به گزارش ایمنا، از سال ۱۳۷۶ با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور ۲۹ مهر ماه، به عنوان روز ملی صادرات تعیین شد تا بیانگر عزم و اراده ملی در مجموعه دولت و مردم برای توسعه صادرات غیر نفتی و درنتیجه توسعه اقتصادی کشور باشد.
امروزه توسعه صادرات غیرنفتی نه تنها به افزایش درآمد ارزی محدود نمی شود بلکه توسعه صادرات نقش مهمتری به عنوان یک استراتژی رشد وحتی توسعه اقتصادی محسوب می شود. به اعتقاد کارشناسان طی دودهه یکی ازموانع توسعه صادرات غیرنفتی را باید در فضای کسب و کار نامناسب و همچنین عدم زیرساخت های لازم جستجو کرد.
باید گفت؛ افزایش صادرات غیرنفتی سبب کسب درآمدهای ارزی برای تامین نیازهای وارداتی درکشور می‌شود و همچنین ضریب تاثیرپذیری کشور از تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی که به واسطه تکیه بر اقتصاد نفتی بوجود می‌آید را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر رقابت‌مندی صادرات کالاها و خدمات، کاهش قیمت تمام‌شده صادرات کالاها و خدمات و بازنگری اصلاح و طراحی مجدد مشوق‌های صادراتی با هدف تسهیل روان سازی و افزایش اثربخشی مشوق‌ها زمینه ساز افزایش صادرات است.
کارشناسان معتقدند توسعه صادرات غیرنفتی می‌تواند نیاز به صنعتی شدن، دانش و تجربه لازم برای توسعه اقتصادی را فراهم کند همچنین موجب می شود تا بنگاه‌های داخلی درسطح گسترده‌ای به عوامل تولید با هزینه کمتر دست یابند. بنابراین سهم غالب بخش غیردولتی و دستیابی به بخش خصوصی توانمند، تجدید ساختار بنگاه‌ها، کمک به کاهش و رفع نقاط ضعف، تقویت بنگاه‌های صادراتی و یکپارچه‌سازی بنگاه‌های کوچک و متوسط سبب توسعه صادرات غیرنفتی می شود.
به هر حال افزایش صادرات غیر نفتی به عنوان یک راهبرد استراتژیک با هدف تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و دوری از خام فروشی، مورد توجه تمام ارکان نظام است.
تاکید مقام معظم رهبری بر ضرورت توجه به صادرات غیرنفتی
رهبرمعظم انقلاب در بهمن سال ۹۳، اعلام کردند: امروز فشار واردات، کشور را دارد از پا درمی آورد و در خصوص میزان واردات قاچاق به کشور نیز ارقام بسیار عجیبی مطرح است، اما این هم یک توجیه منطقی نیست که به بهانه جلوگیری از قاچاق و دریافت سود گمرکی، راه واردات انبوه به کشور به صورت رسمی باز شود.
با نگاهی به سخنان مقام معظم رهبری متوجه می شویم که با توجه به شرایط کنونی کشور ضرورت توجه به صادرات غیرنفتی بیش از گذشته باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم اقتصاد مقاومتی را با تکیه بر توان داخلی و استفاده از تمام ظرفیت های اقتصادی و صنعتی کشور محقق کنیم.
بدون تردید سیاست های اقتصاد مقاومتی، سند جامعی برای اقتصاد پایدار کشور است و اقتصاد مقاومتی یک بحث کاملا استراتژیک است که در کشورهایی که دارای اهداف بلند مدت هستند و روحیه استقلال در بطن سیاست داخلی و خارجی آنها جاری است، مطرح شده است.
پیشی گرفتن واردات از صادرات در نیمه نخست امسال
با وجود تاکیدات مقام معظم انقلاب، با نگاهش به کارنامه تجارت خارجی کشور در نیمسال اول سالجاری متوجه می شویم که مجموع تجارت خارجی ایران با ۶ درصد رشد به ۴۴ میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار رسید؛ اما واردات باز هم از صادرات پیشی گرفت. همچنین ارزش صادرات غیرنفتی ایران در شهریور ماه سالجاری نسبت به مرداد ماه ۱.۷۵ درصد بهبود یافته و واردات کالا به ایران در سومین ماه از فصل تابستان نسبت به ماه دوم ۱.۱۲ درصد کاهش داشته است.
براساس این گزارش مجموع ارزش صادرات و واردات ایران در مدت یادشده به ۴۴ میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار رسید که این رقم ۶ درصد بیشتر از مدت مشابه سال ۱۳۹۵ است. مجموع تجارت خارجی ایران در شش ماهه نخست سال گذشته ۴۱ میلیارد و ۶۷۴ میلیون دلار بود. همچنین در شش ماهه اول امسال به میزان ۲۳ میلیارد و ۵۹۵ میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۵.۳۷ درصد افزایش را نشان می‌دهد. البته عمده‌ترین دلایل افزایش واردات به خودرو و قطعات منفصله خودرو، کالاهای سرمایه‌ای و برخی کالاهای اساسی اعلام شد. همچنین در مدت یادشده متوسط قیمت کالاهای وارداتی کشورمان به ازای هر تن به یک هزار و ۳۷۲ دلار افزایش یافت که در مقایسه با پارسال ۶.۸۵ درصد افزایش داشته است.
