به گزارش خبرنگار ایمنا، آنچه از آمار اعمال سزارین در ایران به ذهن متبادر میشود بالا بودن آمارهای این عمل آن هم چیزی حدود چهار برابر آمار استاندارد جهانی است. مهمترین موضوعی که در این بحث دیده میشود عدم استفاده و بکارگیری نیروی ماما در کشور است.
در کشورهای اروپایی که بهترین نظام سلامت و مامایی دنیا در آنجا برقرار است، فرآیند زایمان یک کار تیمی است که در آن از تخصصهای مختلف استفاده میشود، حال آنکه در ایران علیرغم وضعیت نه چندان خوب در حوزههای سلامت متاسفانه دانشگاهها با هزینههای گزاف به تربیت ماما و متخصص زنان و زایمان میپردازند اما در بازار کار شاهد فعالیت موازی و همراستای این دو صنف هستیم.
نکته قابل ذکر این است که زایمان یک فرایند عادی و طبیعی است که باید با نظارت مامای باتجربه به سرانجام برسد اما با وجود بیکاری بیش از ۲۵۰۰ ماما، وظیفه نظارت بر روند یک امر طبیعی را به متخصصین زنان و زایمان محول کردهایم.
آنچه از گفتههای مادران باردار برمیآید وجود نوعی ترس از روش زایمان طبیعی و عدم اعتماد به ماما است و گفتههای پزشکان متخصص هم گویای این موضوع است که با نوعی فشار در تجویز سزارین روبرو هستند. بیتردید آنچه در چنین وضعیتی برای جامعه زنان باردار ما لازم است فرهنگسازی در راستای تغییر نگرش به زایمان طبیعی و آگاهسازی از خطرات و هزینههای بالای اعمال سزارین است.
در همین رابطه زهرا جوانمردی، رییس اداره مامایی معاونت درمان استان اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: آمار ارائه شده اعمال سزارین در ایران قبل از سال ۹۲ و شروع طرح تحول نظام سلامت ۵۶ درصد بوده که این آمار تا پایان سال ۹۵ به ۵۰.۵ درصد رسیده است.
وی با اشاره به اینکه از ۱۰ قطب دانشگاهی که در کشور وجود دارد قطب استان اصفهان شامل شهرهای اصفهان، کاشان، یزد و چهارمحال بختیاری است، گفت: اصفهان در کشور دارای رتبه چهارم سزارین است و میزان سزارین در این استان به جز کاشان از ۶۲.۳ به ۵۶ درصد رسیده است.
رییس اداره مامایی معاونت درمان استان اصفهان با تعریف اینکه سزارین به معنای خروج جنین از راه برش جراحی روی شکم رحم مادر تحت بیهوشی گفته میشود، افزود: عمل سزارین در واقع یکی از ضروریاتی است که میتواند نجاتدهنده جان مادر و نوزاد باشد که در مواردی که وضعیت مادر و نوزاد حالت اورژانسی پیدا میکند و باید هر چه سریعتر به فوریت ختم بارداری داده شود این عمل یک عمل نجاتبخش است و در ضرورت آن هیچ شکی نیست.
زیرساختهای نامناسب زایمان طبیعی عامل افزایش سزارین
وی که معتقد است امروزه در کشور در بسیاری از موارد غیر اورژانسی نیز از عمل سزارین استفاده می شود و در واقع این عمل به صورت انتخابی در حال شکلگیری است، تصریح کرد: قطعا سزارین دارای عوارضی است که باید برای جامعه زنان تشریح شود، مواردی چون خونریزی از محل سزارین، عفونت، عوارض بیهوشی، آمبولی، در برخی موارد خارج کردن رحم مادر، بالا بودن دوره بستری در سزارین نسبت به زایمان طبیعی، طولانی بودن دوره نقاهت در آن و عدم امکان تماس مادر و نوزاد در بدو تولد بدلیل عوارض بیهوشی و بی حسی، یا حتی احتمال بیشتر مرگ مادر و نوزاد در این روش، از عوارض این عمل برای مادران باردار است.
این مقام مسئول در معاونت درمان استان در تشریح عوامل به وجودآورنده این وضعیت گفت: عواملی که افزایش سزارین را درپی داشته زیرساختهای نامناسب برای زایمان طبیعی و نامناسب بودن محیطهای زایمان طبیعی است.
