به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه اغلب خانواده‌های ایرانی در سبد فرهنگی خود با شبکه‌های ماهواره‌ای، فضای مجازی و رسانه‌های مدرنی مواجه‌اند که هر کدام به نوبه خود بخشی از فرآیند تأثیرگذاری در خانواده را هدف گرفته‌اند.
یکی از کانال هایی که چندماه است در فضای مجازی فعالیت دارد، «کانون میراث‌پژوهان کوچک» است که به مفاهیم مرتبط با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران می پردازد. روز دوشنبه ۱۳ آذرماه، تالار اندیشه حوزه هنری تهران میزبان آئین اختتامیه نخستین دوره جشنواره فرهنگی هنری مردم و رادیو بود که با عنوان جشنواره ایران من معرفی شده است. موفقیت کانون میراث‌پژوهان کوچک از شهر اصفهان در بخش فضای مجازی این جشنواره بهانه ای شد تا در گفتگویی دوستانه با «سمانه آقائی آبچوئیه» کارشناس ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی، «شیرین مستغاثی» کارشناس ارشد مرمت اشیاء فرهنگی و تاریخی و «لیلا کلانتری» کارشناس ارشد پژوهش هنر، به‌عنوان ایده پردازان این کانون، فعالیت آن را از ابتدا بررسی کنیم.
ایده اولیه چنین طرحی چگونه شکل گرفته است؟
آقائی: من همواره در فکر ایجاد یک فعالیت فرهنگی متناسب با زمینه تحصیلی خودم بودم. در این جستجوها با فعالیت سمن یا همان سازمان‌های مردم نهاد آشنا شدم. با توجه به آشنایی و دوستی قدیمی که بین من و خانم مستغاثی بود این موضوع را با ایشان مطرح کردم که خوشبختانه ایشان هم استقبال کردند و قرار شد که زمینه اصلی فعالیت خودمان را انتخاب کنیم. در نهایت به پیشنهاد ایشان و البته زمینه‌های فکری و عملی که در گذشته داشتیم قرار شد روی موضوعی با محوریت کودکان متمرکز شویم.
مستغاثی: همان‌طور که اشاره شد وقتی موضوع سمن را با من در میان گذاشتند من بررسی کردم. با توجه به زمینه فعالیت‌هایی که در دوران دانشجویی داشتیم و البته فقدان نهادی که بخواهد در زمینه میراث فرهنگی با محوریت کودکان کار کند این موضوع را پیشنهاد دادم که خوشبختانه استقبال شد.
کلانتری: من وقتی در جریان ماجرا قرار گرفتم که خانم آقائی و مستغاثی موضوع را انتخاب کرده بودند. البته باید اشاره کنم که در گذشته به همراه خانم آقائی در حوزه کودک فعالیت‌هایی داشتم و فکر می‌کنم به همین خاطر هم بود که به دعوت ایشان به گروه ملحق شدم.
«کانون میراث پژوهان کوچک» عنوان بسیار جالبی است، چطور به انتخاب این عنوان رسیدید؟
آقائی: همان‌طور که عرض کردم ما قرار بود که در قالب سمن فعالیت خودمان را پیگیری کنیم که البته بعدها متوجه شدیم فعالیت در سمن محدودیت‌هایی دارد که ممکن است با فعالیت‌های ما همخوانی نداشته باشد ولی به هر صورت چون حتماً باید برای فعالیت خودمان یک عنوان انتخاب می کردیم در چند مرحله به این اسم رسیدیم. دغدغۀ ما در انتخاب اسم این بود که اسم انتخابی تکراری نباشد، هدف و مخاطبینِ ما را در برگیرد که در نهایت به «میراث پژوهان کوچک» رسیدیم که همه با آن موافق بودند.
مستغاثی: برای این کار چند اسم پیشنهاد شد که خب هر کدام به دلایلی رد شدند. می‌توانم بگویم که این اسم واقعاً نتیجه هم‌فکری یک گروه است و این‌گونه نیست که بگوئیم این اسم را یک شخص خاص پیشنهاد داده است.
کلانتری: دقیقاً صحبت‌های دوستانم را تأیید می‌کنم. من در همان مرحلۀ انتخاب اسم متوجه شدم که خیلی از نظر فکری به یکدیگر نزدیک هستیم و می‌توانیم در آینده نتایج خوبی را رقم بزنیم چرا که مشارکت در انتخاب اسم را شاهد بودم.
