به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در این همایش که با هدف معرفی علوم شناختی و شاخه های اصلی آن شامل علوم اعصاب شناختی، روان شناسی شناختی، هوش مصنوعی و زبان شناسی شناختی، برگزار شد فعالیت ها و حمایت های ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی و برنامه های انجمن علوم اعصاب اصفهان معرفی شد.
دکتر محمدتقی جغتایی، مشاور عالی ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی طی سخنانی با اشاره به جایگاه علوم اعصاب ایران در دنیا و منطقه، گفت: ایران و ترکیه در حوزه فناوری های شناختی و علوم اعصاب در منطقه برتر هستند.
مشاور عالی ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی افزود: از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ حدود یکهزار و ۷۴۴ مقاله در زمینه علوم شناختی و اعصاب از ایران چاپ شده که رشد ۲۲۴ درصدی نسبت به مدت مشابه گذشته آن داشته است.
وی با اشاره به اینکه دولت ها در سال های گذشته توجه جدی به این حوزه داشته اند، گفت: در کشورمان نیز ستاد راهبری توسعه علوم و فناوری های شناختی در سال ۱۳۹۱ در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تاسیس شد.
جغتایی مهمترین رسالت این ستاد را حمایت از دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی، استادان و دانشجویان فعال در حوزه های بین رشته ای و علوم شناختی، عنوان و اضافه کرد: این ستاد تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان از طرح های پژوهشی مرتبط حمایت می کند.
وی از جمله اولویت های مورد تاکید ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی را نقش علوم شناختی در آموزش و پرورش و مدیریت و اقتصاد شناختی یا اقتصاد رفتاری، برشمرد و خاطرنشان کرد: کار این ستاد سیاستگذاری و حمایت است و بقیه کارها را محققان بخش های دولتی و خصوصی و شرکت های دانش بنیان انجام می دهند.
مشاور عالی ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی در پایان سخنان خود به تهیه شناسنامه علمی (بانک اطلاعات) استان اصفهان در علوم و فناوری های شناختی اشاره و اظهار کرد: در این فهرست همه مراکز مشاوره، دانشگاه ها، بیمارستان ها، کلینیک ها، پژوهشکده ها، مراکز رشد، پارک های علم و فناوری و شرکت های دانش بنیان فعال در این حوزه شناسایی شده اند.
طرح سیستم های کاشتنی در مغز در ۸ دانشگاه کشور در حال اجراست
دکتر مجید نیلی، مدیر گروه پژوهش، فناوری و زیرساخت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی کشور نیز در این مراسم با بیان اینکه طرح سیستم های کاشتنی در مغز در ۸ دانشگاه کشور در حال اجراست اظهار کرد: این طرح تحقیقاتی در ۱۱ پروژه تعریف شده و در این پروژه ها سیستم های الکترود سطحی و عمقی کاشتنی در مغز در نظر گرفته شده است.
وی افزود: سیستم های کاشتنی در بدن انسان از جمله مغز شامل میکرو تراشه هایی (مجموعه ای از مدارهای الکترونیکی در ابعاد بسیار کوچک) است که به ثبت سیگنال های عصبی با هدف کسب اطلاعات بیشتر از عملکرد مغز می پردازد.
مدیر گروه پژوهش، فناوری و زیرساخت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی با بیان اینکه بخشی از این طرح تحقیقاتی بر روی حیوانات کوچک آزمایشگاهی اجرا شده است، افزود: آماده اقدام جدی برای اجرای این طرح در کشور هستیم.
نیلی با بیان اینکه امروزه در دنیا برای شناسایی و درمان مغز به سمت داروهای مغناطیسی، نوری و الکتریکال حرکت شده است، گفت: توسعه ابزار جدید ارزیابی و مداخله در مغز برای بهبود کاستی های شناختی از مسائل اساسی ما است.
وی علوم شناختی را بزرگترین سرمایه علمی برای هر کشوری دانست و افزود: علوم شناختی، مطالعه کارکردی شناخت ذهن و مغز و توسعه فناوری های برگرفته از این دانش است و این سرمایه برای ما جدی است و باید به سمت کیفی کردن آن حرکت کنیم.
مدیر گروه پژوهش، فناوری و زیرساخت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی کشور، سلامت شناختی، درمان کاستی های شناختی و بازتوانی و ارتقای قابلیت های شناختی را از اولویت های این ستاد برشمرد و گفت: به دنبال این هستیم که چگونه می توان با آموزه های شناختی از مغز و ذهن، روش ها و محتوای آموزشی را تغییر دهیم به نحوی که آموزش درون جوش با علاقه درونی و قدرت خلاقانه بالا در انسان ها اتفاق بیفتد.
نیلی همچنین با بیان اینکه ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی کشور در زمان حاضر برنامه ای برای همه گیر شدن بصورت ناگهانی ندارد، افزود: ما می خواهیم ابتدا رشد دانشگاهی این علوم در کشور شکل بگیرد و زیرساخت های لازم در این حوزه فراهم شود.