مجموع صادرات غیرنفتی ایران تا پایان شهریور ماه به ۲۰ میلیارد و ۵۴۴ میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان ۳.۲۰ صدم درصد کاهش داشته است.
افزایش ۱۸۲ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت ایران
اما مطابق آخرین آمار موسسه کپلر در شهریور ماه، صادرات نفت ایران در ماه اوت با ۱۸۲ هزار بشکه در روز افزایش نسبت به ماه جولای به ۲.۶۹۸ میلیون بشکه در روز رسید.
براساس این گزارش؛ بیشترین افزایش صادرات در بین اعضای اوپک مربوط به ایران بوده که صادراتش با ۱۸۲ هزار بشکه افزایش نسبت به ماه جولای به ۲.۶۹۸ میلیون بشکه در روز رسید. میزان صادرات نفت کویت نیز با ۱۵۷ هزار بشکه افزایش به ۲.۱۳۵ میلیون بشکه در روز رسید. میزان صادرات کشورهای الجزایر، آنگولا و نیجریه نیز در ماه اوت به ترتیب رشدی ۱۴۷، ۱۰۳ و ۱۰۲ هزار بشکه ای مواجه بود.
همچنین علی کاردر معاون وزیر نفت شهریور امسال با تاکید بر اینکه ایران در تولید نفت خام پایبندی به اوپک را رعایت می‌کند، در مورد ظرفیت تولید نفت خام ایران اظهار داشت: طبق آخرین آمار، ظرفیت تولید نفت خام ایران روزانه سه میلیون و ۹۵۰ هزار بشکه است.
وی در مورد آخرین میزان صادرات نفت خام نیز گفت: صادرات نفت خام در حال حاضر روزانه دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است.
آمار صادرات اصفهان قابل قبول نیست
همچنین نگاهی به آخرین آمار صادراتی اصفهان نشان می دهد که در نیمه نخست امسال، ۶۲۷ میلیون دلار صادرات از مبدا استان انجام شده که ارزش آن در سالجاری به ۷۳۷ میلیون دلار رسیده است و نشان از رشد ۱۷.۵صادرات دارد درصدی دارد.
با این وجود استاندار اصفهان معتقد است، این آمار قابل قبول نیست چرا که ما در کلان صادرات باید حداقل سه برابر این آمار صادرات داشته باشیم.
زرگرپور افزود: بخشی از دلیل کمبود رقم صادراتی اصفهان به دلیل عدم ثبت مبداء است بنابراین از همه تولیدکنندگان خواهش می کنم که مبدا را قید نمایند که هم در حجم صادرات و همچنین پیگیری از آمارها و درآمدهای استان موثر خواهد بود.
توسعه زیرساخت‌های صادراتی، عاملی برای افزایش صادرات اصفهان
به طور قطع با توسعه زیرساخت‌های صادراتی و تسهیل در امور آن می‌توان شاهد افزایش صادرات استان بود. یکی از این زیرساخت ها توسعه کارگوترمینال یا همان پایانه حمل بارهوایی فرودگاه اصفهان و بندرخشک اصفهان است که با وجود وعده های مکرر مسئولان طی چند سال گذشته، هنوز این دو به نتیجه نرسیده است.
باید گفت فعالان اقتصادی استان اصفهان دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی در تولید محصولات صادرات محور هستند و باید از این ظرفیت استفاده کرد و شرایط فعالیت را برای آنان سخت و دشوار نکرد و با توسعه زیرساخت‌های لازم و تسهیل در امور صادرات می‌توان تولیدات استان را به راحتی به سایر کشورها صادر کرد.
هدفگذاری صادرات غیرنفتی ۲ میلیارد دلاری اصفهان در سال ۹۶
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان چندی پیش نیز به خبرنگار ایمنا پیرامون شرایط صادرات استان برای سالجاری، گفت: هدفگذاری ما در سال اقتصاد مقاومتی در صادرات غیرنفتی استان اصفهان میزان ۲ میلیارد دلار است که نسبت به سال ۹۵ که صادرات ما ۱.۲ میلیارد دلار بود، این گپ قیمتی بین این اعداد می توان با یک کالا پر شود.