از چه زمانی به فکر ایجا یک کانال تلگرامی افتادید؟
آقائی: امروزه مردم به شبکه‌های اجتماعی اقبال زیادی نشان می‌دهند و هر اطلاعاتی بخواهند به دست بیاورند اغلب از طریق فضای مجازی و همین شبکه‌های اجتماعی است، به همین دلیل برای آغاز کارمان تصمیم گرفتیم کانال تلگرام را به عنوان اولین رسانۀ خودمان انتخاب کنیم و در تاریخ ۲ خردادماه ۱۳۹۶ به طور رسمی کارمان را در نشانی تلگرام https://t.me/miraspajoohankoochak و همچنین در اینستاگرام آغاز کردیم.
وقتی کانال تلگرام «کانون میراث پژوهان کوچک» را نگاه می‌کنیم متوجه نظمی در قالب‌بندی و حتی چیدمان مطالب می‌شویم. در این مورد توضیح می‌دهید؟
آقائی: درست است، از همان پست اول قرار گذاشتیم که یک قالب اصلی برای گذاشتن پست‌ها داشته باشیم و همین‌طور برنامه‌ریزی کردیم که در طول هفته به ابعاد مختلف میراث فرهنگی و تاریخ ایران بپردازیم.
همان‌طور که اشاره کردید در این کانال به موضوعات مختلفی پرداختید. چه موضوعاتی را مد نظر داشته‌اید؟
آقائی: این مباحث سطح وسیعی از موضوعات را دربرگفته است برای مثال شعر، معرفی کتاب، کاریکاتورهای مرتبط با میراث فرهنگی و تاریخ، نمادها و نشانه‌های فرهنگی، معرفی شخصیت‌های تاریخی و مذهبی، معرفی غذاهای سنتی، انیمیشن‌های کوتاه که در حیطه میراث فرهنگی هستند، از جمله این موضوعات هستند.
مستغاثی: ما در نظر داشتیم موضوعات حوزه میراث ملموس و ناملموس را پوشش بدهیم. علاوه بر موضوعات یاد شده، معرفی میراث طبیعی، مشاغل مربوط به میراث فرهنگی، مشاغل از یاد رفته، معرفی صنایع دستی استان‌های مختلف و همچنین موضوع وندالیسم در آثار تاریخی را نیز در برنامه کار خود قرار داده‌ایم.
کلانتری: در تکمیل سخنان دوستانم باید اضافه کنم که بازی های بومی محلی و لالایی هاو یک سری کلیپ‌های کوتاه در مورد معرفی سازها و نوازندگان ایرانی و اشعار فولکلور تهیه کردیم که تعدادی از آن‌ها خیلی مورد استقبال قرار گرفت، مثل کلیپ(واسونک). همچنین تعدادی ویدئو هم که به همت یونسکو در مورد نگهداری از میراث فرهنگی و طبیعی بود به مرور در کانال قرار داده و خواهیم داد که نه تنها برای کودکان بلکه برای خیلی از صاحب‌نظران نیز مرجع ارزشمندی خواهد بود.
نکته جالبی که در کانال «کانون میراث پژوهان کوچک» وجود دارد این است که هر پستی با یک فایل صوتی همراه است، از کجا به این ایده رسیدید؟
آقائی: ما تصمیم داشتیم که سطح وسیعی از مخاطبان را پوشش بدهیم به همین دلیل با توجه به اینکه خانم مستغاثی در زمینه صدا تجربه داشتند از ایشان تقاضا کردیم که برای هر پست یک فایل صوتی آماده کند و آن مطلب را توضیح دهد تا کودکانی هم که سواد خواندن نداشتند، بتوانند از مطالب استفاده کنند.
مستغاثی: من باتوجه به علاقه ام به حوزۀ صدا و رادیو و فعالیت‌هایی که پیش از این در حوزه صدا داشته‌ام این پیشنهاد را با کمال میل پذیرفتم. با توجه به محدودیت تعداد کلماتی که به عنوان توضیح در انتهای تصاویر هر پُست در تلگرام وجود دارد سعی کردم در فایل صوتی توضیحات تکمیلی را ارائه کنم تا مخاطبان بتوانند اطلاعات بیشتری را به دست آوردند.
در طول مدت فعالیت کانال «میراث پژوهان کوچک» چه بازخوردهایی داشتید؟ آیا اعضای کانال با شما همراه هستند؟
آقائی: بله خوشبختانه بازخوردها بسیار خوب بوده است. والدین بچه ها هر از گاهی برای ما پیام‌های محبت‌آمیزی ارسال می‌کنند که خب همین باعث می‌شود ما انرژی بگیریم. علاوه بر این بعضی از مواقع که از بچه‌ها خواستیم تصاویر خودشان را در کنار بناهای تاریخی یا مکان‌های گردشگری برای ما بفرستند خانواده‌ها با ما همراهی کرده‌اند.
مستغاثی: من هم بازخوردهای خوبی دریافت کرده‌ام. حتی از بین هنرمندان مطرح کشور هم افرادی بوده‌اند کسانی که به من پیام دادند و این فعالیت را تحسین کردند که مایه مباهات ماست.
