به گزارش خبرنگار ایمنا، منظور از انکسار مسیری است که شعاع‌های نورانی از روی اشیای موجود در میدان بینایی ما تا تشکیل تصویر واضحی در داخل چشم‌ها طی می کند. سیستم بینایی چشم ما بعد از دریافت نور و پردازش شعاع‌های نورانی به صورت امواج الکتریکی، سیگنال‌هایی به سمت مغز میفرستند و در نهایت منجر به همان چیزی میشود که ما به دیدن تعبیر می‌کنیم.
برای اینکه چشم‌ها خوب ببیند، اشعه‌های نور باید توسط قرنیه و عدسی شکسته شود، طوری که روی شبکیه، لایه عصبی که در پشت چشم کشیده شده، متمرکز شود. شبکیه تصویری که توسط این اشعه‌های نوری تشکیل شده را دریافت و تصویر را از طریق عصب بینایی به مغز می‌فرستد.
عیب انکساری به این معناست که شکل چشمان شما نمی‌تواند نور مناسب را بشکند، در نتیجه تصویری که می‌بینید تار است؛ گرچه عیوب انکساری نوعی بیماری چشم نامیده می‌شوند، اما بیماری جدی نیست. در این فرصت برای کسب اطلاعات بیشتر درباره جراحی‌هایی رفع عیوب انکساری چشم گفتگویی را با سید ابوالفضل کشفی- جراح و متخصص چشم و فلوشیپ قرنیه انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
جراحی‌های چشم به چند دسته طبقه‌بندی میشود؟
جراحی‌های اصلاح عیوب انکساری چشم، جراحی‌هایی به صورت عام انتخابی است؛ در واقع در بیشتر موارد به گونه‌ای نیست که بیمار اجباری به انجام آن داشته باشد اما از آنجا که عیوب انکساری کیفیت زندگی افراد را به صورت قابل‌توجهی تغییر می‌دهد، افراد زیادی متقاضی انجام آن هستند. به همین دلیل و به دلیل محدودیت‌هایی که برای حفظ سلامت چشم بعد از این جراحی‌ها وجود دارد، جراحی‌های متنوعی پیشنهاد شده که در طول چند دهه گذشته برخی از این جراحی‌ها بسیار مؤثر و کم عارضه بوده‌اند. اما این بدان معنا نیست که همه افراد بتوانند از یک نوع خاص جراحی سود ببرند، بلکه به اکثر افراد پس از معاینه توسط پزشک متخصص، یکی از چند نوع جراحی پیشنهاد میشود.
به طور کلی جراحی‌های اصلاح عیوب انکساری یا جراحی‌هایی هستند که بر روی قرنیه انجام میشود و یا جراحی‌هایی است که در هنگام اصلاح عیوب بر روی لنز بیمار انجام میشود، یعنی لنزی اضافه بر لنز خدادادی در چشم قرار داده میشود تا بیماران دید بهتری پیدا کنند. برخی جراحی‌های عیوب انکساری دیگر نیز وجود دارد که چون کمتر استفاده میشود، از آنها صرف نظر می‌کنیم و بیشتر به این دو مقوله یاد شده می‌پردازیم.
آیا این جراحی‌ها برای همه افراد استفاده میشود؟ برای انجام این جراحی‌ها شرط سن مطرح است؟
در وهله اول، برای انجام این جراحی‌ها بیمار معاینه میشود. بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، بارداری و کهولت سن در انجام جراحی چشم دخیل است؛ از این رو وضعیت چشم و ابتلا به این بیماری‌ها بررسی میشود. پیش از جراحی از تصویر برداری‌های مختلف استفاده میشود و در نهایت پزشک تصمیم می‌گیرد چه جراحی برای بیمار مناسب است. پزشک موظف است، عوارض احتمالی جراحی را برای بیمار تشریح کند و در ادامه بیمار برای انجام دادن یا ندادن عمل جراحی حق انتخاب دارد؛ البته باز هم تاکید می‌کنیم که فاکتور کلی و اصلی در انجام جراحی توجه به سن است.
سن مناسب برای این جراحی چه سنی است؟ آیا این جراحی در سنین پایین انجام میشود؟
نکته مهم در این جراحی توجه به شماره چشم بیمار است؛ وقتی شماره چشم به عدد ثابتی برسد، جراحی انجام میشود و در مواردی که افرادی زیر سن معمول هستند نیز برای اصلاح اختلاف بیش از حد دو چشم ممکن است استفاده شود، اما به طور کلی این جراحی‌ها برای افراد بالای ۱۸ سال انجام میشود.
آیا عمل رفع عیوب انکساری چشم برای افراد باردار مشکل ایجاد می‌کند؟
با توجه به تغییرات هورمونی که در دوران بارداری برای بانوان اتفاق می‌افتد و با توجه به شباهت بافت‌های قرنیه با سایر مفاصل بدن، ترشح این هورمون‌ها مفاصل را برای روند زایمان آماده می‌کند، از این رو احتمال می‌رود که همزمان تغییراتی در قرنیه اتفاق افتد. در نتیجه در درصد کمی از بانوان شماره چشم تغییر می‌کند، به همین دلیل در افراد باردار این عمل‌های جراحی انجام نمی‌شود و ممنوع است.
