سایه سنگین نمای وارداتی بر هویت ایرانی

استفاده از نماهای ساختمانی رومی چند سالی است که در ایران به چشم می‌خورد، شاید اولین بار چنین نمایی در دهه ۸۰ در تهران به کار رفت و سپس به سایر شهرها سرایت کرد.

به گزارش ایمنا، عمده افرادی که از نماهای رومی استفاده می‌کنند را متمولان و انبوه سازان تشکیل می‌دهند تا در مراجعه مشتریان بتوانند قدرت مانور بیشتری بر مزیت‌های ساختمان خود داشته باشند،  این درحالی است که این موضوع بدون توجه به مباحث هویتی و فرهنگی شهر صورت می‌گیرد و اثرات مخربی در پی خواهد داشت.

به گفته کارشناسان استفاده از نمای رومی ناشی از دلایل متعددی است. برخی از جمله این دلایل را مسائل فرهنگی نام می‌برند و اذعان می‌کنند افزایش چشم و هم‌چشمی‌ها و افزایش رقابت برای خودنمایی در ساختمانها مهمترین دلیل استفاده از نمای رومی در شهر است.

شیرین طغیانی، رییس کمیسیون عمران شورای شهر اصفهان هم در این باره اظهار می‌کند: « نماهای شهر باید با ماهیت ذاتی مسکن که محل آرامش و آسایش ساکنان و تکریم و تسلی‌خاطر عابران است، هماهنگ باشد، اما در حال حاضر محلی برای جولان سرمایه داران، تفاخر ساکنان و خودنمایی برخی از طراحان و از یک سو سلب آسایش بصری، روحی، روانی و اجتماعی شده است.»

به نظر می رسد با وجودی که اصفهان از نعمت هنر، تمدن و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی سرشار است اما نظارت سازمان‌های متولی بر امر ساخت و ساز با اهمال کاری مواجه بوده است، این موضوع واکنش برخی اعضای شورای شهر را در برداشته است؛ تا جایی که خواستار تعطیلی کمیته ناظر بر سیما و منظر شهری شده‌اند.

اما چرایی استفاده از نماهای غربی و رومی به همین جا ختم نمی‌شود. نبود ایده‌ها و طرح های نو و استفاده از مصالح جدید همسو با فرهنگ و هویت ایرانی_اسلامی هم بخشی از دلایلی است که به این موضوع تنه می‌زند.

با وجودی که نمای رومی به نوعی سبک کلاسیک شناخته می‌شود اما با اعمال تغییراتی، طراحان ساختمانی از آن به عنوان سبکی نئوکلاسیک که دربردارنده عناصر مدرن نیز هست یاد می‌کنند، با این وجود این سوال پیش می آید که آیا نمی‌توان طرح های سنتی ایرانی_اسلامی را هم با اعمال تغییراتی به این سو کشاند تا علاوه بر دارا بودن هویت اصیل ایرانی، عناصر مدرن را هم در بر گیرد؟

نمای ساختمانها به نوعی ظاهر اجتماع است

احمد امین پور، کارشناس معماری و شهرسازی در گفت‌ وگو با ایمنا با بیان اینکه نمای ساختمانی به نوعی لباس ساختمان محسوب می‌شود، می‌گوید: لباس وظیفه دارد تا شخصیت فرد را مخدوش نشان ندهد و باعث جلب توجه بی‌مورد و بی‌حرمتی به او نیز نشود، نمای ساختمان‌ها به نوعی ظاهر و نمای اجتماع محسوب می‌شود، پس باید این نماها با فرهنگ همخوانی داشته باشد.

استاد دانشکده معماری دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه نوآوری یک اصل اساسی در تولید نماهای شهری است، اظهار می‌کند: متاسفانه به اسم نوآوری کارهایی تولید می‌شود که هیچ سنخیتی با اصول معماری و شهرسازی نداشته و حتی ترکیب چندین سبک را که نوعی ناهنجاری است، نوآوری می نامند.

امین پور تصریح می‌کند: معماری اصیل ایرانی و اصفهانی اصولی دارد، رعایت اصول هندسه و تناسب و هماهنگی بین صورت بنا با باطن آن از اصول مهمی است که در سبک‌های اصیل رعایت می شود.

