«از گذشتۀ ادبی ایران» چه می دانید؟

کتاب «از گذشتۀ ادبی ایران» به قلم عبدالحسین زرین کوب نوشته شده و همان طور که از نام آن پیداست به گذشتۀ ادبی ایران در شعر و نثر می پردازد.

به گزارش ایمنا، همزمان با ۲۷ شهریور ماه، روز شعر و ادبیات فارسی، بد نیست مروری بر کتاب گرانقدر دکتر زرین کوب دربارۀ گذشتۀ ادبی ایران داشته باشیم. این کتاب اگرچه صورت گونه‌ای از تاریخ ادبی ایران را دارد، ولی از همه حیث در چارچوب آن نمی‌گنجد و فراتر از محدوده تاریخ ادبی ناظر به شناخت عوامل و اسبابی است که در پیدایش میراث فرهنگ ایرانی تأثیر داشته‌اند. تحولات نظم و نثر در این کتاب در دو مبحث جداگانه بررسی شده و عبدالحسین زرین کوب تلاش کرده تا علاوه بر بررسی فرآیند تحول در شعر و نثر فارسی، چگونگی بالندگی و فزایندگی فرهنگ ایران در سده‌های گذشته را نیز تصویر کند. «از گذشتۀ ادبی ایران» در سال ۱۳۸۵ از سوی نشر سخن به چاپ رسیده و در صفحۀ نخست آن می خوانیم:

«نیم قرنی قبل از آن که محمد بن وصیف سکزی، یک دبیر دستگاه یعقوب لیث، آنچه را مؤلف ناشناختۀ تاریخ سیستان اولین شعر در زبان فارسی می خواند در مدح این فرمانروای نوخاستۀ سیستان نظم کند، ابو عمرو کلثوم بن عمرو، شاعر عرب معروف به عتّابی، به سرزمین خراسان _که زبان فارسی در قرون نخستین اسلامی از آنجا وسیلۀ انتشار سخن دری گشت_ سفر کرد و در شهر مرو که یک روایت بعید الاحتمال اولین شعر فارسی را در نقد محمد عوفی مولف لباب الالباب به ابوالعباس نام شاعری مجهول یا مجعول از اهل آن سرزمین در دوره ای تقریبا مقارن با همین سفر عتابی منسوب می دارد، یک چند اقامت گزید.

عتابی چنان که از روایت قول خود وی مستفاد می شود در شهر مرو در کتابخانه ای که گفته می شد همراه موکب فراری یزدگرد سوم به این سرزمین رسیده بود و با کشته شدن وی به تحریک ماهوی سوری کتابخانۀ وی نیز ظاهرا با قسمتی از خزاین و همراهانش همانجا باقی مانده بود، به مطالعۀ کتب و آثار نویسندگان فارسی زبان پرداخت. زبان فارسی (=دری) را هم که نزد اعراب زبان «عجم» خوانده می شد _و در صورت صحت اصل روایت ممکن است وجود کتاب هایی را هم به همان زبان در کتابخانۀ خسروی متحمل دانست_ فرا گرفت و در بازگشت به بغداد و دیار عرب وقتی نزدیکان دستگاه مأمون خلیفه آشنایی وی را با زبان عجم با تعجب تلقی کردند ضمن نقل داستان مسافرت خویش و قصۀ نسخه برداری هایش از برخی نوشته ها با تاکید در اهمیت معانی و اندیشه هایی که از این کتابها حاصل کرده بود بر سبیل استفهام پرسید که: آیا جز در کتاب های عجم معانی توان یافت؟ (و هل المعانی الا فی کتب العجم؟)»

کد خبر 319645

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.