اولویت‌های یک زندگی/حفظ حرمت یا ایجاد صمیمت؟

به گزارش گروه جامعه خبرگزاری ایمنا، تعامل نیازی روحی و نیاز روحی و روانی است و اهمیت آن در فضای خانوادگی پررنگ‌تر است، ارتباط موثر، اثر مهمی در سلامت روان اعضای خانواده دارد و موجب حفظ شخصیت افراد و افزایش اعتماد به‌نفس، افزایش یادگیری، قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری منطقی افراد خانواده در امور مهم زندگی می‌شود.

در حقیقت ارتباط خوب، منطقی و صمیمانه در خانواده زیربنای خانواده سالم و موفق است و عواملی همچون درک و احترام متقابل و همچنین صداقت و درستی در نظام خانواده را دربرمی‌گیرد و تعاملات صمیمانه و سازنده در خانواده‌هایی که اعضای آن امکان بیان احساسات و نظرات خویش را دارند بیشتر از خانواده‌هایی است که احساسات یا عقاید اعضای آن مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

صمیمت زوجین و پایبندی به احترام

روایات اهل‌بیت (ع) مجموعه‌ای از وظایف و نقش‌ها را در قالب رفتارهایی متنوع و گوناگون به زن و مرد توصیه می‌کند که در برخی موارد رفتاری مشترک و مشابه را از همسران انتظار دارد و در مواردی، مشترک و متفاوت، همچنین از روایات می‌توان رفتارهای اختصاصی زن و مرد را نیز به دست آورد.

دستورات امامان معصوم بر معاشرت نیکو بین زوجین است که در ادامه و استمرار روابط مطلوب زوجین حاصل می‌شود، در قرآن نیز بیش از 20 بار این کلمه تکرار شده که در معانی مختلف، جنبه‌های مختلف زندگی خانوادگی را بیان می‌کند؛ از قبیل: احسان، حُسن معاشرت و مصاحبت با خانواده و مردم و...؛ اما مناسب‌ترین ملاک معروف به نظر می‌رسد آن رفتاری است که مردم یک جامعه می‌پسندند و با ادله‌ شرعی، طبع و ذوق انسان هم مخالفت نداشته باشد.

ائمه‌ اطهار از شخصیت اجتماعی فرد در مهار رفتار او کمک می‌گرفتند و به انسان‌ها، درون واقعی آنها را نشان می‌دهند؛ برای مثال، درباره‌ کسانی که به زنان بی‌حرمتی می‌کردند و اهانت روا می‌داشتند، می‌فرمودند: «ما اکرم النساء إلا کریم و ما أهانهن إلا لئیم (نهج‌الفصاحه، ص ۳۱۸).» یا در کلام معصومان، شاهدیم که می‌فرمایند: «هر کس با همسرش خوش‌رفتارتر است، از مرتبه‌ی ایمانِ بالاتری برخوردار است» (وسائل‌الشیعه، ج ۱۴، ص ۹ و ۱۱)

نکته اصلی اینجاست که صمیمی شدن با احترام گذاشتن در تعارض بوده و منافاتی دارد و حدود صمیمت چه مواردی را در بر می‌گیرد و در عین صمیمیت می‌توان به اصول احترام هم پایبند بود.

مشاور خانواده درباره این نکته که در عین صمیمیت می‌توان به اصول احترام دقت کرد، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: افراد همزمان هم به صمیمیت، رفاقت و به احساس دریافت صمیمت نیاز دارند و در عین حال خواهان احترام از جانب طرف مقابل هستند، یعنی زوجین به همان میزانی که نیاز به دریافت صمیمت دارند، به همان اندازه خواهان نیازمند احترام گذاشتن به یکدیگر هستند و دوست دارند که دیگران به آنها احترام بگذارند و حرمتشان را حفظ کنند.

سیدمحمد سجادزاده توضیح می‌دهد: شوخی بیجا و توهین در جمع به طرف مقابل با هر اسمی و نیّتی در خدشه‌دار کردن صمیمیت و حدود احترام تاثیرگذار است و موجب ناراحتی شخص مقابل خواهد شد، باید دانست که زوجین همزمان نیاز به دریافت صمیمت و احترام از سوی همدیگر دارند.

مشاوره خانواده با اشاره به این نکته که در عینت رفاقت، صمیمت سرجای خودش باشد، بیان می‌کند: باید صمیمیت، گرم بودن، رفاقت و شوخی کردن‌ها همه سرجای خودش باشد، بهتر است این موارد را بدانیم تا به طرف مقابل احساس توهین به شخصیت، اطرافیان، شغل، افکار، عقاید و رفتارهایش دست ندهد و احساس نکند که مورد تمسخر قرار گرفته است.

