به گزارش خبرنگار ایمنا، برای انجام این فرایند ابتدا باید تعریف جامعی از شهردار داشت و بعد ویژگی های شهردار خوب را شناسایی کرد، سپس با بررسی رزومه افراد و کارنامه ها و توانائی های افراد به یک شهردار خوب رسید، شهرداری که حداقل دارای ۷۰ درصد وِیژگی های استاندارد شهردار بودن را داشته باشد.
شهردار به تعریف لغوی کسی است که شهر را در اختیار دارد در کشورهای غربی معمولا شهرداران از همه حیث بر سایر قوای سیاسی ارجحیت دارند و مردم بیشتر شهردار خود را می شناسند تا فرماندار یا والی یا نماینده خود را! در دانشنامه جامع شهردار را اینطور تعریف کرده اند.
طبق تعریف دانشنامه‌ای، به نگهبان یا گردانندهٔ شهر، شهردار یا شارمند، گویند. اما بر اساس معانی رایج در ایران، شهرداری نهادی است عمومی، غیر دولتی، محلی و خودکفا. یعنی مثل دیگر نهادهای دولتی از بودجهٔ دولتی استفاده نمی‌کند و باید دارای درآمد محلی برای اداره خود باشد که این درآمد توسط شورای اسلامی شهر به تصویب رسیده و در قالب عوارضات متعلقه از مردم اخذ می‌گردد
شهردار خوب کیست؛ و دارای چه ویژگی هایی است؟
اینها نخستین پرسش هایی است که شوراهای شهری در آغاز با آن مواجه می شوند. شوراهایی که پاسخ صحیح سؤالات مذکور رادریابند نیمی از راه را با موفقیت طی کرده ا ند. با توجه به وظایف پیچیده و متنوع شهرداری ها، شهردار باید چه تخصص یا تخصص هایی داشته باشد؟ آیا باید متخصص فضای سبز باشد یادارای تخصص مرتبط با محیط زیست؟ مهندس عمران باشد یا مهندس معمار، مهندس صنایع و یا مهندس بهداشت محیط، عالم اقتصاد و یا جامعه شناس، یا جز اینها؟ همة اینها در مدیریت شهرداری مورد نیاز هست ولی آیا کسی پیدا می شود که تمامی این تخصص ها را داشته باشد؟
بدیهی است که پاسخ منفی است، پس باید چه تخصصی داشته باشد؟ آیا تخصصی پیدا می شود که همه آنهایی را که ذکر شد در خود داشته باشد؟ اگر نمی توان چنین تخصصی را پیدا کرد، پس باید دنبال چه چیزی بود؟ اگر شهرساز نمیتوان بود، لیکن میتوان مدیریت شهرسازانه داشت؛ و اگر معمار نمیتوان بود، میتوان مدیریت معمارانه داشت. پس باید دنبال کسی گشت که اگر این تخصص ها را ندارد، مدیریت استفاده از آنها را داشته باشد.
دوم اینکه شهردار کسی نیست که صرفاً مدیریت یک سازمان را برعهده داشته باشد و اگر از عهده این امر برآید، فرد مناسبی برای تصدی سازمان شهرداری است، بلکه شهردار کسی است که خود منتخب افراد منتخب مردم یک شهر است و مشروعیت اداره امور شهر را به واسطه رأیی که مردم به اعضای منتخب خود در شهر می دهند، به دست می آورد. بنابراین باید بتواند شهررا با مدیریت شورایی اداره کند.
برای این امر، وی باید به این نوع مدیریت باور داشته باشد و نه تنها شهر را متناسب با دیدگاه و خواسته های نمایندگان مردم در شورا اداره کند، بلکه با همراهی و همفکری شورا، امکان حضور مؤثر مردم را در اداره امور شهر فراهم سازد، به گونه ا ی که شهر در اختیار مردم قرار گیرد و پروژه های عمرانی و فعالیت های خدماتی در پاسخ به نیازهای واقعی مردم شهر تعریف و اجرا شوند.
شهردار باید کسی باشد که هدف مدیریت شهری را توسعه بداند، بیشتر توسعه با مشارکت مردم امکانپذیر خواهد بود و توسعه با آگاهی و دانایی مردم نسبت به حقوق شان و تکالیف شان در قبال اداره امور شهر محقق می شود.
