ذوالفقار ضربت پیروزی خود را زد

عملیات نظامی آزادسازی ارتفاعات میمک که با نام عملیات خوارزم و عملیات ضربت ذوالفقار هم شناخته می‌شود در نوزدهم دی ماه ۱۳۵۹ شروع شد؛ این عملیات که از نخستین عملیات نظامی در تاریخ جنگ هشت ساله تحمیلی است به پیروزی رزمندگان ایران منجر شد.

به گزارش گروه پایداری خبرگزاری ایمنا؛ حفاظت از مرز میان کشورها از اقداماتی است که اگر در این دقت لازم نشود موجب ایجاد جنگ و درگیری میان کشورها خواهد شد؛ ایران و عراق دو کشوری که مرز مشترک دارند نیز با این مسئله مواج هستند؛ در همین راستا در قرارداد ۱۹۷۵ خط الراس ارتفاعات میمک به عنوان مرز ایران و عراق الجزایر تعیین شد؛ به اینگونه که کمیته‌های مشترک دو کشور برای تهیه اسناد لازم و میله گذاری مرز به گفتگو پرداختند؛ این گفتگوها که به کندی انجام می‌شد، تا آستانه وقوع انقلاب اسلامی به نتیجه تعیین کننده‌ای نرسید؛ با این حال، رژیم عراق که به تعیین قطعی مرزها تمایلی نشان نمی‌داد، با پیروزی انقلاب اسلامی زمینه را بر لغو این قرارداد فراهم کرد.

لازم به یادآوری‌ست که ارتفاعات میمک که در جنوب استان ایلام قرار دارد سراسر پوشیده از شیارها، پستی و بلندی‌های بسیاری است که پراکندگی آنها شکل پیچیده‌ای به منطقه داده است؛ نوع خاک منطقه از خاک رس و در برخی نقاط همراه با شن است که حرکت خودروها را دچار مشکل می‌کند؛ همچنین ارتفاعات مهم این منطقه شامل کانی سخت، زالوآب، شورشیرن، شینو، میمک، فصیل، گرگنی، تلخاب، گلم زرد، قلالم و کانی شیخ است.

اما میان تنگه‌های بینا و بیجار که عملیات عاشورا در آن متمرکز شده بود، ارتفاعات نسبتا بلندی قرار دارد که مرتفع‌ترین آنها کوه میمک است؛ یعنی به هر میزان که از ارتفاعات به سوی خاک عراق پیش رویم، به تدریج زمین پست‌تر و مسطح می‌شود.

در پی لغو قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر رژیم عراق در تاریخ ۱۹/۶/۱۳۵۹ به میمک حمله کرد و در تاریخ ۲۱/۶/۱۳۵۹ آن را اشغال کرد؛ چهار ماه بعد (۱۹/۱۰/۱۳۵۹)، طی عملیات ضربت ذوالفقار، اگر چه دشمن از قله‌های میمک عقب رانده شد، اما شمال و غرب این منطقه همچنان تحت اشغال او بود؛ این وضعیت ادامه داشت تا این که عملیات عاشورا برای آزادسازی ارتفاعات شمال میمک و نیز دامنه غربی آن، طراحی و به اجرا درآمد.

در غروب روز ۲۵/۷/۱۳۶۳، نیروها به طرف اهداف خود حرکت کردند؛ درگیری با دشمن با رمز یا اباعبدالله الحسین(ع) حدود ساعت ۰۱:۳۰ بامداد در محور میانی فصیل در محور ایلام - میمک به صورت نیمه گسترده آغاز شد و رزمندگان پس از چندین ساعت نبرد، موفق شدند در ساعت ۹ صبح ارتفاعات فصیل را تصرف و سپس پاکسازی کنند؛ با این حال تلاش برای تصرف یال میمک (۳۴۸) به نتیجه نرسید؛ به گونه‌ای که در محور جنوبی (فرورفتگی میمک) که درگیری در ساعت ۰۲:۴۵ آغاز شد، با این حال اگرچه نیروهای خودی توانستند به برخی از اهداف خود دست یابند، اما به این خاطر نبود سنگرهای دفاعی و امکانات پشتیبانی، با پاتک زرهی دشمن مجبور به عقب نشینی شدند.