بی‌احترامی را به اسم صمیمت در تعاملات دخیل نکنیم

مدیر فرهنگسرای خانواده با تاکید به مرز صمیمیت و همدلی زوجین، خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم که مرز صمیمیت، همدلی و صمیمی شدن، همان احساس نکردن توهین است، یعنی حرمت افراد را حفظ کنیم و بی‌احترامی را به اسم صمیمت در تعاملات دخیل نکنیم، صمیمی بودن را به همراه پرهیز از تیکه انداختن و احساس توهین به همدیگر در تعاملات و در جمع داشته باشیم.

به گفته سجادزاده؛ استفاده از واژه‌ها و کلماتی که همدلی و صمیمیت زوجین را افزایش دهد، مجاز به انجام آن هستیم تا این صمیمت افزایش پیدا کند، در عین حال باید برخی از رفتارها دلخوری به وجود نیاورند، روشن است که پاره‌ای از رفتارها مانند استفاده از کلمه بی‌جنبه و نوع گویش افراد دلخوری‌ها را پررنگ می‌کند و علاوه بر بی‌احترامی پتکی را هم بر سر او فرود می‌آورد.

مشاوره خانواده اذعان کرد: افراد برخوردار از سلامت روان برای خود حرمت قائل هستند و کسانی که سلامت روان ندارند، به طور یقین برای خودشان هم هیچ نوع حرمتی قائل نیستند، بهتر است که صمیمانه رفتار کنیم اما حریم‌های همدیگر را خرد نکنیم، یعنی صمیمانه بودن را با بی‌احترامی کردن یکی ندانیم و این دو مورد با هم در تضاد هستند.

اهمیت پذیرش اشتباهات و عذرخواهی کردن

فردی که عمل اشتباهی را انجام می‌دهد و عذرخواهی می‌کند، نشان می‌دهد که مسئولیت کاری را که انجام داده، می‌پذیرد و گناه آن را به گردن دیگری نمی‌اندازد، در حقیقت انسان‌های مسئولیت‌پذیر ارتباط گسترده و مناسبی با دیگران دارند و دارای عزت نفس بوده و با برخورداری از همین ویژگی‌ها در خود احساس آرامش می‌کنند.

بهتر است بدانیم آگاهی نداشتن از روحیات و انتظارات خود و اطرافیان از زندگی، یکی از مهم‌ترین عواملی است که باعث می‌شود اعضای خانواده نتوانند آن‌طور که شایسته و بایسته است ارتباط سالمی با یکدیگر داشته باشند، بنابراین اولین گام تغییر را باید از خود شروع کرد.

مدیر فرهنگسرای خانواده عذرخواهی کردن در روابط بهتر زوجین را موثر می‌داند و می‌گوید: نکته مهم پذیرش اشتباهات و عذرخواهی کردن است، توجه به دو نکته در پذیرش اشتباهات و عذرخواهی کردن ضرورت دارد، یک نکته پذیرفتن عذرخواهی طرف مقابل است، نکته دوم گذشتن از خطا و به روی خود نیاوردن اتفاق و عذرخواهی طرف مقابل است.

در فرهنگ اسلامی ما برای عیب پوشی کردن یکدیگر، محاسن بسیاری گفته شده است، پذیرفتن خطاها و اشتباهات شخص مقابل و پوزش طلبیدن و در عین حال پذیرفتن عذرخواهی طرف مقابل موجب بهتر شدن تعاملات و کاهش خطاها در روابط زوجین می‌شود.

به گزارش ایمنا، تعامل و صمیمیت بین زوجین باعث می‌شود آرامش در خانواده جریان پیدا کند، در این میان، برخی رفتارها به‌طور مشخص هم مانع از برقراری ارتباط صمیمی و در نتیجه، به بارآمدن انتظارهای نامعقول است، متاسفانه نبود ارتباط صحیح اعضای خانواده باعث می‌شود هریک از اعضا برای ارضای نیاز خود به همدم و همراه، به دنبال فردی خارج از خانواده باشند تا به وقت نیاز بتوانند با آنها درد دل کرده یا برای حل مسائل زندگی‌شان از آنها طلب مساعدت کنند و بی‌گمان این رفتار آغازی خواهد بود برای برملا و افشا شدن رازهای خانوادگی و وقتی فردی احساس تعلق به خانواده نداشته باشد یا خود را تافته جدا بافته بداند، دور از انتظار نیست که نسبت به رازهای اطرافیانش نیز بی‌توجه باشد یا آنها را متعلق به خود نداند، اینجاست که از مسائل کوچک خانواده، همه اطرافیان باخبر می‌شوند.