وی در ادامه این بحث تاکید کرد: متاسفانه اتاقهای زایمان ما وضعیت رضایتبخشی نداشته و بعد از طرح تحول کار مهمی که انجام شده محیط اتاقهای زایمان طبیعی در بیمارستانها تغییر ساختار داشته و از ساختار سنتی به ساختار جدید تغییر کرده و در روش جدید هر مادر در یک اتاق مخصوص به خود از ابتدای کار بستری میشود و تمام مراحل زایمان در این اتاق انجام میشود و بعد از زایمان مادر به بخش مامایی منتقل میشود.
جوانمرد با اشاره به اینکه در زیرساخت جدید امکان حضور همراه و همسر وجود دارد، گفت:همراهان در طول مدت بارداری برای روز زایمان آموزش میبینند تا موقع زایمان در کنار مادر حضوری موثر و مفید داشته باشند.
جامعه مامایی نیازمند تقویت است
رییس اداره مامایی معاونت درمان استان با اعلام این خبر که در حال حاضر حدود ۵۹ واحد زایمان طبیعی با تجهیزات کامل در اختیار بیمارستانها قرار گرفته است، گفت: بدین منظور کلاسهای آموزش و توانمندسازی مادران باردار را در حوزه بهداشت در بیمارستانها راهاندازی کردیم که آموزشهای مورد نیاز را به مادر و همراه او در زمان زایمان میدهند.
وی با اشاره به اینکه تیم ارائهدهنده خدمت شامل متخصص زنان، ماما، متخصص بیهوشی و متخصص اطفال و نوزادان است که همگی به صورت تیمی فرآیند زایمان را پیش میبرند در موضوع دلایل کاهش فعالیت ماما در جامعه، ابراز کرد: متاسفانه آموزشهای که در دوران تحصیل به این افراد در مورد زایمان طبیعی داده شده، آنقدر نبوده که مهارت کافی برای زایمان طبیعی در تیم ارائه خدمت ما را به وجود آورده باشد و لازم است در سرفصلهای آموزشی دوران تحصیل و آموزشهای مداوم ضمن خدمت بازنگریهایی صورت گیرد که به ارتقای مهارت آنها بیانجامد.
جوانمرد در پاسخ به سوال دلایل موازی عمل کردن ماماها و متخصصین زنان گفت: متاسفانه عدم تفکیک شرح وظایف شغل ماما و متخصص زنان باعث شده هیچگونه شرح وظایف شفاف و تعریف شدهای برای متخصص زنان و ماما در زمینه زایمان وجود نداشته باشد در حالیکه در کشورهای پیشرفته دنیا زایمان تا زمانی که روند طبیعی را طی میکند توسط ماما کنترل میشود و در مواقعی که زایمان بدلیل مشکلات مختلف نیاز به مداخله دارد متخصص زنان مداخله میکند.
فعالیت ۲۵۰ متخصص زنان و ۱۳۰۰ ماما در استان
رییس اداره مامایی معاونت درمان استان با انتقاد بهاینکه اعتماد لازم به کار ماما در جامعه وجود ندارد و همه خواهان تحت نظر بودن متخصصین زنان هستند، افزود: ما قطعا نیازمند بازنگری آموزشها و افزایش سطح علمی ماماها و به روز کردن اطلاعات جامعه مامایی هستیم تا بتواند قابلیتهای خود را به جامعه و متخصصین زنان نشان دهند.
این مقام مسئول در حوزه مامایی استان در مورد آمار متخصصین زنان گفت: در حال حاضر در استان اصفهان ۲۵۰ متخصص زنان و زایمان در مراکز خصوصی و دولتی فعال هستند ضمن اینکه ۱۳۰۰ مامای شاغل در بخش دولتی و خصوصی استان نیز فعالیت دارند.
وی در خصوص تقویت بخش مامایی گفت: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از نظر میزان زایمان خصوصی توسط ماما در بیمارستانهای کشور رتبه اول را دارد و اصفهان به عنوان دانشگاهی است که توانسته همکاری ماماها را در زایمان خصوصی افزایش دهد در این زمینه در سال ۹۵ در انجام زایمان خصوصی توسط ماماها حدود یک هزار و 733 مورد زایمان طبیعی در بیمارستانها توسط ماماهایی که دارای دفتر کار خصوصی هستند انجام شده که رتبه اول کشور بوده است.
