دیابت؛ بزرگترین اپیدمی قرن

به گزارش خبرگزاری ایمنا، دیابت که بشدت هزینه‌بر است و عوارض ناتوان کننده بسیاری دارد، مجموعه ای از اختلالات را دربرمی‌گیرد که باعث می شود سلول‌های بدن نتوانند به نحو مناسب از کربوهیدرات‌ها به عنوان ماده غذایی اساسی استفاده کنند و در نتیجه میزان قند خون در بدن افزایش خواهد یافت و مبتلایان را گرفتار مشکلات بسیار خواهد کرد.

در ابتدای هزاره سوم میلادی ۵۹ درصد کل مرگ‌های جهان و ۴۶ درصد بار جهانی بیماری‌ها ناشی از بیماری‌های غیرواگیر بوده و  بیماری‌های مزمن مسئول بیش از ۷۰ درصد کل هزینه‌های پزشکی بودند. کارشناسان هشدار داده‌اند که جمعیت مبتلایان به این بیماری طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده در ایران ۲ برابر خواهد شد. 

اگرچه ژنتیک و عوامل محیطی مانند چاقی و کم تحرکی در بروز دیابت موثرند، ولی علت اصلی بیماری دیابت هنوز ناشناخته است. دیابت، بیماری شایع، مزمن، پیشرونده، پر عارضه و پر هزینه است اما از طرفی این بیماری قابل پیشگیری و کنترل می باشد و می توان با یک رژیم غذایی سالم و تحرک داشتن تا حد زیادی از بروز آن حتی در افرادی که پیش زمینه ارثی دارند، پیشگیری کرد.
بیشتر افراد دیابتی به دیابت تیپ ۲ مبتلا و دچار چاقی، پیش زمینه های ارثی، کبد چرب، چربی خون و فشار خون بالا هستند. دیابت، بیماری ساده ای نیست که با خوردن قرص درمان شود، لازم است افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری، غربالگری شوند تا با شناخت به موقع آنها از بروز و پیشرفت بیماری جلوگیری شود.

از سوی معاونت پژوهشی وزارت بهداشت اعلام شد که تا ۱۵ سال آینده یک سوم جمعیت ایران دیابتی خواهند شد و آمار فعلی هم به ما نشان می دهد که آمار نه تنها تصاعدی نیست، بلکه لگاریتمی است و به سرعت بالا می رود و در اصفهان کمتر خانه ای پیدا می کنیم که دیابتی یا پرادیابتی در آن وجود نداشته باشد.

در جهان هر ۱۰ ثانیه دو نفر به دیابت مبتلا می شوند و هر هشت ثانیه هم یک نفر به خاطر دیابت جان خود را از دست می دهد، همچنین بر اثر عوارض این بیماری در سال یک میلیون عضو قطع می شود.

۱۲ درصد افراد بالای ۳۰ سال در استان اصفهان به دیابت مبتلا هستند

حدود ۱۲ درصد از افراد بالای ۳۰ سال در استان اصفهان مبتلا به این بیماری هستند و تخمین زده می شود حدود ۱۲ درصد از افراد بالای ۳۰ سال جمعیت استان نیز دچار پری دیابت ( دیابت پنهان یا در معرض خطر ابتلا) باشند. در مجموع می توان گفت حدود یک سوم از جمعیت استان یا مبتلا به دیابت هستند یا در معرض خطر ابتلا به آن قرار دارند.
دکتر باقر لاریجانی رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران می گوید: ۱۱.۵ درصد مردان ایران و ۱۲.۹ درصد زنان ایرانی دیابت دارند و بیش از ۱۰ درصد از جمعیت بالای ۲۵ سال کشور به دیابت مبتلا هستند. 

هر سال، ۱۹ تا ۲۵ آبان ماه در ایران هفته ملی دیابت است و هر یک از روزهای این هفته به یک عنوان نامگذاری شده است. ۲۳ آبان مصادف با ۱۴ نوامبر سالگرد تولد 'فردریک بانتینگ' کاشف انسولین بعنوان روز جهانی دیابت نامگذاری شده است.
جمعه ۱۹ آبان روز «مادران محور تغذیه سالم و پیشگیری از دیابت در خانواده»، شنبه ۲۰ آبان روز «آموزش اساس پیشگیری و درمان دیابت»، یکشنبه ۲۱ آبان روز «دانش آموزان و دیابت»، دوشنبه ۲۲ آبان «رسانه و دیابت»، سه شنبه ۲۳ آبان «زنان و دیابت»، چهارشنبه ۲۴ آبان «بارداری و دیابت» و پنجشنبه ۲۵ آبان روز «ورزش همگانی، فعالیت بدنی و کاهش بار بیماری دیابت» نامگذاری شده است.

