به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان شهرضا، یکی از ویژگی‌های فرهنگی منحصر به فرد مردم شهرستان شهرضا، عزاداری ایام محرم است که به دلیل سابقه و دیرینگی کهن آن، به عنوان بخشی از شناسنامه تاریخی مردم این دیار، تبدیل شده است. این شهرستان دارای ۱۱۰ هیئت مذهبی ثابت و سیار است، که قدمت برخی از آنها به حدود ۵۰۰ سال می‌رسد.
«هیئت بنی اسد»
«هئیت عزاداری بنی اسد» معروف به هئیت «سنگ زن‌ها» یکی از هئیت‌های عزاداری قدیمی شهرستان شهرضا بوده که عزاداران آن به جای زنجیر زنی و سینه زنی، با استفاده از ۲ قطعه چوب به شکل نیم کُره که هر کدام به اندازه کف دست با قطر تقریبی ۷سانتی متر است را به دست می‌گیرند و با بر هم زدن آن عزاداری می‌کنند؛ عزاداران این هیئت بنا بر نوحه مداح هیئت، در قالب ۲ ضرب یا ۳ ضرب یا ۴ ضرب و در برخی موارد ۸ ضرب، چوبها را بر هم می‌زندد و پاسخ مداح را در حین بر هم زدن چوبها، می‌دهند؛ سابقه این هیئت به حدود ۲۵۰ سال قبل و دوران قاجار باز می‌گردد.
در بعضی موارد سنگ زن ها با حرکت‌های منظم و هماهنگ در قالب ضربهایی که گفته شد، چوبها را به سینه می‌کوبند و بعد به بالای سر برده بر هم می کوبند و با ندای«حسین، حسین»، این حرکات را تکرار می کنند.
برخی از مطلعان محلی بر این باور هستند که این شیوه عزاداری، یادگاری از خاکسپاری اجساد شهدای کربلا توسط «قبیله بنی‌اسد» در دشت کربلاست که چون افراد قبیله از جاسوسان ابن‌زیاد هراس داشتند در زمان عزاداری ۲ قطعه سنگ را به هم می‌زدند تا صدای حسین حسین گفتن آنها، شنیده نشود.
هئیت عزاداری بنی اسد شهرضا از یک روز قبل از «تاسوعای حسینی» تا «روز سوم امام حسین(ع)» مصادف با سیزدهم محرم، در سطح شهر با نوای سنگ و یا حسین(ع) به عزاداری می‌پردازند.
«هیئت سقا»
هیئت سقا» از جمله دیگر هیئات مذهبی شهرستان شهرضا است که بنا بر اقوال مختلف، سابقه آن به حدود ۲۰۰ سال قبل باز می‌گردد، این هیئت به دست «غلامرضا دهقان‌ضاد» راه‌اندازی شد و سپس «حاج علی دهقان‌ضاد»، «غلامرضا دهقان‌ضاد» و «حاج عطاء الله دهقان‌ضاد» ادامه دهنده راه نیاکان خود بودند.
در چند سال اول هیئت مَشک بزرگی از آب داشت که پس از پایان عزاداری، آب مشک را به درون حوض‌های سنگی قدیمی می‌ریختند و مردم برای تبرک از آن استفاده می‌کردند، این هیئت توسط کشاورزان بنا شده و به یاد حضرت اباالفضل(ع) نام سقا را بر خود گذاشته‌اند.
این هیئت به صورت سینه زنی به عزاداری می‌پردازد و طبق رسمی قدیمی در هنگام ورود به مجالس ابتدا سلام می‌دهند و بعد از اینکه جواب شنیدند وارد محفل عزا می‌شوند.
«هیئت سینه زن» نخستین و قدیمی ترین هیئت عزاداری شهرستان شهرضا
نخستین و با سابقه‌ترین هیئت عزاداری شهرستان شهرضا، «هیئت سینه زن» است که تاریخ پیدایش و تأسیس آن به حدود ۵۰۰ سال قبل باز می‌گردد، البته مستندات تاریخی نشان می‌دهد که در هر منطقه که یک شیوه عزاداری یا یک رسم اجتماعی به ثبت رسیده، حتماً قبل از آن نیز آداب و روسم دیگری وجود داشته که شیوه تکامل یافته آن به عنوان یک رسم غالب معرفی می‌شود، بر همین اساس قبل از تآسیس هیئت سینه زن در شهرضا نیز شیوه‌های دیگری برای عزاداری مرسوم بوده اما آنچه رسماً به نسلهای بعد به ارث رسیده است، هین هیئت و همین شیوه عزاداری بوده است بنابراین هیئت سینه زن در واقع شناسنامه عزاداری در شهرستان شهرضا است که بر اساس «سینه زنی» شکل گرفته است.
بنیانگذار هیئت سینه زن شهرضا شخصی به نام «سید باقر» بوده که در طول قرنهای گذشته مراسم عزاداری این هیئت به صورت موروثی توسط خانواده و ورثه او برگزار می‌شود.
این هیئت، هفت بیرق قدیمی دارد که نشان از وجود هفت محله قدیمی در شهرضا بوده، ۲ بیرق از این هفت بیرق توسط خوانین «محله امیران» یا در گویش محلی «محله میرون»، که «تکیه حاجی» و «تکیه خان» را نیز تأسیس کرده‌اند، به هیئت اهدا شده است.
سنت سیاه پوشان حسینی
مردم شهرضا در نخستین شب از ماه محرم، در تکیه «سنگ زن» شهر شهرضا جمع می‌شوند و «مراسم سیاه پوشان حسینی» را برگزار می‌کنند. در این مراسم پس از برگزاری مراسم سخنرانی، دو هیئت «سقا» و «سنگ زن» طبق رسمی قدیمی به یکدیگر سلام می‌دهند، اعطای شال عزا به سادات و توزیع نذورات از جمله دیگر آیین‌های این مراسم است، در واقع برگزاری آیین سیاه پوشان به معنای آغاز رسمی مراسم عزاداری در شهرضا است، البته باید خاطر نشان کنیم که شهرضا تنها شهرستان کشور است که در در تمام ایام سال محافل روضه خوانی اهل بیت به ویژه امام حسین(ع) در آن برگزار می‌شود.
کاروان نمادین شهدای کربلا
در شهرضا هیئتی نیز وجود دارد که به آن «هیئت کاروان حسینی» یا «کُتل» گفته می‌شود، این هیئت در برخی از مناطق شهرضا و در روستاهای اطراف آن همچون منظریه، در نخستین روز از دهه اول محرم در سطح شهر یا روستا حرکت کرده و پس از یک نیم روز، در میدانی که برای تعزیه خوانی انتخاب شده به کار خود پایان می‌دهد، پس از برگزاری ده روز مراسم تعزیه خوانی، این هیئت دوباره به راه افتاده و حرکت نمادین اسرای کربلا از نینوا تا شام را بازسازی می‌کند، در شیوه دیگر اجرای برنامه این هیئت، اعضای آن در روزهای عزاداری به همراه شخصیت‌های تعزیه همانند کاروان اسیران، شبیه افراد خانوادن امام حسین(ع) از مجلسی به مجلسی دیگر می‌روند و ورودشان به هر مجلس عزاداری، با لباس‌های تعزیه خوانان همانند رنگهای سبز و قرمز و به همراه اسب، شتر و ساز و طبل، است
نظر شما