در محور شمالی (گرگنی) نیز نیروها که بیشتر وقت خود را به خنثی سازی میادین مین و بازکردن معبر اختصاص داده بودند، سرانجام پس از مدتی درگیری با دشمن، توانستند ارتفاع گرگنی را تصرف کنند.

این عملیات که با اهدافی همچون انهدام بخشی از قوای دشمن، تحمیل پدافند در دشت به دشمن، ایجاد تسهیلات در رفت و آمد از جنوب به غرب و برعکس، ارتباط و اتصال جبهه‌های جناحین میمک، آزاد سازی قسمتی از اراضی اشغالی، تأمین منطقه میمک با تسخیر و تصرف ارتفاعات مهم منطقه، همچون گرگنی، فصیل و فرورفتگی میمک انجام شد، دشمن با جمع آوری و سازماندهی نیروهایش، از صبح روز دوم پاتک‌های سنگین خود را که به آتش شدید توپخانه و حملات هوایی همراه بود، آغاز کرد و هر بار با مقاومت نیروهای خودی مواجه شد، به همین خاطر همچنان ضمن تحمل تلفات و ضایعات مجبور به عقب نشینی می‌شد.

این عقب نشینی‌ها در حالی بود که قوای دشمن را تیپ های ۴۰۳، ۵۰۳ و ۶۰۴ پیاده، تیپ ۴ پیاده کوهستانی، تیپ ۴۶ مکانیزه،تیپ ۱۲ زرهی، یک گردان از گارد ریاست جمهوری، یک گردان کماندویی و یک گردان جیش الشعبی تشکیل می‌داد؛ اما فرماندهی و هدایت عملیات سازمان رزم خودی بر عهده قرارگاه سلمان بود و نیروهای عمل کننده متناسب با وظایف و اهداف مورد نظر به چهار قسمت «فجر۱»؛ نیروی سپاه شامل تیپ مستقل ۲۱ امام رضا (ع)، ۴ گروهان تانک از تیپ زرهی ۲۸ صفر؛ نیروی ارتش شامل تیپ ۱ لشکر ۸۱ زرهی همراه با ۲ گردان؛ «فجر ۲»؛ نیروی سپاه شامل تیپ مستقل انصار الحسین (ع) که در احتیاط کل عملیات بودند و تا پایان عملیات وارد عمل نشدند؛ «فجر ۳»؛ نیروی سپاه شامل لشکر ۵ نصر همراه با ۴ گردان، افزون بر آن ۱ گروهان تانک از تیپ زرهی ۲۸ صفر؛ نیروی ارتش شامل گردان ۲۱۱ تانک از لشکر ۸۴ پیاده؛ «فجر ۴»؛ نیروی سپاه شامل تیپ مستقل ۲۹ نبی اکرم (ص)؛ نیروی ارتش شامل یک گروهان از گردان ۲۱۱ تانک و توپخانه شامل ۳ گردان از ارتش و ۲ گردان از سپاه بود.

اما طرح عملیات به گونه‌ای بود که پس از شناسایی‌های لازم، عملیات از سه محور طراحی شد؛ محور اول؛ ارتفاعات فصیل، ۳۵۰ و بانی- تلخاب و در مأموریت فجر ۱؛ محور دوم؛ ارتفاعات فصیل و یال میمک، که در مأموریت فجر ۳ بود؛ محور سوم؛ فرورفتگی میمک، و در مأموریت فجر ۴.

در نهایت پس از چند روز درگیری میان طرفین، مواضع متصرفه تأمین شد؛ به گونه‌ای که نتایج عملیات، بازپس گیری بیش از ۵۰ کیلومتر مربع از مناطق اشغالی، تصرف بخش مهمی از ارتفاعات منطقه (فصیل – گرگنی)، در معرض تهدید قرار گرفتن جاده بدره – مندلی، آزاد شدن جاده مرزی خودی، کشته و زخمی شدن حدود ۱۵۰۰ نفر از نیروهای دشمن، به اسارت درآمدن ۱۹۰ نفر، انهدام چندین دستگاه تانک و خودرو نظامی و به غنیمت درآمدن ۴ تانک، ۷ خودرو، ۶ قبضه تفنگ ۱۰۶ میلیمتری، ۲۹ قبضه خمپاره انداز و تعداد زیادی سلاح سبک و مهمات شد.

کد خبر 323958

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.