سفر به قلب جهان تشیع

آئین افتتاح نمایشگاه عکس"مکاشفه و تماشا، سه سفر به قلب جهان شیعه" و مراسم رونمایی از کتاب مکاشفه و تماشا در موزه هنرهای معاصر اصفهان برگزار شد.

به گزارش ایمنا، در این آئین بوریس براوخیچ، ویراستار آلمانی کتاب مکاشفه و تماشا اظهار کرد: فضایی که می بینم خیلی زیباتر و کامل تر از آن چیزی است که می توانستم در رویایم داشته باشم. نمایشگاه، پیش از این در سه شهر مشهد، قم و تهران نیز برگزار شده و شهر اصفهان به عنوان آخرین ایستگاه این نمایشگاه است.

وی به با اشاره به ایده و شکل گیری این نمایشگاه گفت: سند عکسبرداری در سال ۱۹۳۸ در پاریس شکل گرفت و پاریس، خاستگاه عکاسی مدرن در اروپا بود. در رقابتی که در رابطه با عکاسی ایجاد شد فرانسه بود که جایگاه نخست و در واقع جام قهرمانی را به خودش اختصاص داد و می توانیم فرانسه را به عنوان خاستگاه عکاسی مطرح کنیم. از سال های بعد از آن یعنی ۱۹۴۰ به بعد، علاقمندان به عکاسی، چه متخصصان عکاسی و چه کسانی که از روی علاقمندی عکاسی می کردند، تجهیزات عکاسی خودشان را که گاهی وزنش به ۲۵۰ کیلوگرم می رسید همراه خودشان در بیابان و کوه و دمن پهن می کردند تا بتوانند عکس هایی را ثبت کنند.

ویراستار آلمانی کتاب مکاشفه و تماشا گفت: بعد از آن بود که تکنیک ثبت آثار بوجود آمد و ۱۰ سال بعد از آن در سال ۱۹۴۸ و بعد از اکتشاف ابتدای عکاسی، این ایده مطرح شد که مناظر و طبیعت، پیوسته در حال تغییر هستند و آن چیزی که ما می توانیم به واسطه هنر عکاسی ثبت کنیم فرهنگ و معماری است که می توانیم یادمانی از آن برجای بگذاریم. سه سال بعد از اختراع عکاسی در سال ۱۹۴۲ اولین دستگاه عکاسی وارد ایران شد. هدیه مشترکی که از "ملکه ویکتوریا" و "سان نیکولاس" از کشور روسیه به ایران وارد شد، ولی آن تکنیکی که از دوربین ها استفاده می کردند خیلی پیچیده بود و به همین دلیل آن سیستم عکاسی به فراموشی سپرده شد.

براوخیچ افزود: مثل همان چیزی که الان در جامعه حاکم است، بچه ها و نسل جدید با استفاده از دوربین های موبایل به عکسبرداری پرداختند و گاهی پدر و پدربزرگان آشنایی چندانی از آن نداشتند. در گذشته هم به همین صورت بود و زمانی که پادشاه قاجار هیچ شناختی از عکاسی نداشت پسر ۱۱ ساله اش با عکاسی آشنا شد و در ۱۷ سالگی که به قدرت رسید به عنوان یکی از علاقمندی هایش از آن یاد کرد و به صورت مدرسۀ عکاسی، مدرسه ای را تأسیس کرد که در همان قصر پادشاهی به عنوان محلی برای یادگیری عکاسی از آن استفاده کرد و در همه سفرهایی که می رفت عکاس دربارش را که عکاسباشی نامیده می شد همراه خود داشت.

وی ادامه داد: در سال ۱۸۹۳ سفرهای خارجی اش آغاز شد ولی نخستین سفرش به پادشاهی عثمانی بود. او به عنوان یک شخص خیلی متواضع سفر می کرد و سفرهایش در قالب سفرهای زیارتی انجام می شد، اما وقتی به مقصد می رسید چهره دیگری از خود نشان می داد و با این حس مالکیتی که القا می کرد توانست حدود۱۰ سال حفظ و مرمت مساجد و حرم ها در نجف را به عهده داشته باشد و بخشی از هوش و ذکاوتی که از خودش نشان داد این بود که مرمتکاران ایرانی را به خدمت گرفته بود که در واقع سبک معماری ایرانی را قالب کنند. او برای تأمین هزینه های دربارش مجبور به فروش مملکت شد، به طوری که مثلاً انحصار فروش تنباکو را در اختیار بریتانیا قرار داد، خط آهن ایران در اختیار آلمان بود و بانک های ایران در اختیار انگلیس، ولی با این سیاست که اشراف خود را به سرزمین های همسایه های اطرافش گسترده کند.

بوریس براوخیچ گفت: نمایشگاهی که پیش روی شماست صرفاً یک نمایشگاه عکسبرداری شیئی نیست بلکه نمایشگاهی است که خودِ هنر عکاسی نیز هست، طوری که ناصرالدین شاه عکاس هایش را سوار بالن می کرد تا از نگاه یک پرنده و اِشرافی که از آسمان به روی منطقه بود عکاسی کنند. عکس هایی که آقای "هانس برگر" تهیه کرد نقطه مقابل عکس های دوره ناصرالدین شاه است و بر خلاف آن چیزی که ناصرالدین شاه و عکاس های دوره ناصرالدین شاه به دنبالش بودند در جستجوی گفت و گو و تعامل هستند.

