وزیر دانشگاهیان؛ چالش جدی روحانی در دولت یازدهم  و دوازدهم

خبرگزاری ایمنا- گروه سیاسی- اعظم ملایی: همزمان با آغاز به کار دولت دوازدهم و ارائه برنامه هایی اجرایی از سوی هر یک از وزارت خانه ها، دو وزارت خانه کلیدی کشور یعنی وزرات علوم و وزارت نیرو، هنوز سکان داران اصلی خود را نشناخته اند و توسط سرپرست اداره می شوند. بر خلاف وزارت نیرو که وزیر پیشنهادی آن نتوانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد، وزیر علوم اساساً از سوی روحانی معرفی نشد و این نشان از نگرانی و وسواس رئیس دولت دوازدهم، از تکرار تجربه های تلخ دولت یازدهم دارد.

کرسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در طول چهار سال نخست دولت تدبیر و امید، شاهد بی‌ثباتی ناشی از کشمکش‌های هیات دولت و مجلس شورای اسلامی بود. «رضا فرجی دانا»، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت یازدهم،اولین وزیر استیضاحی دولت یازدهم بود که نتوانست مجدداً رأی اعتماد نمایندگان را کسب کند. عدم پذیرش و سرگردانی پذیرفته‌شدگان قانونی بورسیه‌های تحصیلات تکمیلی ، بازگرداندن برخی از اساتید اخراج‌شده توسط هیأت‌های رسیدگی به تخلفات یا مراجع ذی‌ربط دانشگاهی، تغییر شیوه انتخاب رؤسای دانشگاه‌ها برخلاف رویه‌های جاری شورای عالی انقلاب فرهنگی، منصوب نمودن عناصر دارای سابقه مشخص در حوادث سال 1388 در مسئولیت‌های مهم ستادی ‌وزارتخانه و عدم مواجه درست با تحرکات سیاسی ضد انقلاب و ضد نظام برخی عناصر فعال در دانشگاه‌ها و میدان دادن به برخی نشریات دارای رویکرد ضددینی و گرایشات قومی و تجزیه‌طلبانه در محیط‌های دانشگاهی، برخی از دلایلی بودند که فرجی دانا به خاطر آنها استیضاح و برکنار شد.

پس از کارت قرمز مجلس به وزیر علوم، محمدعلی نجفی چند صباحی در طبقه چهاردهم وزارت علوم بر کرسی سرپرستی نشست تا حسن روحانی گزینه جدیدی برای این وزارت معرفی کند. نجفی که در ابتدای دولت یازدهم نیز از وی بعنوان یکی از گزینه های وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم یاد می شد گزینه پیشنهاد بعدی نبود. حسن روحانی، در ۲۸ آبان ۱۳۹۳ پس از عدم اعتماد مجلس به فخرالدین احمدی دانش آشتیانی در نامه‌ای به علی لاریجانی، محمد فرهادی را به عنوان وزیر پیشنهادی بعدی به مجلس معرفی کرد.

در دوره محمد فرهادی فضای امنیتی از دانشگاه برداشته شد و آرامش تا حدودی به دانشگاه بازگشت. هرچند شاید فعالیت‌های جدی دانشجویی در دانشگاه شکل نگرفته باشد؛ اما بسیاری از تشکل‌های دانشجویی مجوز فعالیت گرفتند و فضای سنگینی که در سالهای گذشته  بر سر دانشگاه سایه انداخته بود، از بین رفت. البته انتقاداتی نیز بر عملکرد او وارد است، انفعال در مقابل فشارهای سیاسی، نارضایتی‌ها در مجموعه تشکل‌های دانشجویی، بی‌توجهی به وضعیت پردیس‌های پولی، بحران فروش پایان‌نامه، مقاله و... برخی از این انتقادات هستند. حال با عدم معرفی وزیر علوم از سوی روحانی، مشخص است که فرهادی دیگر گزینه او برای وزارت علوم نیست؛ اما در عین حال به دلیل مشکلات این وزارت خانه در دولت یازدهم، انتخاب وزیر علوم چالش جدی روحانی در دولت دوازدهم است. با توجه به اهمیت راهبردی وزارت علوم در جهت دهی به سیاستهای علمی، فرهنگی و پژوهشی کشور و تمایل  طیفهای سیاسی گوناگون برای معرفی وزیری نزدیک به گرایشات آنها، انتخاب وزیر تحصیل کردگان و دانشگاهیان کشور همچنان محل بحث و چانه زنی  اعضای هیات دولت است. هر چند رقابتهای سیاسی و چانه زنی برای افزایش نفوذ در مناصب سیاسی فی نفسه چیز بدی نیست و اتفاقا نشانه رواج فضای سیاسی باز، آزاد و رقابتی در کشور است؛ اما امید بدنه جامعه دانشگاهی این است که پیشرفت علمی کشور و رشد و تعالی فضای دانشگاهها قربانی مصالح  و چانه زنی های سیاسی نشود.