محمد مجیری با اشاره به پتاسیل صادراتی طلا از استان اصفهان، پیرامون افت صادرات این محصول ارزشی، اظهار داشت: در سال ۹۲ اصفهان اوج صادرات خود را با رقم ۷۰۰ میلیون دلار داشت که متأسفانه در اثر دستورالعمل های نادرست بانک مرکزی این رقم هم اکنون به مقدار ناچیزی رسیده است.
وی کاهش صادرات طلای استان اصفهان را از ۱۲ تن به ۳۰۰-۴۰۰ کیلو اعلام کرد و افزود: این مقدار صادرات زیبنده اصفهان نیست و تولیدکنندگان طلا انتظار دارند که سازمان توسعه تجارت و گمرک و بانک مرکزی به این جمع بندی برسند و ما می توانیم در حوزه ورود موقت و تولید و صادرات ارزش افزوده داشته و اشتغال بیشتری را ایجاد کنیم.
جایگاه صادراتی که در شان اصفهان نیست
با وجود این هدفگذاری، استانداراصفهان تیرماه امسال در جلسه کارگروه توسعه صادرات استان با انتقاد از جایگاه صادراتی این استان گفت: جایگاه صادرات استان در شان اصفهان نیست و این موضوع جفا به توسعه استان است. اصفهان در بین استان های کشور در زمینه صادرات در رتبه نهم قرار دارد که این جایگاه شایسته این استان نیست.
رسول زرگرپور افزود: برای اینکه اصفهان در استان های صادرکننده تراز اول کشور قرار گیرد باید مدیران بخش اقتصادی استان تفکر صادراتی داشته باشند و حداکثر توانشان را برای ارتقای صادرات استان به کار گیرند.
وی با بیان اینکه باید آمار صادرات استان تجزیه و تحلیل و دلایل کاهش آن مشخص شود، افزود: صادرکنندگان و نهادهای مسئول باید در این زمینه فعال تر عمل کنند و نسبت به این موضوع حساسیت نشان دهند.
وی با تاکید بر اینکه همه مسئولان باید به وظیفه خود حساس باشند و کوچک ترین آمار مربوط به کاهش صادرات را با سرعت پیگیری و دلایل آن را مشخص کنند، تصریح کرد: مدیریت ارشد استان برای بررسی و حل مشکلات بخش صادرات این استان آمادگی لازم را دارد.
صدور مجوز صادرات، اولویت اول مدیران اصفهانی شود
زرگرپور با تاکید بر اینکه باید موانع صادرات استان اصفهان برداشته شود، خطاب به مدیران دستگاه های اجرایی ارائه دهنده مجوز صادرات، گفت: صدور مجوز صادرات، باید بعنوان اولویت اول مدیران استان اصفهان باشد و از تمامی ظرفیت ها برای حمل اقلام صادراتی استفاده شود همچنین از حداکثر توان خود را برای ارتقای سطح صادرات اصفهان برای رسیدن به جایگاه واقعی و حفظ بازارهای صادراتی استان تلاش کنند.
استاندار اصفهان با اشاره به گزارشی در مورد شرکت های تخصصی توسعه صادرات، گفت: باید بخشی از جلسات شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی برای بررسی مشکلات شرکت های بازرگانی صادرکننده و تشکیل شرکت های تخصصی توسعه صادرات اختصاص یابد و مشخص شود که باید چه تسهیلات و فعالیت هایی برای تشکیل این شرکت ها در استان به کار گرفته شود.
وی با بیان اینکه اصفهان، استانی صنعتی است و ظرفیت بالایی در بخش تولید دارد، اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت صادرات متناسب با ظرفیت تولیدات استان نیست و باید برای مصرف داخلی و خارجی این تولیدات برنامه ریزی شود.
بازارهای صادرات استان باید گسترش یابد
زرگرپور با اشاره به اینکه بیشتر مشکلات صادرات استان در شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، افزود: مشکلات و واقعیت هایی در این زمینه وجود دارد اما نباید مانع از توسعه صادرات استان شود بنابراین بازارهای صادرات استان باید حفظ و گسترش یابد تا اصفهان به جایگاه بالای استان های صادرکننده برسد.
با وجود تمام این مشکلات کارشناسان معتقدند که افزایش صادرات آن هم صادرات غیرنفتی نشانگر اقتصاد سالم و پویاست و به منزله توانمندی و ظرفیت بالفعل کشور برای ایجاد درآمد پایدار است و هر چه صادرات غیرنفتی کشور افزایش پیدا کند فرصت حضور در بازارهای جهانی هم گسترده تر خواهد شد و نتیجه اساسی این امر هم شکوفایی اقتصاد کشور و استفاده از درآمدهای آن است.
به طور قطع تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهبرد مهم امروز مورد توجه تمام مسئولان است و در این مسیر باید با هدف جلوگیری از خام فروشی و نیز کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی به دنبال تسهیل زمینه برای رونق بخشی به صادرات محصولات نهائی بود.
گزارش از ریحانه السادات سجادی
نظر شما