کاهش سن ابتلا به دیابت در ایران و جهان

دکتر امیرکامران نیکوسخن، مدیر عامل انجمن دیابت ایران هشدار می دهد: متاسفانه شیوع این بیماری بسیار زیاد و در حال افزایش است و سن ابتلا به آن نیز در ایران و جهان، مدام کمتر می‌شود. نه تنها تعداد افراد مبتلا روز به روز بیشتر می شود، بلکه پیش‌بینی شده که تا سال ۲۰۳۰ نیز نزدیک به نیم میلیارد نفر در دنیا گرفتار دیابت شوند.

هزینه درمان بیماری دیابت بالاست. اما می‌توانیم با پیشگیری اولیه از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنیم. همچنین قادریم با کنترل مناسب قند خون، از ایجاد عوارض بیماری در افراد مبتلا پیشگیری کنیم. کنترل قند خون در فردی که مبتلا به دیابت شده تابع عوامل بسیار زیادی است. برخلاف سایر بیماری‌ها که درمان دارویی برای آنها درنظر گرفته می‌شود، دیابت فقط به درمان دارویی بسنده نمی‌کند. درواقع چنین نیست که فردی به پزشک مراجعه کند و دارویی بگیرد و معالجه شود.

یکی از علائم ابتلا به دیابت داشتن قند ناشتا بالای ۱۲۶ و پری دیابت داشتن قند ناشتا بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ است. نکته قابل تامل، تغییرات به وجود آمده در شکل درمان دیابت است که البته هنوز بسیاری از بیماران از این پیشرفت‌ها بی‌خبرند.  درمان دیابت قبلا به شکل سنتی انجام می‌گرفته و در راس آن دارودرمانی قرار داشته است، در گذشته به بیمار مسائل تغذیه‌ای و موضوعات مرتبط با فعالیت بدنی گفته می‌شد، اما امروز درمان دیابت خیلی وسیع‌تر از اینهاست. وقتی فردی مبتلا به دیابت می‌شود باید پایه‌های درمان به شکل ریز برای او اجرا شود که مهم ترین پایه درمانی در این حوزه، آموزش است.

جدیدترین داروهای انسولین وارد کشور شده است

فرد دیابتی باید یاد بگیرد که چطور بیماری خود را در شرایط مختلف کنترل کند و چطور از خود مراقبت کند که دچار عوارض بعدی یا شدیدتر آن نشود. این خود مراقبتی نیازمند آموزش است و در اغلب کشورهای دنیا انجام می‌گیرد و راهکارهای بین‌المللی برای آموزش به افراد دیابتی وجود دارد. البته افرادی که این موضوعات را آموزش می‌دهند باید تبحر خاصی داشته باشند و بیمار نیز باید یاد بگیرد که چه رفتاری در برابر تغذیه از خود بروز دهد. در افرادی که انسولین تزریق می‌کنند، قند خون ۳ تا ۶ مرتبه باید در منزل کنترل شود. حتی افرادی که از داروهای خوراکی استفاده می‌کنند، نیاز به کنترل قندخون و میزان قند موجود در ادرار دارند. تامین هزینه‌های انسولین درمانی مثل سرنگ یا سوزن‌هایی که برای قلم استفاده می‌شود بالاست و متاسفانه اکثر این هزینه‌ها توسط بیمه‌ها پرداخت نمی‌شود. بنابراین حمایت بیماران به لحاظ اجتماعی ضروری است.

با اقدامات وزارت بهداشت جدیدترین داروها و انسولین‌ها وارد ایران شده و شرکت‌های دارویی خارجی با وجود تحریم‌ها جدیدترین انسولین‌ها را وارد کشور کرده‌اند.

بعد از تصادفات، دیابت شایع‌ترین علت قطع عضو در اندام تحتانی است

دکتر سعید کلباسی، فوق تخصص غدد و متابولیسم، بیماری دیابت را شایع‌ترین علت کوری، نارسایی کلیه و از عوامل خطر در بروز سکته‌های قلبی و مغزی معرفی می‌کند و می‌گوید: هنوز هم بعد از تصادفات، دیابت شایع‌ترین علت قطع عضو در اندام تحتانی است. رقم شیوع این بیماری هم‌اکنون در دنیا حدود ۶ تا ۸ درصد و در برخی جاها تا ۱۱ درصد جمعیت است که نشاندهنده شیوع بالای آن در دنیاست.

وی با تاکید بر اینکه ۲ نوع دیابت وجود دارد، توضیح می‌دهد: در دیابت تیپ یک معمولا زمینه ارثی دخالتی ندارد و در دیابت تیپ دو که حدود ۹۰ درصد دیابت را تشکیل می‌دهد، زمینه ارثی دیده می‌شود. این نوع دیابت در میانسالی به وجود می‌آید و با چاقی و کمبود فعالیت و... ارتباط نزدیکی دارد. وقتی با بیمار دیابتی سروکار داریم در حقیقت با خانواده دیابتی و جامعه دیابتی سروکار داریم. وقتی بیمار دیابتی را درست درمان می‌کنیم درواقع تمام خانواده او را درمان کرده‌ایم.