شهردار منتخب شورا باید به مدیریت شهروند محور باور داشته باشد و سازمان اداره شهرداری را با این باور ساماندهی کند. بنابراین باید بتواند به سهولت با مردم ارتباط برقرار کند و نه به گونه ا ی عوام فریبانه!
باید با سازماندهی مناسب، امکان آگاهی از نظریات و دیدگاه های واقعی مردم فراهم گردد و شهر در چارچوب خواسته های مردم مدیریت شود.
مشخصه های شهرداران موفق
اولین نکته استفاده از ایده دیگران است، بیشتر شهرداران موفق، افرادی هستند که در هر گفتگوی دوستانه طرح ها و نظرات دیگران را می شنوند و آنها را به خاطر می سپارند.
بر خلاف تصور عمومی، خیلی از طرح های موفق از همین گفت و گو ها و جمع های دوستانه و بعضأ با حضور اندیشمندان یا کارشناسان گرفته می شوند و به ندرت چنین طرح هایی در جلسات رسمی طرح های اولیه مطرح می شوند و بعدأ روی آنها کار کارشناسی می شود.
ساختن بر اساس توان موجود دیگر مشخصه شهرداران موفق به شمار می رود.
معمولأ طرح هایی موفق می شوند که مردم آنها را قبول دارند و همین قبول داشتن نشانه آماده بودن جامعه برای چنین طرحی است. ممکن است این آمادگی زیاد به چشم نیاید اما به محض اینکه روی آن دست گذاشته شد به صورت آشکار خود را نشان می دهد.
وقتی برنامه ای هنوز در مرحله طرح و نظر است نباید آنرا به عموم اعلام کرد. پس از بررسی یک طرح، باید مدتی را نیز صرف برنامه ریزی برای اجرای آن کرد. در این برنامه ریزی می توان حداقل ۴ تا ۵ مانع بزرگ را شناسایی کرد که ممکن است مانع موفقیت طرح شوند؛ در غیر اینصورت طرح مورد نظر ممکن است تبدیل به یک فوتبال سیاسی شود. درطول مدتی که صرف این برنامه ریزی و کار بیشتر روی طرحی می شود و تا قبل از اعلام عمومی آن می توان با مدیران دیگر نیز مشورت کرد و نظرات و انتقادات آنها را شنید.
یکی دیگر از شاخصه ها، حل مشکلات مالی است.
یکی از موانعی که تمام طرح ها در سراسر دنیا با آن روبرو هستند، کمبود بودجه است. قبل از اعلام عمومی یک طرح باید منبع یا منابع مالی تأمین بودجه برای طرح مورد نظر مشخص شوند.
یکی دیگر از مشکلات احتمالی یک طرح این است که آنها تنها یک نظرند و هر طرحی باید در مقیاس های انسانی بررسی و آزمایش شود تا مشخص گردد آیا افراد جامعه از آن طرح استقبال خواهند کرد و مورد استفاده آنها هست؟
از بیشتر شهرداران موفق دنیا تنها به خاطر چند موردمحدود یاد می شود، چه بهتر که این چند مورد، مربوط به موفقیت ها باشند تا شکست ها. پس بهتر است ضمن پیشبرد امور شهری که طی آن ممکن است چندین طرح نیز به انجام برسند، روی چند طرح محدود و ماندنی تمرکز کرد و از این مسیر منحرف نشد.
همچنین شهرداران موفق را می توان از لحاظ مشخصات فردی و حرفه ای به چند دسته تقسیم کرد. بعضی از آنها بیشتر به روند کار و خدماتی که در روند اجرای طرح ها ارائه می شوند، اهمیت می دهند و برخی دیگر بیشتر به نتیجه کار و پیامد های اجتماعی، سیاسی و مدیریتی طرح هایشان اهمیت می دهند که هر کدام از این مشخصات می تواند باعث موفقیت یک شهردار شود.
نکته دیگر در مورد شهرداران موفق این است که فهرست چنین افرادی معمولاً شامل شهرداران سابق و قدیمی شهرهاست و برای ادعای موفق و یا نا موفق بودن یک شهردار نیاز به وقت است.