تغییرات هورمونی، قرنیه چشم را به چه سمت و سویی می برد؟
ممکن است در افرادی که مستعد باشند تغییرات بر روی انحنای قرنیه آنها تفاق بیافتد، با ترشح این هورمون‌ها تشدید شود در نتیجه ممکن است چشم این بیماران بیشتر به سمت نزدیک بینی برود.
آیا ممکن است این عمل‌های جراحی باعث ایجاد آب مروارید شود؟
اشعه‌ای که در این جراحی‌ها استفاده میشود، از قرنیه عبور نمی‌کند؛ در نتیجه این اشعه‌ها به بافت‌های داخل چشم آسیب نمی‌زند، از این رو باعث ایجاد آب مروارید نمی‌شود، اما فردی که عمل جراحی انجام داده، ممکن است در سن ۷۰ سالگی همچون افرادی که عمل نکرده‌اند به آب مروارید مبتلا شوند.
برای انجام عمل جراحی چشم به چه نکاتی باید توجه داشته باشیم؟
باید نگرشی واقع گرایانه داشته باشیم؛ به عنوان مثال فردی که تنبلی چشم دارد و مغز او یاد نگرفته با چشم تنبل خوب ببیند، بعد از اینکه تمایل داشته باشد لیزیک کند، باز هم مغز او در بزرگسالی با این چشم خوب نمی‌بیند و این تنبلی باقی همچنان خواهد ماند. بنابراین متقاضیان انجام این عمل باید تصوری واقع گرایانه داشته باشند که این عمل با چه هدفی انجام می شود و چه نتیجه‌ای خواهد داشت.
عوارض این عمل‌های جراحی چیست؟
همواره بیماران پیش از هر عمل جراحی از عوارض می ترسند، در حالی که عمل جراحی رفع عیوب انکساری چشم معمولا کم عارضه است. سالانه میلیون‌ها نفر این عمل جراحی چشم را انجام می‌دهند و از مؤثرترین و کم عارضه‌ترین انواع جراحی‌ها به شمار می‌رود، اما این بدان معنا نیست که این نوع عمل بدون عارضه است.
عوارض بر اساس مطالعات آماری به دست می آید؛ برخی بیماران ممکن است شماره چشم آنها بازگردد و یا بیش از حد اصلاح میشود که این موارد عموما در هفته‌های اول بعد از عمل در بیماران شایع است، اما با مرور زمان پس از ترمیم قرنیه مشکل آنها حل میشود. در خصوص عارضه جدی درباره اینگونه عمل‌ها که روی قرنیه انجام میشود، تغییر شکل طبیعی قرنیه از همه شایع‌تر است. برخی افراد ممکن است قوز قرنیه پیدا کنند، اما خوشبختانه با تکنیک‌های تصویربرداری که خوشبختانه هم‌اکنون در دسترس است، افراد مستعد این عارضه شناسایی و عمل نمی‌شوند، بنابراین ترس عمده از این عمل‌ها وجود ندارد.
آیا این نوع عمل‌ها، جراحی‌های تهاجمی محسوب میشود؟
خیر؛ این جراحی‌ها کم تهاجم هستند و بستگی به نوع عمل، دوره بازگشت بیمار به حالت مطلوب نسبتاً کوتاه است. بیمارانی که لیزیک انجام می‌دهند دوره بازگشت آنها به حالت مطلوب کوتاه است اما بیمارانی که لنز داخل چشمی می‌گذارند بازگشت آنها بسیار سریع اتفاق می‌افتد.
دلیل اینکه بعضی افراد عمل لیزیک چشم انجام داده و در چشم هایشان احساس خشکی می‌کنند، چیست؟
خشکی چشم عارضه شایعی بعد از جراحی‌هایی است که بر روی قرنیه انجام میشود، در نتیجه باید توجه کرد خشکی چشمی که ناشی از لیزر باشد، موقت است. جراحی چشم برای افرادی که زمینه خشکی چشم دارند و از بیماری‌هایی همچون روماتسم رنج می‌برند، انجام نمی‌شود اما برای چشمی که اشک طبیعی دارد و در بررسی های قبل از عمل مشکلی وجود نداشته باشد، جراحی انجام میشود. نکته مهم این است که اگر کسی به صورت زمینه‌ای خشکی چشم داشته باشد، باید بداند این خشکی ادامه دار خواهد بود. در حال حاضر در شرایطی هستیم که با هوایی آلوده و خشک مواجه هستیم، در این شرایط افرادی که عمل جراحی نکرده‌اند هم به صورت شایع شکایت از خشکی چشم دارند و این دو مقوله قابل افتراق است.
نظر شما