به گزارش خبرنگار ایمنا، طی سال های اخیر، سعی شده تا خدمات شهری بین مناطق 15 گانه متوازن شود تا دیگر «بالای شهر، پایین شهر» وجود نداشته باشد. مدیریت جدید شهر اصفهان نیز از ابتدای فعالیت خود محرومیت زدایی و توزیع متوازن خدمات شهری را در دستور کار خود قرار داده است.
شرایط اقتصادی کنونی در کنار مهاجرت افراد از روستاها و شهرهای کوچک به کلانشهرها باعث ایجاد محرومیت‌هایی به ویژه در حواشی شهرها شده است. در این راستا مدیریت شهرها به عنوان مرجع رسیدگی به امور شهری باید در جهت رفع محرومیت گام بردارند. به گفته کارشناسان یکی از مهم‌ترین راهبردی که در محرومیت‌زدایی باید مد نظر باشد، توزیع عادلانه خدمات و نگاه مساوی به همه مناطق شهری است زیرا بدون شک توزیع نکردن عادلانه امکانات و خدمات، بحران‌های اجتماعی ایجاد خواهد کرد.
از راهکارهای رفع محرومیت از برخی مناطق شهر اصفهان می‌توان به توسعه اماکن و فضاهای تفریحی و ورزشی، توسعه و توزیع بازارهای سازمان یافته محلی، رسیدگی به معابر جهت ایجاد دسترسی‌های بیشتر و کامل‌تر به تمام نقاط شهری به ویژه مناطق حاشیه‌ای، ایجاد زمینه‌های اشتغال در نواحی محروم از جمله ایجاد مغازه‌های تجاری و خدماتی، برگزاری برنامه‌های فرهنگی (تفریحی، ورزشی و ...) در مناطق مختلف، رسیدگی و آراستگی فضاها و اماکن بی دفاع شهری اشاره کرد. در این راستا به منظور از بین بردن شکاف بین مناطق برخوردار و محروم، توزیع عادلانه خدمات در راس برنامه‌های مدیریت شهری اصفهان قرار گرفته است.
قدرت الله نوروزی، شهردار اصفهان نیز بارها بر محرومیت‌زدایی و توزیع عادلانه خدمات در تمام مناطق شهر به خصوص نقاط محروم تاکید کرده و گفته است: پروژه‌های شهر باید در راستای محرومیت زدایی و ارتقاء کیفیت زندگی محلات انجام شود. اما شهرداری اصفهان چه فرصت ها و تهدیدهایی برای تحقق این وعده دارد؟ محمد مهدی برادران، دکترای برنامه‌ریزی شهری معتقد است در برنامه‌ریزی شهری هدف یک برنامه‌ریزی مکان محور است و جغرافیا در این مبحث نقش تعیین کننده‌ای دارد.
به گفته وی شهر از موضوعاتی مانند ترافیک، نشاط و شادابی، مسایل فناوری و فضای سبز و ... تشکیل می‌شود، اما نکته مورد توجه این است که کلیات شهری که فضای سبز، میادین و خیابان ها را در خود جای داده، آیا در مقیاس محله و منطقه نیز از این ظرفیت‌ها برخوردار است!؟
شیب خدمات به سمت مناطق محروم
وی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، در این خصوص می گوید: در آمارهای منتشر شده از کلانشهرهایی همچون اصفهان، مشهد و تهران می‌بینیم سرانه فضای سبز مطلوب است، اما این سرانه در مناطق مرکزی شهر بسیار پایین است، به طور معمول سرانه فضای شهر و مکان‌های ورزشی و دسترسی به معابر و پارکینگ به دلیل تراکم جمعیت در بافت مرکزی شهرها پایین است.
رییس سابق برنامه‌ریزی کلانشهرهای ایران تصریح می کند: توزیع مناسب امکانات در هر شهر بر اساس مناطق جغرافیایی و مناطق جغرافیایی نیز بر اساس میزان تراکم جمعیت انجام می‌شود، شاخصی که متأسفانه آن‌گونه که باید در نظر گرفته نمی‌شود، البته در برخی از مناطق جمعیت سیار وجود دارد، این مناطق علاوه بر جمعیت متراکمی که دارد، روزانه شاهد جمعیتی است که برای کسب و کار و خرید و فروش وارد منطقه شده و در پایان روز خارج می شوند.
برادران ادامه می دهد: علیرغم اینکه این جمعیت نیاز به پارکینگ و معبر دارد و معابر منطقه نیز کشش این جمعیت را ندارد، برای این جمعیت سیار امکاناتی پیش‌بینی نشده است.
وی با بیان اینکه سلایق و نیازهای فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه متفاوت است، می گوید: برخی از مناطق با توجه به توانمندی‌های اقتصادی که دارد، می‌تواند از ظرفیت بخش‌خصوصی استفاده کند، اما در برخی دیگر از مناطق اگر کتابخانه‌ای برای شهروندان ساخته نشود، در منزل نیز حتی مکان مناسبی برای مطالعه ندارند، این در حالی است که الگوی محله محور تعیین کرده باید در هر محله‌ای یک کتابخانه، یک مرکز بهداشت، بازار محله، نانوایی، پارک و امکانات آموزشی مانند دبستان و مهد کودک وجود داشته باشد تا افراد بتوانند نیازهای روزانه خود را در محله تامین کنند.
