نسخه ژاپنی کاهش آلودگی هوا

به گزارش خبرنگار ایمنا، آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است. این مرگ و میر به طور خاص مربوط به بیماری‌های آسم، برونشیت، تنگی نفس، حملات قلبی و آلرژی‌های مختلف تنفسی است. آلودگی هوا به طرق گوناگون آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت انسان‌ها دارد. از نیمه دوم قرن بیستم، آلودگی هوا به ویژه در محدوده‌های شهری به یکی از دغدغه‌های اصلی دولتمردان در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه جهان تبدیل شده است.

"Toshio Toyama" محققی از کشور ژاپن در مقاله ای با عنوان "آلودگی هوا در ژاپن و تاثیرات آن بر سلامتی" به بررسی این پدیده نوظهور قرن حاضر پرداخته است. کشور ژاپن به عنوان یکی از پرجمعیت ترین کشورهای دنیا شناخته می‌شود. جمعیت زیاد این کشور باعث رشد سریع صنعت و به موجب آن افزایش آلودگی هوا شده که تهدیدی جدی برای سلامت عمومی و اجتماعی افراد است.

پروفسور "Tani Midori" در مقاله ای با نام "سیاست زیست محیطی ژاپن (Japan's Environmental Policy)" عوامل آلودگی هوا و راه‌های مقابله دولت ژاپن با آن را در دو دهه  ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ بررسی کرد. به نوشته وی آلودگی هوا در این تاریخ در ژاپن به اوج خود رسید و این امر خسارات مالی و جانی زیادی برای کشور ژاپن به همراه داشت؛ از جمله آنکه برونشیت و تنگی نفس تهدیدی جدی برای سلامتی شهروندان محسوب شد.

چین عامل انتشار آلودگی در غرب ژاپن

شدت و کاهش آلودگی هوا در فصل‌های مختلف ژاپن متفاوت است. به نوشته وبسایت "world weather travelers guide" در طول زمستان آلودگی هوا در ژاپن شدت می‌گیرد. آلودگی هوا در فصل سرما تهدیدی جدی برای ژاپن محسوب می‌شود و این آلودگی در زمان غروب خورشید به دلیل کاهش وزش باد افزایش می یابد و با طلوع خورشید شدت آلودگی کمتر می‌شود. در زمان غروب خورشید،  پیاده روی و فعالیت های ورزشی در محیط باز به شهروندان توصیه نمی‌شود. دلیل این آلودگی تنها سیستم حمل و نقل و مراکز صنعتی در ژاپن نیست، بلکه موج هوای آلوده‌ای است که از سمت کشور چین به ژاپن وارد می‌شود. در طول زمستان هوای خشک و خنک از سمت کشور چین و همچنین صربستان به سمت دریای گرم ژاپن می‌وزد و در نتیجه، میزان بارندگی در سمت غربی ژاپن بیشتر از سمت شرقی آن است. به علاوه، قسمت عمده غرب ژاپن مقدار بیشتری بارش‌های اسیدی دارد. درواقع بدترین ناحیه برای باران‌های اسیدی در خط ساحلی مرکزی و غربی و در مناطق شهر تویوما و نیگاتا اتفاق می افتد.

بر اساس تحقیقات انجام گرفته، تعداد زیادی از جنگل‌ها در مناطقی با کوه‌هایی به ارتفاع ۲۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته اند و این جنگل‌ها به شدت در آسیب هستند. در حالی که جنگل‌هایی در نزدیکی سطح دریا واقع شده‌اند به دلیل بارش قلیایی هنوز سالم هستند. متاسفانه اگر چین به کاهش برنامه‌های آلودگی مناطق صنعتی‌اش اقدام اساسی نکند، در آینده آلودگی هوا در ژاپن به خصوص در مناطق غربی شدیدتر خواهد شد و این امر منجر به نابودی جنگل‌ها در مناطق غربی ژاپن می‌شود. آلودگی هوا در منطق شرقی ژاپن در مقایسه با مناطق غربی کمتر است.

در پاییز نیز به دلیل کاهش وزش بادهای دریایی مانند زمستان آلودگی هوا در ژاپن افزایش پیدا می‌کند.

در فصل تابستان به دلیل کاهش وزش باد از سمت کشور چین، آلودگی هوا در ژاپن کاهش می‌یابد. این کاهش آلودگی در فصل تابستان در ماه مارچ در مناطق صنعتی و شهری بیشتر نمود  پیدا می‌کند. در طول فصل تابستان هوا به شدت گرم می‌شود. همچنین در این فصل طوفان (گرد وغبار آسیا) از سمت بیابانهای شمالی چین شروع به وزش می‌کند و بر روی قسمت مرکزی و شمالی ژاپن تاثیر می‌گذارد.این طوفانهای شنی از سمت بیابان‌های شمالی چین شامل مقدار زیادی کلسیم کربنات دارد. این ترکیب باعث کاهش وقوع باران های اسیدی در فصل بهار در مقایسه با دیگر فصل‌ها می‌شود.