عدم تحرک مادران باردار زایمان طبیعی را سخت میکند
فرشته حقیقت، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در اصفهان نیز در این خصوص در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به چند وجهی بودن دلایل عمل سزارین گفت: این موضوع چند علت دارد که این دلایل برخی به مادران باردار برمیگردد و برخی به دلیل عدم نگاه درست جامعه به زایمان طبیعی است.
حقیقت در تشریح دلایل علاقمندی مادران باردار به سزارین گفت: متاسفانه زنان ما در زمان حاملگی فعالیت خود را به شدت کاهش میدهند و این عدم تحرک روند زایمان را سخت میکند، عدم فعالیت، ورزش و پیادهروی باعث میشود زایمان طبیعی به فرآیندی سخت تبدیل شود که همین عدم ورزش باعث عدم آمادگی لگن زن باردار برای زایمان میشود.
عدم همکاری زنان باردار پزشک را به سمت سزارین سوق میدهد
این پزشک متخصص زنان و زایمان با انتقاد از اینکه مادران جوان به هیچوجه تصوری از زایمان ندارند و به شیوه زایمانشان فکر نمیکنند، گفت: امروزه مادران جوان فقط به موضوع سزارین فکر میکنند و همکاری آنها در روند فرآیند زایمان بسیار ضعیف است و متاسفانه این مادران هنوز به وظایف خود واقف نیستند و پزشک را به سمت سزارین گرایش میدهند.
وی با اشاره به اینکه فرآیند زایمان نیازمند مراقبت و وقت لازم است و ماماها متاسفانه چندان در این کار قدرت ندارند، افزود: ماما بعنوان دستیار پزشک متخصص باید به زن باردار و پزشک متخصص کمک کند و این مادران باید از قبل به کلاسهای زایمان طبیعی که تمام بیمارستانهای دولتی و خصوصی برگزار میکند رفته باشند و آمادگی روحی برای روز زایمان داشته باشند.
حقیقت با تاکید بر اینکه اگر سزارین بر طبق قانون خود پیش برود به هیچ وجه آمار زایمان به روش سزارین تا این حد بالا نمیرود، گفت: عدم فعالیت مادر، عدم آگاهی، همکاری نکردن مادر و تصورات سختی که از زایمان دارند همچنین شرایط زایمان در روند یک زایمان درست موثر است.
این پزشک متخصص زایمان و نازایی یادآور شد: مدتی است در طرح تغییر ساختار اتاقهای زایمان حضور همسران و همراهان در اتاق زایمان بسیار کمک کننده بوده است که این موضوع در حال تغییر فرهنگ زایمان طبیعی در جامعه ماست.
ما یادمان رفته که بارداری یک فرآیند کاملا طبیعی است
وی در خصوص مزایا و معایب زایمان به روش سزارین اظهار کرد: در قالب مثالی ساده می توان گفتزایمان طبیعی مانند مسافرت با خودرو و سزارین مانند مسافرت با هواپیما است اگر چه شاید سزارین راحتتر به نظر بیاید اما عوارض یا اتفاق ناگوار در آن قطعا کوچک و قابل اغماض نیست و مانند این است که در مسافرت با هواپیما اگر مشکلی پیش بیاید ابعاد فاجعه بسیار بالاست.
حقیقت با اشاره به عوارض زایمان با روش یزارین برای دومین بارداری افزود: این عمل چسبندگیهای زیادی در کف لگن ایجاد میکند که خطرات بسیاری برای احشای داخل لگن ایجاد میکند که متاسفانه زنان ما بدان واقف نیستند.
این پزشک متخصص گفت: باید توجه داشت که بارداری یک فرآیند کاملا طبیعی است که خداوند قدرت آن را در زنان ما قرار داده و وقتی خداوند خود، این موضوع را ایجاد کرده پس خودش هم آن را مدیریت میکند و ما نباید مدام در آن مداخله کنیم.
حقیقت عنوان کرد: باید بدانیم بسیاری از حاملگیها بدون این مسائل هم پیش میرود و تنها با مراقبتهای خاص در مورد فشارخون، ورم، عدم اضافه وزن قطعا یک حاملگی با سلامت مادر و نوزاد به سرانجام خواهد رسید.
گزارش از شهین اصلانی،خبرنگار گروه جامعه
نظر شما