وی ادامه می‌دهد: برخی از نماهای شهری با استفاده از نقوش و معماری اسلامی توام با گرافیک ساخته شده‌اند که تلفیق زیبایی از سنت و مدرنیسم را ایجاد کرده اند از این رو می‌توان با توجه به این روشها نماهای خوبی در شهر بسازیم.

این کارشناس معماری و شهرسازی در خصوص یکسان‌سازی نماهای شهری با یکدیگر می‌گوید: اگر یکسری اصول در نمای ساختمان‌های شهری رعایت شود، هماهنگی نسبی میان نماهای شهری نیز برقرار می‌شود و شهرداری‌ها باید یک اصول کلی را برای نماهای شهری صادر کنند، البته شهرداری در سالهای قبلی به این موضوع توجه داشته و با تشکیل کمیته ای به نام سیما و منظر شهری که با همکاری اداره راه و شهرسازی هم تشکیل شده است، اقدامات نسبتا خوبی در این کمیته انجام داده است.

تلاقی فرهنگ ایرانی و سایر فرهنگ ها

محمد عقیلی، مدیر سیما و منظر شهری شهرداری اصفهان درباره استفاده از نماهای غربی در اصفهان به ایمنا می‌گوید: با توجه به تحولات جامعه، تغییر در نماهای ساختمانی امری اجتناب ناپذیر است، اگر تاریخ معماری اصفهان را دنبال کنید، از هر صد خانه یک منزل پارکینگ داشت، اما امروزه هیچ ساختمانی بدون پارکینگ وجود ندارد، تحول نمای ساختمانی هم همینطور است، به طور کلی تمامی تغییرات را می‌توان غربی تلقی کرد، اما بروز این بناها تلاقی فرهنگ ایرانی با سایر فرهنگ هاست.

وی در خصوص اینکه برخی می‌گویند نماهای رومی امروزه به نمادی از تفاخر تبدیل شده است، اظهار می‌کند: این صحبت به یک شعار تبدیل شده است و اینطور نیست، ساخت کاخ هشت بهشت و چهلستون به نوعی ساختار شکنی زمان خود بوده است، زیرا یک ساختمان وسط یک فضا ساخته شده و به چنین ساختمانهایی "کلاه فرنگی" گفته می‌شد؛ با این حال معماران طوری این بنا را ساخته‌اند، که امروزه از آن دفاع می‌کنیم و نماد فرهنگی شهر به حساب می آید، اداره سیما و منظر شهری هم وظیفه دارد تا بهترین نماها را با توجه به فرهنگمان انتخاب کند، پس این نماها را نمی توان وارداتی و یا غربی عنوان کرد.

نماهایی مغایر با طرح تفصیلی

جالب است بدانید استفاده از نمای غربی و رومی که بیشتر آن را سنگ‌ پوشش می‌دهد، مورد تایید طرح تفصیلی ساخت و ساز شهر اصفهان هم نیست و طبق همین طرح با توجه به شرایط آب و هوا و موقعیت این شهر، پیشنهاد شده ۷۰ درصد از آجر، ۲۰ درصد از سنگ و ۱۰ درصد از کامپوزیت در نماها استفاده کنیم.

از دیگر سو، رسانه ملی با نمایش فیلم‌هایی با روح تجمل گرایی و فخر فروشی که اغلب بازیگرانش در خانه هایی مدرن، لوکس و با نماهای سنگی زندگی می کنند مهر تاییدی بر استفاده حداکثری از این نماها و چنین بناهایی زده و کمتر به سوی معرفی اماکن همسو با فرهنگ ایرانی_اسلامی رفته است، از این رو سطح توقعات شهروندان نیز با دیدن این مناظر به سوی استفاده از چنین نماهایی سوق پیدا می‌کند.

البته ملغمه استفاده از نماهای رومی سری دراز حتی در مباحث اقتصادی دارد. آنجا که شهری مانند اصفهان با دارا بودن قطب عظیمی از کارگاههای برش و تولید سنگ زینتی و نما در خمینی شهر، بدون مشتری مانده و وارد کنندگان سنگ‌های چینی و ایتالیایی در تکاپوی شمارش اسکناس...

کد خبر 332870

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 2
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • میلاد US ۱۵:۴۷ - ۱۳۹۶/۱۰/۱۸
    7 1
    با همه این توضیحات به هیچ وجه نمیشه زیبایی اون رو رد کرد و جانبدارانه از نماهای تکراری و بی روح خودمون تمجید کرد