وی با اشاره به برخی اقدام های دانشگاه های کشور برای توسعه حوزه علوم شناختی از جمله تعریف و اجرای طرح های مشترک و بین رشته ای، گفت: به دانشگاه های اصفهان نیز پیشنهاد می کنیم که در سال های اول در این زمینه بگونه ای اقدام کنند تا بهترین دانشجویان جذب شوند.
ضرورت تعامل رشته‌های مختلف برای حل معضلات کشور
دکتر کمال خرازی ، دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی از دیگر سخنرانان این مراسم پیرامون تجمیع علوم و رشته های مختلف در تعامل با هم، اظهار کرد: در گذشته علم به صورت یکپارچه بود؛ به عنوان نمونه ابن سینا که سال ها در اصفهان می زیست حکیمی بود که تخصص های مختلف داشت و افراد بسیاری بودند که چنین ویژگی ای داشتند.
وی با اشاره به نقش آی تی و تاثیر آن در تفکیک رشته های مختلف در عصر امروز، افزود: در عصر کنونی علوم طبیعی به رشته های مختلفی تقسیم شده است. امروزه باید به سمت حوزه های میان رشته ای و فرارشته ای حرکت کنیم تا بتوانیم علوم مختلف را به هم نزدیک کنیم و در نتیجه از پدیده ها شناخت بیشتر و بهتری داشته باشیم.
وی اضافه کرد: یکی از نمونه های نزدیک شدن علوم مختلف به هم، می توان به تداخل علوم ریاضی و فلسفی با مباحث علوم انسانی تداخل اشاره کرد. در حال حاضر علوم آی تی، بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی بیشترین کمک را می کند.
خرازی خاطرنشان نمود: سال هاست که در دانشگاه های کشور دپارتمان های مختلفی وجود دارد که با هم بیگانه هستند. امروز این موضوع در دانشگاه های بزرگ دنیا مطرح است که باید یک مساله وجود داشته باشد و همه دپارتمان ها در ارتباط و همگرایی با هم برای حل آن مساله، فعالیتی انجام دهند که در اینجا علوم میان رشته ای می تواند بسیار موثر واقع شود.
وی اظهار کرد: حوزه علوم شناختی در حال حاضر در سطوح مختلف مالتی، اینتر و ترنس دیسیپلینری برای شناخت مغز انسان مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. دانشمندان دنیا در حال فعالیت هستند تا بهترین ساز و کار را برای شناخت مغز و ذهن انسان در اختیار داشته باشند.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی با بیان اینکه در دانشگاه های مختلف علوم شناختی در سطح اینتردیسیپلینری در حال گسترش است، گفت: آثار و نتایج نگاه اینتردیسیپلینری شگفتی های زیادی را خلق کرده است؛ اکنون مسابقه ای است بین شرکت های بزرگ دنیا که حجم عظیمی از اطلاعات و داده ها را بتوانند در زمان کمتر پردازش کنند؛ به عنوان نمونه یک هنرمند که رنگ ها را تشخیص نمی دهد، دستگاهی را ساخته که با دریافت فرکانس رنگ ها آن را به صوت تبدیل می کند و یا اینکه دست و چشم مصنوعی ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
خرازی ادامه داد: این تلاش های فناورانه در صورتی به وجود می آید که تعامل رشته های مختلف در کنار هم وجود داشته باشد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: ما هم در کشورمان باید به صورت جدی به دنبال مطالعات اینتردیسیپلینری برویم و با تشکیل گروه ها با حضور متخصصان از رشته های مختلف، علوم شناختی را در کشور گسترش دهیم.
خرازی تصریح نمود: تلاش برای قهرمان پروری ملاک و معیار در کشور و فرهنگ ما بوده و سیستم آموزشی کشور نیز به همین صورت است؛ از سال های کودکی تلاش می کنیم تا بچه هایمان قهرمان شوند و این موضوع تا کنکور و دانشگاه ادامه پیدا می کند
وی افزود: این فرهنگ تا جایی می رسد که محققان ما نیز بخواهند خودشان به صورت انفرادی کار کنند و تنها خودشان قهرمان شوند، در صورتی که در دانشگاه های دنیا کارهای گروهی و تعاملات بین رشته ای در دانشگاه ها اوج گرفته است، کما اینکه مقالات پربار و با کیفیت توسط چند پژوهشگر با رشته های مختلف تولید می شود.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی در انتهای کلام خود گفت: ما هم در ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی تلاشمان بر این است تا از تحقیقاتی، بیشتر استفاده کنیم که حاصل تعامل متخصصان بیشتر با تخصص های مختلف با هم باشد؛ تجمیع رشته ها باعث می شود تا بتوانیم گام های موثری را در کشور برداریم.
نظر شما