اکنون با پنج تا شش میلیون بیمار دیابتی سروکار داریم که تا سال ۲۰۳۰ این میزان به حدود ۱۰ میلیون بیمار خواهد رسید. معادل جامعه دیابتی، یک جامعه پیش دیابتی نیز در ایران داریم. یعنی افرادی که طبق معیارهای بین‌المللی هنوز دیابتی نشده‌اند، اما فاکتورهای خطر دیابت را دارند و اگر درست درمان نشوند و از رژیم خاصی پیروی نکنند، در آینده دیابتی خواهند شد. بنابراین می‌توانیم با پیشگیری و آموزش به این بیماران از بروز دیابت جلوگیری کنیم.

نقش زنان در بیماری دیابت بسیار پر رنگ است؛ به طوری که خانم ها اگر در مرحله پرادیابت باردار بشوند، آن دیابت واضح می شود و بهتر بدانیم که مادرِ باردارِ دیابتی عوارض زیادی دارد و نوزادی را به دنیا خواهد آورد که مستعد چاقی است.

تا پایان امسال سیستم مرکز بهداشت اصفهان تکمیل می شود

دکتر حمید صانعی، قائم مقام دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می گوید: در شهرضا طرح ملّی ایراپن انجام شد که کل جمعیت شهرضا برای بیماری های غیر واگیر اسکرین شدند و چند بار از سوی سازمان بهداشت جهانی از شهرضا بازدید شد و این به عنوان یک الگوی کشوری از دی ماه سال گذشته در کل استان پیاده سازی شد و در کلیه مراکز بهداشتی کارشناسان مبارزه با بیماری های غیر واگیر مستقر شدند.

وی در تشریح اقدامت جدید معاونت بهداشتی استان خاطر نشان می کند: تا امروز یکصد و ۱۰ هزار بیماری دیابتی جدید که از بیماری خود اطلاعی نداشتند انجام شده است و این غربالگری برای افراد بالای ۳۰ حدود کل استان سه سال طول می کشد.

صانعی ادامه می دهد: تعهد داریم که تا پایان امسال سیستم مرکز بهداشت اصفهان را تکمیل کنیم که با این کار کلّ استان تحت پوشش مراقبت های بهداشتی در این زمینه قرار خواهند گرفت؛ همچنین تأمین داروهای ضد دیابت خوراکی و تأمین انسولین های تزریقی در دستور کار است.

در مرکز خیریه دیابت اصفهان شش هزار و ۶۰۰ پرونده ثبت شده است

دکتر علی کچوئی، عضو هیئت مدیره مؤسسه خیریه دیابت اصفهان معتقد است: امروزه کمتر خانواده ای است که درگیر این بیماری نباشد، آمار دیابتی های دنیا در سال ۱۹۸۵ حدود ۳۰ میلیون نفر بود که این آمار در سال ۲۰۱۳ به ۴۰۰ میلیون رسیده است و پیش بینی می شود این آمار در سال ۲۰۵۰ به یک سوم جمعیت افراد بالغ جهان برسد.

عضو هیئت مدیره انجمن خیریه دیابت تشریح می کند: استان اصفهان در جمعیت بالای ۳۰ سال ۱۲ درصد دیابت دارند و ۱۲ درصد هم پری دیابت هستند یا به عبارت دیگری در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند که اگر مداخله ای برای پرادیابتی ها صورت نگیرد در آینده ای نزدیک دچار این بیماری می شوند

به گفته کچوئی هدف از تشکیل مراکز دیابت یک کار تیمی در رابطه با آموزش، کنترل و پیشگیری از دیابت است و ما باید بدانیم که آموزش راه خیلی خوبی برای پیشگیری از دیابت است.

به گفته وی در مرکز خیریه دیابت شش هزار و ۶۰۰ پرونده مربوط به کلان شهر اصفهان وجود دارد.

هزینه هر دیابتی در ماه؛ ۱۲۰ دلار

در سال ۲۰۱۵ پنج میلیون نفر بر اثر دیابت جان خود را از دست دادند؛ ما دیابت را بزرگترین بلای قرن می دانیم و باید انقلابی در این رابطه ایجاد کرد.

هزینه هر دیابتی در ماه ۱۲۰ دلار است و وزارت بهداشت از پس این هزینه بر نمی آید و به همین جهت در تمام دنیا خیریه های مربوطه به دیابت فراوان وجود دارند که متأسفانه در ایران حدود ۱۶ مرکز وجود دارد.

محمد طیفوری قائم مقام رییس موسسه خیریه دیابت اصفهان می گوید: تا کنون این موسسه هزینه تامین پمپ انسولین برای ۶۱ کودک را تامین کرده است.
وی بابیان اینکه هزینه هر پمپ انسولین نزدیک به ۷۰ میلیون ریال است، افزود: هزینه ماهانه استفاده از این پمپ حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال است که همه آنها برای این کودکان توسط خیران اصفهان تامین می شود.
طیفوری همچنین بیان می کند: تخمین زده می شود حدود ۳۰۰ هزار نفر مبتلا به دیابت در کلانشهر اصفهان زندگی می کنند.