کلانتری: من هم در این زمینه تجربه‌های جالبی دارم. به‌عنوان مثال شنیدم که مسئولان یک موزه از وجود کانالی صحبت می‌کردند که برای بچه‌ها فعالیت می‌کند، نام کانال را جویا شدم متوجه شدم منظورشان کانال «میراث پژوهان کوچک» است. وقتی می‌گفتم که این کانال به مدیریت من و دوستانم است خیلی هیجان زده می‌شدند و برایشان جالب بود، می‌گفتند که دوست داشتند بدانند هسته اصلی این گروه را چه کسانی تشکیل داده‌اند. که این خیلی به من انرژی می‌داد.
خانم آقائی و مستغاثی ساکن اصفهان و خانم کلانتری شما ساکن کرج هستید. می‌خواستم بپرسم که به چه نحوی با هم هماهنگ می‌شوید؟ آیا بُعد مسافت باعث نمی‌شود هماهنگی‌ها و جلسات شما دچار اختلال شود؟
آقائی: در وهله اول بگویم که آشنایی ما سه نفر به دوران دانشجویی باز می‌گردد. در ابتدا اشاره کردم ما از نظر فکری خیلی به هم نزدیک بودیم و همین باعث می‌شد که نخواهیم موضوعات و مباحث مد نظر را خیلی برای هم توضیح بدهیم.
مستغاثی: من و خانم آقائی در دوره دانشجویی تجربیات مشترکی داشتیم و همین باعث شد که هر دو طرف بدانیم که منظور طرف مقابل چیست. چرا که دقیقاً می دانستیم دنبال چه چیزی هستیم.
کلانتری: من و خانم آقائی هم در دوران دانشجویی تجربه‌های کوچکی در زمینه کار برای کودک داشتیم. من در همان فعالیت‌ها بود که متوجه شدم ما خیلی از لحاظ فضای فکری به هم نزدیک هستیم. می‌توانم بگویم ما از این بابت مشکلی نداشتیم.
حالا که در جشنواره ایران من در بخش فضای مجازی مقام اول را کسب کرده اید، برای آینده چه برنامه‌ای دارید؟
آقائی: بله به لطف خانم مستغاثی ما در جشنواره شرکت کردیم و خوشبختانه با تلاش‌هایی که داشتیم در بخش فضای مجازی مقام اول را کسب کردیم. برنامه‌ای که ما فعلا در دستور کار داریم فراخوان مسابقه نقاشی «میراث دوست‌داشتنی» است که تا پایان بهمن سال ۱۳۹۶ مهلت دارد. به امید خدا قرار است آثار برگزیده به همراه بخش پژوهشی متناسب با مخاطب کودک در قالب کتابی ۳ زبانه با عنوان «میراث دوست‌داشتنی» چاپ و منتشر شود.
مستغاثی: فعلا در فاز اولِ بررسی آثار و چاپ کتاب «میراث دوست‌داشتنی» هستیم که ایدۀ بسیار ارزشمندی بود که ازسوی دوست خوبم خانم آقائی پیشنهاد شد و باید عرض کنم که ایشان ایده پرداز بسیار قابلی در حوزۀ کودکان هستند ... یک سری برنامه هم برای آینده داریم و انشاءالله قرار است تولید و عرضۀ محصولات تخصصی فرهنگی با نشان «میراث دوست‌داشتنی» را ارائه کنیم.
کلانتری: بیشترین تمرکز ما در آینده این است که به یک نشان تخصصی در حوزه میراث و کودک تبدیل شویم و بتوانیم با مراکز بین‌المللی همچون یونسکو و یونیسف همکاری داشته باشیم.
در آخر اگر سخنی هست بفرمائید.
آقائی: من از شما تشکر می‌کنم که به این رویداد پرداخته‌اید، این کار شما خیلی با ارزش است. من هم از همه دوستان خصوصا سرکار خانم عاطفه کاشفی که در مقاطع مختلف ما را همیاری کردند کمال تشکر را دارم و از مسئولین میخواهم که ما را دریابند.
مستغاثی: من از همه دوستان میخواهم که به این گونه فعالیت‌ها اهمیت بدهند، چرا که هرآنچه در کودکی آموخته شود همواره با انسان همراه است. امیدوارم نسل آیندۀ ایران به ارزش‌های میراث تاریخی و فرهنگی‌مان بیش از نسل حاضر آگاه بشود و به آن بها دهد.
کلانتری: ما تلاش خودمان را می‌کنیم امید است که والدین هم ما را همراهی کنند تا بتوانیم گستره بیشتری از کودکان را پوشش بدهیم./
نظر شما