به گفته این برنامه‌ریزی شهری اگر این امکانات در محله ها وجود داشته باشد، ساکنان محله‌های شهر تنها برای تامین نیازهای هفتگی به سطح منطقه خود سفر می‌کنند و این موضوع در کاهش آلودگی هوا و ترافیک بسیار مؤثر است.
وی خاطر نشان می کند: با توجه به جمعیت، سلایق و توان مالی می‌توان برای محله‌های شهر برنامه‌ریزی کرد، باید بهترین مدارس و مهدکودک ها در محله ها در دسترس باشد تا فرزندان بتوانند خودشان بدون نیاز به گرفتن سرویس مدارس، به محل تحصیل بروند و نیاز به ایاب و ذهاب با خودرو نباشد.
رییس سابق برنامه‌ریزی کلانشهرهای ایران تاکید می کند: با نگاه عدالت خواهانه باید بیشتر به زیرساخت‌ها و توزیع عادلانه خدمات در تمام مناطق شهر توجه کرد و البته شیب خدمات را به سمت مناطق محروم برد.
وی با اشاره به بافت های فرسوده در شهرها می گوید: در بعضی مناطق شهر بافت‌های فرسوده زیادی وجود دارد که وقوع زلزله در آنها تبعات سنگینی را به دنبال خواهد داشت، بنابراین با ایجاد تسهیلات برای ساکنان بافت های فرسوده می‌توان به نوسازی بافت‌ها و رفع خطر در مواقع بحران کمک کرد.
برادران تصریح می کند: یکی از خدماتی که باید در تمام نقاط شهر وجود داشته باشد، ایستگاه‌های آتش نشانی است، طبق استانداردها به ازای هر ۵۰ هزار نفر جمعیت باید یک ایستگاه آتش نشانی وجود داشته باشد، پراکندگی ایستگاه های آتش نشانی نیز باید به گونه ای باشد که سرعت رسیدن آتش‌نشان به محل حادثه دو دقیقه یا نهایت سه دقیقه باشد، زیرا در غیر این‌صورت تا رسیدن نیروهای امدادی به محل حادثه زمان بیشتری نیاز است و صدمات حادثه زیاد می‌شود.
۷۰ میلیارد تومان سهم مناطق محروم در سال ۹۷
به گفته علیرضا نصر اصفهانی، نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان بودجه محرومیت‌زدایی در مناطق دو، چهار، ۹، ۱۴ و ۱۵ شهرداری اصفهان استفاده شده و در بودجه سال آینده شهرداری اصفهان نیز رقمی در حدود ۷۰ میلیارد تومان به عنوان سهم مناطق محروم در نظر گرفته شده است.
وی خاطر نشان می کند: رویکرد شواری پنجم این است که توزیع عادلانه خدمات در تمام مناطق اتفاق افتد و اعضای شورا در صدد رفع شکاف و فاصله بین مناطق برخوردار و کمتر برخوردار هستند.
نایب رییس شورای اسلامی شهر اصفهان معتقد است باید به محلات ورود پیدا کرده و نیازهای محلات از جمله آسفالت معابر، برخورداری از پارک، تعریض خیابان ها، احداث مراکز ورزشی و فرهنگی را احصاء و در جهت رفع نیازها اقدام کرد تا فاصله بین محله های برخوردار و نیمه برخوردار برداشته شود.
نصر اصفهانی با بیان اینکه برنامه‌های پنج ساله‌ای برای شهر اصفهان در نظر گرفته شده و در حال حاضر در برنامه پنج ساله پنجم تحت عنوان «اصفهان ۱۴۰۰» قرار داریم، ادامه می دهد: بر اساس این برنامه نیازهای شهروندان در ۲۲۰ محله شهر اصفهان باید برطرف شود و محرومیت زدایی از مناطق مختلف شهری نیز در برنامه اصفهان ۱۴۰۰ پیش بینی شده است.
وی از جمله مزایای توزیع عادلانه خدمات را دسترسی تمام شهروندان به امکانات شهری می داند و اظهار می کند: یکی از ماموریت های شهرداری و شورای شهر توجه به حقوق شهروندی است که بخشی از آن به اقدامات فیزیکی و کالبدی شهر و بخش دیگر به مواردی که منجر به آرامش شهروندان می‌شود، باز می‌گردد، بنابراین اگر توزیع عادلانه خدمات شهری در مناطق مختلف انجام شود، ایجاد نشاط و امید در شهروندان رقم می‌خورد، تردد های بی مورد کاهش یافته و از مشکلات زیست‌محیطی نیز جلوگیری می‌شود.
نصر اصفهانی معتقد است در کشور اسلامی باید بر اساس معیارهای اسلامی شرایطی فراهم شود که همه شهروندان از امکانات حداقلی بدون زحمت بهره‌مند شوند و اعضای شورای پنجم اسلامی شهر اصفهان بر این باور هستند که برای احیاء مناطق محروم باید اقدامات بزرگی از جمله راه‌اندازی مراکز تجاری، ورزشی و فرهنگی که می‌تواند از نمودهای محرک توسعه در این مناطق باشد، اجرایی شود.
نظر شما