وایراستار آلمانی کتاب مکاشفه و تماشا تأکید کرد: نقطه مشترک این عکس ها حس تفاهم و یکسانی افرادی هستند که از آنها عکسبرداری شده است و پیش از اینکه آقای "برگر" شروع کند به تهیه عکس های این نمایشگاه، سال های زیادی در کشور لائوس با ادیان دیگر در ارتباط بودند، به عنوان مثال با دین بودایی و سعی کردند به سمت پیروان آن ادیان بروند و با آنها تعامل کنند. او یک گام به عقب برداشت و برای این که صرفاً مذهب شیعه را نشان بدهد سراغ اشخاص رفت و به همین دلیل است که در آثار او عکس های پرتره می بینید. چراکه وقتی یک قدم به عقب بردارید و به سراغ فرد بروید به این نتیجه می رسید آن چیزی که بین پیروان ادیان مطرح است از دید فرهنگی یا مذهبی خودشان یک امر واحد است.

تصویر فرهنگی بین جهان غرب و شرق

سعید عدالت نژاد ویراستار ایرانی کتاب مکاشفه و تماشا اظهار کرد: در دوره ریاست جمهوری جناب آقای خاتمی، مرکز گفتگوی تمدن ها شکل گرفت و بنده به عنوان مدیر گروه ادیان آن مرکز حدود ۱۵ سال فعالیت می کردم، در همان تاریخ آقای "هانس برگر" به عنوان مورخ ادیان و به عنوان یکی از مشاهیر عکاسی جهان به ایران آمدند و پیشنهاد آشنایی با حوزه های علمیه را دادند. در آن زمان ایشان به حوز های علمیه اصفهان، قم و مشهد رفتند، اما تکنیک عکاسی ایشان اینطور نیست که فقط بخواهد عکس بگیرد بدون اینکه با کسی گفت و گو و مراوده ای داشته باشد، ایشان در هر حوزه ای که وارد شد، رفت و گفت و گو کرد و از جهان شیعه مطلع شد و عکس می گرفت. مثلاً در این نمایشگاه عکس هایی را می بیند از خانم های جامعه الزهرا که به عکس گرفتن و انتشار آن رضایت دادند.

وی ادامه داد: در سایه این پروژه، گفت و گویی شکل گرفت و بعد از سالها دیدیم که این عکس ها در آرشیو آقای "برگر" مانده است. در دوره ریاست جمهوری بعدی کارهای فرهنگی افت شدیدی داشت، تا اینکه با آمدن دولت جدید این ایده به ذهنمان آمد که در قالب تاریخ هنر عکاسی، عکس هایی از دوره ناصرالدین شاه، دوره مظفرالدین شاه و عکس های آقای "برگر" را به هم ضمیمه و یک خط تاریخی را ترسیم کنیم.

عدالت نژاد تصریح کرد: ابتدا با وزارت خارجه آلمان وارد گفت و گو شدیم و آنها را متقاعد کردیم که این یک پروژه تاریخ عکاسی است و نه یک پروژه مذهبی و به تعبیر آن ها فرقه گرایی، و آنها راضی شدند. این عکس های قدیمی را از آرشیو کاخ گلستان درآوریم و بعد با همکاری نهادهایی همچون شهرداری اصفهان، یونسکو، سفارت آلمان در تهران، وزرات خارجه آلمان، وزرات خارجه ایران، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، حوزه علمیه مشهد و نهادهایی دیگر این پروژه شکل گرفت.

وی افزود: در این کتاب شش مقاله نوشته شده و حوزه علمیه به عنوان یک نهاد سنتی آموزشی با سابقه هزار ساله معرفی شده است. شاید این مسئله برای ما که در جو مذهبی زندگی می کنیم چندان قابل توجه نباشد، ولی برای خارجی ها، برای کسانی که با حوزه آشنا نیستند و گمان می کنند که به تعبیر و تصویر رسانه، یک پدیده سیاسی است جالب باشد. نشان دادیم که حوزه در طول تاریخ خود غیرسیاسی بوده و تربیتش غالباً یک تربیت اخلاقی، معنوی و دینی بوده است، البته باید ۴۰ سال اخیر را از آن سابقه تاریخی جدا بررسی کنیم.

گفتنی است، نمایشگاه "مکاشفه و تماشا، سه سفر به قلب جهان شیعه" با نمایش آثاری از "هانس گئورگ برگر و اولین عکاسان ایرانی" و همچنین مراسم رونمایی از کتاب مکاشفه و تماشا، با حضور "بوریس براوخیچ" وایراستار آلمانی کتاب مکاشفه و تماشا، "سعید عدالت نژاد" ویراستار ایرانی کتاب مکاشفه و تماشا، "مهدی مقدری" سخنگوی شورای شهر اصفهان و همچنین علاقمندان به هنر عکاسی، در موزه هنرهای معاصر اصفهان برگزار شد.

علاقمندان برای بازدید از این نمایشگاه می توانند تا ۱۲ دی ماه صبح ها ساعت نه تا ۱۳:۳۰ و بعدازظهرها ساعت ۱۵ تا ۱۸ به موزه هنرهای معاصر اصفهان، واقع در خیابان استانداری مراجعه کنند.

کد خبر 332732

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.