به عبارت دیگر یک شهردار به دلیل تنها رویکردش به مسائل شهری نمی تواند مورد قضاوت قرار بگیرد، بلکه پیامدهای طرح های وی و همکارانش و تأثیر آنها بر جامعه شهری در طول مدت زمان خاصی، باید مورد بررسی قرار گیرند.
انتخاب شهردار بیگانه با امانتداری، بزرگترین خیانت به شهروندان، شهر، کشور و نظام است
در کنار همه این پارامترها و اولویت ها، باید ویژگی هایی را هم که مقام معظم رهبری مد نظر قرار دارند را برشمرد.
در این تردید نیست که کار را باید به کاردان سپرد. یکی از مصادیق کاردانی یک شهردار بی‌شک پرهیز از برنامه‌های زاید و انحرافی است که در کلام رهبر معظم انقلاب اینگونه بر آن تأکید شده است: «شهرداری‌ها باید برنامه‌های زاید و منحرف کننده و حرف‌های غیرمرتبط به کار را که عده‌ای به آنها مبتلا بودند و هستند، کنار بگذارند و فقط برای مردم کار کنند.»
لایق بودن یک شهردار برای رسیدن به صندلی مدیریت شهری تا حدود زیادی پس از انتخاب وی و البته نگاهی به گذشته او قابل تشخیص است.
رهبر انقلاب در این ارتباط فرموده‌اند: «شهرداری جایی است که انسان در آن با پول، با مردم، با مراجعان و با کسانی که حاضرند برای بعضی از مقاصد خود ولخرجی کنند، مواجه می‌شود. اینطور جاها خیلی باید مراقب بود. اینجاست که تقوای الهی به درد می‌خورد. تقوا زره‌ای است که اگر انسان آن را پوشید، تیرهای زهرآگین فساد و گناه در او کارگر نخواهد شد و او را از پا نخواهد انداخت».
ولایت‌پذیری و دارا بودن تدین و دینداری یکی از معیارهای اصلی انتخاب شهردار یک شهر اسلامی است.
رهبر بزرگ انقلاب در این ارتباط می‌فرمایند: «در داخل تشکیلات شهرداری با فساد مماشات نکنید؛ چه فسادی که مربوط به بیرون شهرداری است و می‌خواهد از ابزار شهرداری استفاده کند، چه فسادی که خدای نکرده در درون هسته‌ای از هسته‌های شهرداری رخنه کرده باشد و در آنجا بخواهد گسترش پیدا کند و فضا و محیط امنی برای خود درست کند.»
زمانی که مردم افرادی را به عنوان اعضای شورا انتخاب می‌کنند از آنها انتظار دارند تا فردی امانتدار را به عنوان شهردار انتخاب کنند.
انتخاب شهرداری که با امانتداری بیگانه است، بزرگترین خیانت به شهروندان، شهر، کشور و نظام است، از همین رو است که رهبر معظم انقلاب تأکید کرده‌اند: «شهرداران سراسر کشور باید امانتدار رأی، اعتماد، محیط زندگی و اخلاق و فرهنگ مردم باشند که یکی از مصداق‌های مهم امانتداری رأی مردم، انتخاب شهرداران امین، قابل اعتماد، با کفایت، پاکدامن، متدین، شجاع، ساده‌زیست، مردمدار و مقید به انضباط مالی است.»
مشکلات شهری نیاز بیش از پیش به یک شهردار خستگی‌ناپذیر را بیشتر نمایان می‌کند. بی‌شک شهردار باید جدا از تمامی این ویژگی‌ها دارای روحیه خستگی‌ناپذیری در برابر مشکلات متعدد باشد.
حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی) در ارتباط با این موضوع فرموده‌اند: «شهرداری به عنوان سازمانی که سروکارش با مردم است باید روح خدمتگزاری و اخلاص را بیشتر از جاهای دیگر داشته باشد. مجموعه شهرداری باید با برادری و همکاری مبتنی بر منطق و قانون، برای خدمت‌رسانی بیش از پیش به مردم تلاش کنند» .
نظر شما