به گزارش ایمنا، ظاهراً در ورای ادعای بیداری و هوشیاری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران، چرت زدن های آدمها همچنان ادامه دارد! حالا هر از گاهی داعیۀ برخی کشورها دربارۀ داشته های فرهنگی و تاریخی‌مان را می شنویم، البته برایمان عادی شده است، آنقدر که دیگر فرقی نمی کند ما تمدن و فرهنگ چند هزار ساله داریم یا امارات و آذربایجان و ارمنستان و دیگری...!
نپرسید چرا که پاسخش ساده و تلخ است. خوابیم... خواب... باید یکی تلنگری بزند و تلنگرش بی وقفه باشد که اگر لحظه ای غفلت کند و تلنگر از ضربه بایستد وااسفا می شود و این مدعیان تازه نفس، داشته هایمان را به طرفة العینی می قاپند که متأسفانه چنین هم شده است و عجیب هنوز خوابیم!
بی شک تداوم تلنگر نیز برایمان کارساز نخواهد بود، ما شلاق لازم داریم یا چیزی که ضربه بزند و جای سوزش و دردش آه از نهادمان به آسمان ببَرَد، البته باور کنید شاید این هم نتیجه ندهد، که چه بسا پوست‌مان آنقدر کلفت شده است که شلاق نیز کم خواهد آورد! می دانید چرا؟ چون بی تفاوتیم و امان از بی تفاوتی که تیشه بر ریشۀ داشته هایمان زده است... امان ...
میراث فرهنگی و تاریخی ایران یکی پس از دیگری به نام دیگری شد، نه اینکه از ما دزدیده باشند نه، ولی از غفلت ما استفاده کرده اند و من انگشت اتهام را به سوی این دیگران نمی گیرم. منظورم از دیگران، امارات است و آذربایجان و ارمنستان و ترکیه و رفقای دور و بری ایران... من انگشت اتهام را به سمت خودی ها نشانه می گیرم... آهای دوست خودیِ من! تو و رفقای بی خودی‌ات کجایید که این دیگران، میراث من را به غنیمت می بَرند و به نام خودشان می زنند!؟
بعد که این دیگران، میراث ما را به نام زدند، آن‌موقع تازه انگار اندک تکانی می خوریم و می گوییم «مهم نیست آن ها را مشترک ثبت می کنیم! بی خیال... حتی اگر نجنبیم فارابی، ابن سینا، فردوسی، نظامی، ملانصرالدین، خط نستعلیق، آئین شب یلدا، جشن مهرگان، تیرگان، سپندارمذگان و بادگیر و بسیاری دیگر را ثبت کنند ایرادی ندارد! چرا هیاهو می کنید! ما هم اقدام می کنیم تا مشترک ثبت شوند!»
عجب داستانی است... کاش پایانی داشت، لااقل هر از گاهی نمک روی زخم خودمان نمی پاشیدیم؛ اما این داستان پرغصه، ادامه دارد... فعلاً باید بشنویم و بشنویم، هنوز آنقدر اثر فرهنگی داریم که دیگران ببرند و ما بشنویم!
اما بعد...
حالا نوبت به غذای دلمه رسیده است و جمهوری آذربایجان برای ثبت آن، آستین ها را بالا زد و آنچه نباید، شد و ما خواب بودیم!
دلمه یکی از قدیمی ترین غذاهای ایرانی از سده ها پیش از تشکیل بسیاری از کشورها از جمله ارمنستان و جمهوری آذربایجان است که در جریان جدا شدن بخش های وسیعی از سرزمین ایران در دوران فتحعلی شاه قاجار بر اساس عهدنامه های گلستان در سال ۱۸۱۳ و ترکمانچای در سال ۱۸۲۸ جزو روسیه تزاری شدند و سال ۱۹۹۱ با فروپاشی شوروی توانستند استقلال کسب کنند.
در دوازدهمین نشست سالانه کمیته میراث فرهنگی ناملموس یونسکو که از ۴ تا ۹ دسامبر (۱۳ تا ۱۸ آذر) در کشور کره جنوبی درحال برگزاری است، در مجموع ۳۵ اثر از کشورهای مختلف برای ثبت در فهرست جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. در این میان کشور جمهوری آذربایجان توانست پرونده‌ای با عنوان «سنت پخت و به اشتراک‌گذاری دلمه به عنوان یک نشانگر هویت فرهنگی» را در فهرست میراث جهانی ناملموس یونسکو به ثبت برساند.
خلاصه سرتان را درد نیاورم که دلمه هم رفت... به همان صورت که تار می رود، نان لواش می رود... مولوی می رود ... بادگیر می رود... فارابی، ابن سینا، فردوسی، نظامی، خط نستعلیق، آئین شب یلدا، ملانصرالدین، جشن مهرگان، سپندارمذگان، تیرگان، و بسیاری دیگر خواهند رفت اگر خواب غفلتمان بیش از این ادامه یابد ...
این داستان غفلت ما است، داستان بی تفاوتی، داستان خوابی ممتد... حالا کار به جایی رسیده است که ️دلمه به نام آذربایجان ثبت جهانی می شود و «انار کریمو» سفیر آذربایجان توئیت می کند: «دلمه آذربایجان در فهرست میراث ناملموس جهانی بشر ثبت شد!»
ایران امسال پرونده چوگان را به صورت انفرادی و پرونده ساز کمانچه را به صورت مشترک با کشور جمهوری آذربایجان برای ثبت جهانی ارائه داده که هنوز نوبت بررسی آنها نرسیده است.
نکتۀ دیگر اینکه درحالیکه ایران باید پرونده های لازم برای ثبت آثار مورد نظرش در فهرست جهانی میراث ناملموس را برای سال ۲۰۱۸ یونسکو در ماه مارچ سال ۲۰۱۷ آماده می کرد و به کمیته مورد نظر در این سازمان ارائه می داد، اما بازهم خواب به سراغ دوستان خودیِ ما رفت و به این ترتیب هیچ پرونده ای در زمینه میراث ناملموس برای سال ۲۰۱۸ به یونسکو ارسال نکردند! درحالیکه حداقل می توانستند با کشورهای مدعی، پرونده های مشترکی در زمینه میراث ناملموس ارائه کنند چراکه در زمینه پرونده های چند ملیتی برای ثبت در سازمان جهانی یونسکو هیچ محدودیتی در تعداد وجود ندارد و این محدودیت تنها به پرونده های میراث ملموس وارد است.
شیرین مستغاثی
نظر شما