به گزارش گروه علم وفناوری خبرگزاری ایمنا، خودمراقبتی، عملی است که در آن، هر فردی از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند، منظور از به طور مستقل، تصمیم گیری درباره خود و با اتکا به خود است.
البته این تصمیم گیری میتواند شامل مشورت و کسب کمک تخصصی یا غیرتخصصی از دیگران (چه متخصص، چه غیرمتخصص) نیز باشد.
بین ۶۵ تا ۸۵ درصد از مراقبت‌هایی که به سلامت ما منجر می‌شود، محصول همین خود مراقبتی است؛ یعنی فعالیت‌هایی که خود یا خانواده مان برای حفظ یا ارتقای سلامت مان، پیشگیری از ابتلای مان به بیماری، درمان بیماری مان یا کاهش عوارض آن انجام می‌دهیم. بین اعضای خانواده، معمولاً مادران مهمترین نقش مراقبتی را بر عهده دارند.
اگرچه خودمراقبتی، فعالیتی است که مردم برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت خود انجام می‌دهند؛ ولی گاهی این مراقبت به فرزندان، خانواده، دوستان، همسایگان، هم محلی‌ها و همشهریان آنها نیز گسترش می یابد.
خودمراقبتی در طیف سلامت و بیماری معنی پیدا می کند
دکتر رویا دانیالی دکترای آموزش و ارتقای سلامت معتقد است در تعریف خودمراقبظتی، پنج ویژگی رفتاری داوطلبانه، فعالیتی آموخته شده، حق و مسئولیتی همگانی برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان، مستتر است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس مطالعات علمی می توان ۴۰ درصد مراجعه به پزشکان عمومی، ۱۷ درصد مراجعه به پزشکان متخصص، ۵۰ درصد مراجعه به مراکز اورژانس، ۵۰ درصد بستری در بیمارستان و ۵۰ درصد غیبت از کار را با خودمراقبتی کاهش داد، اظهار می کند: بیشتر انسان ها قسمت عمده جوانی خود را در سلامت کامل سپری می‌کنند، اما همه ما گهگاه به بیماری‌های خفیف و گذرا مبتلا می شویم؛ گاهی از بیماری های حاد رنج می بریم و گاهی در دوران میانسالی و سالمندی، با بیماری‌های مزمن دست و پنجه نرم می‌کنیم.
دکتر دانیالی تاکید می کند: خودمراقبتی در تمام طیف سلامت و بیماری معنی پیدا می کند و مراقبت های بهداشتی در طیفی قرار می‌گیرند که دامنه‌اش از خودمراقبتی ۱۰۰ درصد (مثل مسواک زدن منظم روزانه) تا مراقبت حرفه‌ای ۱۰۰ درصد (مثل جراحی اعصاب) متغییر است.
به گفته وی، بخشی از ناخوشی‌های جزیی، بیماری های مزمن و بیماری های حاد، نیازمند مراقبت‌های پزشکی حرفه ای است و هدف خودمراقبتی، این است که بخش حرفه‌ای مراقبت از این بیماری ها را به حداقل برساند. با خود مراقبتی می‌توانید به سلامتی و طول عمر بیشتری دست یابید و از ابتلا به انواع بیماری های روحی و جسمی پیشگیری کنید.
دکترای آموزش و ارتقای سلامت یادآور می شود: خود مراقبتی شامل اعمالی اکتسابی، آگاهانه و هدف‌دار است که مردم برای خود، فرزندان و خانواده‌های‌شان انجام می‌دهند تا تندرست بمانند، از سلامت ذهنی و جسمی خود حفاظت کنند، نیازهای اجتماعی و روانی خود را برآورده سازند و از بیماری‌ها یا حوادث پیشگیری کنند.
داشتن یک برنامه جامع خودمراقبتی به ما کمک می‌کند گام‌های کوچکی برای کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی خود برداریم. با خود مراقبتی، ما به صورت ارادی و فعالانه، زمانی را برای خودمان در نظر می‌گیریم تا کارهایی را انجام دهیم که موجب حفظ و تقویت جوانی و انرژی ما شود. خود مراقبتی، اعتماد به نفس و عزت نفس ما را افزایش داده و بر شور و شوق زندگی و انگیزه موفقیت ما می‌افزاید.
خودآگاهی، اولین گام خودمراقبتی
دکترای آموزش و ارتقای سلامت اظهار می کند: برای خود مراقبتی باید در مورد آنچه که هستیم، آنچه که می‌خواهیم باشیم و دلایل‌مان برای چنین قصدی، دیدگاه روشنی داشته باشیم و سپس، باید توانمند شویم تا آگاهانه و فعالانه آنچه را که می‌خواهیم به واقعیت تبدیل کنیم.
وی تصریح می کند: همه ما از نقاط قوت و ضعف خود آگاهیم و این آگاهی به ما قدرتی میدهد که با کمک آن می‌توانیم تغییراتی را به وجود آوریم و زندگی خود را تغییر دهیم.
دکتر دانبالی به خود مراقبتی اجتماعی اشاره و خاطرنشان می کند: نیازهای اجتماعی مثل نیاز به تعلق، عشق و محبت است و روابط اجتماعی ما برای حفظ سلامت روانی و هم چنین سلامت جسمی مان بسیار حیاتی است.
وی تاکید می کند: انسانها موجوداتی اجتماعی هستند و داشتن فعالیت اجتماعی و حفظ روابط بین فردی میتواند به ما کمک کند تا سالمت جسمی و روحی خوبی داشته باشیم؛ افرادی که دوستی های نزدیک خود را حفظ و راههای دیگری را برای تعامل اجتماعی پیدا می کنند، نسبت به افراد منزوی، زندگی طولانی تری خواهند داشت.
این پزشک معتقد است روابط و تعامالت اجتماعی ما با تقویت سیستم ایمنی بدنمان، موجب حفاظت از ما در برابر بیماری ها می شود.
وی ادامه می دهد: البته خود مراقبتی معنوی هم به ما کمک می کند با خالق هستی آشنا شویم و معنای زندگی را درک کنیم.
دکتر دانیالی می افزاید: همانطور که تغذیه با مواد غذایی برای بدن ما ضروری است، پرورش روح نیز یک ضرورت است و تنها زمانی که با خالق خود ارتباط برقرار می کنیم، می توانیم تمام استعدادهای وجودی خود را شکوفا سازیم.
به گفته وی، این یاد خداست که به ما آرامش میدهد و وقتی که معنای واقعی زندگی خود را درک کنیم شفا آغاز می شود.
دکترای آموزش و ارتقای سلامت تصریح می کند: خود مراقبتی معنوی به ما کمک می کند به خدا نزدیک تر شویم و در سایه لطف و رحمتش، با سهولت بیشتری با تمام فراز و نشیب های زندگی مان مقابله کنیم و به یاد داشته باشیم که طولانی ترین سفرها با یک قدم آغاز می شود .
نظر شما