جمعیت هلال‌احمر هم چادرهایش را در گوشه‌ای از همین فضا دایر کرده است.

نگار پیرمرادیان، عضو جمعیت هلال‌احمر درباره فلسفه حضور این چادرها به خبرنگار ایمنا می گوید: هلال‌احمر اصفهان، چهار پست نوروزی دارد که یکی از آن‌ها در باغ‌موزه چهل‌ستون دایر است. غرفه مادر و کودک این جمعیت، در یک چادر، میزبان بچه‌هایی است که همراه والدین خود برای دیدن این نمایشگاه می‌آیند و ضمن برآورده کردن نیازهای آنان، این کودکان را به عضویت کانون غنچه‌های کانون هم درمی‌آورد که به‌نوعی، سابقه کار در هلال‌احمر برای آنان محسوب می‌شود. غنچه‌های کانون در این چادر نقاشی می‌کشند و جمله‌ای درباره ترافیک و جاده و ایمنی می‌نویسند و بعداً به بهترین آن‌ها جایزه‌ای اهدا می‌شود. در این محل، نه‌تنها نقشه اصفهان که بروشورهایی برای آگاهی دادن در مورد بیماری‌هایی مثل سرطان هم عرضه می‌شود و امکان پیوستن به پویش "نه به تصادفات" با یک عکس و امضا هم فراهم است.

در غرفه بزرگی که میزبان ایل بختیاری است، باز هم چای آتشی و آش داغ دوغ عرضه می‌شود و صحنه‌ای که روبروی چادرهای آنان با فرش پوشیده شده، خبر از اجرای یک برنامه شاد محلی می‌دهد.

میثم رودبارانی، کارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان در گفتگو با ایمنا پیرامون برپایی این نمایشگاه اظهار کرد: نمایشگاه باغ‌موزه چهل‌ستون، شامل بخش‌های مختلفی است و ۲۵ غرفه آن به صنایع‌دستی اصفهان و دیگر شهرهای کشور مثل زنجان، مشهد و تهران اختصاص دارد.

وی افزود: غرفه‌هایی برای عرضه خاتم، سفره قلمکار، ظروف مسی، کیف‌های چرمی، معرق و محصولات دیگر رشته‌های هنری اصفهان و ارائه برنامه جنبی "آشتی اقوام" نیز با حضور نمایندگان ایل قشقایی، بختیاری و کردها در این نمایشگاه برپا است.

رودبارانی خاطرنشان کرد: این نمایشگاه از ۲۸ اسفندماه دایر شده و تا ۱۲ فروردین از ساعت ۹ صبح تا ۲۱ شب میزبان همه شهروندان و گردشگران است.