اوضاع آلودگی هوا در تابستان ژاپن نیز متفاوت است. با وجود کاهش وزش باد در فصل تابستان، میزان آلودگی هوا در این فصل در مقایسه با زمستان و بهار کاهش می‌یابد. یکی از عوامل افزایش آلودگی در این فصل طوفان تایفون چیزی شبیه هاریکین است. از طرفی آلودگی هوا از چین به همراه باعث بارش بارانهای اسیدی در ژاپن می‌شود. به علاوه، هیدروکربن تولید شده توسط وسایل نقلیه باعث افزایش سوراخ لایه اوزن می‌شود.

بر اساس مقاله"Japan's Environmental Policy"، دولت ژاپن راهکارهایی برای کاهش آلاینده های هوا برگزید. این راهکارها به شرح زیر است:

وضع قوانین کنترل آلاینده‌های کارخانه‌ها؛ در آن زمان عمده مشکلات آلودگی هوا در ژاپن به دود و آلاینده کارخانجات و وسایل نقلیه موتوری مربوط می‌شد. از این رو دولت ژاپن قوانین کنترل آلودگی هوا را در سال ۱۹۶۸ وضع کرد که به موجب این قوانین کنترل آلاینده های تولید شده توسط کارخانجات در صدر برنامه های وضع شده دولت قرار گرفت.

افزایش استاندارد کارخانه‌ها؛ مقامات دولتی، قانون محکمی را در برای افزایش استانداردهای کارخانجات در مناطق مختلف وضع کردند. این قانون توسط مقامات در شهرهای بزرگ به اجرا درآمد و به موجب آن، هر شخصی که مایل به برپایی تاسیساتی از جمله کارخانه یا کارگاه بود، باید هدف و طرح خود را به مقامات ارایه می‌داد و اگر مقامات آن طرح را مغایر با قانون وضع شده می‌یافتد، شخص ملزم به اصلاح طرح خود می‌شد.

وضع قانون کاهش مصرف سوخت‌ فسیلی در کارخانه‌ها؛ قانون دیگر مربوط به نیروگاه‌ها و مصرف سوخت‌های فسیلی است که به موجب آن نظارت دقیقی بر مقدار مصرف سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها وضع شد و از آن زمان نیروگاه‌ها مجاز به مصرف سوخت های فسیلی بیش از حد مجاز نیستند.

نصب تجهیزات کاهنده آلودگی در کارخانه‌های بزرگ؛ موسسات مالی دولتی با پرداخت وام به صاحبان کارخانه ها امکان سرمایه گذاری در نصب تجهیزات کاهنده آلودگی را مهیا می کنند.

پس از وضع این قوانین و بر اساس آمار بررسی شده ،در سال ۱۹۷۰ حجم آلاینده های تولید شده توسط کارخانجات به مقدار چشم گیری کاهش یافت، اما با این وجود، آلودگی هوا در دهه ۱۹۸۰ به دلیل افزایش تعداد اتوموبیل ها باز هم افزایش یافت. از این رو قوانین دیگری برای کنترل و کاهش آلودگی تولید شده وضع شد که این قوانین به شرح زیر است:

تشدید معاینه فنی خودروها؛ وزارت محیط زیست با نظارت بر عملکرد و معاینه فنی خودروها مقدار آلاینده‌های تولید شده توسط خودروها را به حداقل مقدار ممکن رساند. به موجب این قانون عبور و مرور و فروش خودروهایی با تولید آلودگی بیش از حد مجاز ممنوع اعلام شد.

ممنوعیت فروش سوخت‌های مضر؛ وزیر اقتصاد، تجارت و صنعت قوانینی را در رابطه با سوخت خودروها به منظور افزایش کنترل کیفی گازوییل و سوخت‌های دیگر وضع کرد. بر اساس این قانون فروش گازوییل و سوخت‌های دیگری که در آنها مقدار سولفور و آلاینده های مضر بیش از حد مجاز باشد ممنوع اعلام شد.

ممنوعیت تردد خودروهای تولید کننده اکسید نیتروژن؛ این ذره یکی از آلاینده‌های اصلی هوا به شمار می‌رود. به منظور کاهش آلودگی تولید شده وسایل نقلیه، قانونی مربوط به کاهش اکسید نیتروژن در اتومبیل ها در سال ۲۰۰۱ وضع شد. همچنین برای کاهش مصرف اکسید نیتروژن در بعضی شهرها و مناطق با حجم بالای تردد خودروها، تنها خودروهایی مجاز به تردد هستند که سطح اکسید نیتروژن موجود در سوخت آنها پایین تر از حد استاندارد باشد.

بعد از اعمال و اجرای قوانین به منظور کاهش اکسید نیتروژن و آلاینده های دیگر در سوخت اتومبیل ها، آلودگی تولید شده به شکل چشمگیری کاهش یافت. و امروز ژاپن تا حدی توانسته میزان آلاینده های کشورش را کم کند. تنها تهدید این کشور هجوم ذرات آلوده از کشور چین است که مقامات را درگیر کرده است.

ترجمه از: مقاله"Japan's Environmental Policy"؛ وبسایت "world-weather-travellers-guide.com" و "tandfonline.com"