به گزارش ایمنا، سازمان ملی استاندارد ایران تدوین‌کننده قوانین و قواعد مرتبط با استاندارد و اجراکننده و نظارت‌کننده بر آن‌هاست. به طور قطع یکی از بخش های مورد توجه این سازمان، صنایع است که با ارائه شاخص های خود علاوه بر مباحث ایمنی و زیست محیطی موجبات رقابت با سایر تولیدات خارجی را فراهم و زمینه ساز صادرات می شود.
به اعتقاد کارشناسان سازمان استاندارد در حوزه فرهنگ‌سازی در این بخش باید فعال‌تر باشد به این دلیل که ما در رابطه با رویکرد نوین استانداردسازی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مردم باید نقش آفرینی کنند. در اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «افزایش پوشش استاندارد به تمامی محصولات داخلی و ترویج آن کمک می‌کند زیرا یک شاخه ترویج استاندارد به فرهنگ‌سازی برمی‌گردد.
سازمان ملی استاندارد به‌عنوان متولی استاندارد و کنترل کیفیت اقلام مختلف کالاهای تولید داخل است. باید بنا بر دیدگاه مقام معظم رهبری تولید کالاها و عرضه خدمات گوناگون بر پایه استاندارد باشد. استاندارد در وهله اول می‌تواند ملی باشد و در وهله دوم اگر استاندارد ملی وجود ندارد، باید از استانداردهای قابل قبول بهره بگیریم تا آن استانداردها را هم ملی کنیم. آنچه در ادامه می خوانید گفتگوی ما با غلامحسین شفیعی مدیرکل استاندارد استان اصفهان است.
مهمترین و جدی ترین چالش های پیش روی واحدهای کوچک و متوسط از لحاظ استاندارد چیست؟
واحدهای صنعتی دو دسته هستند، بخشی مشمول استاندارد اجباری هستند و بخشی دیگر مشمول استاندارد نیستند. دسته اول ۳۲۵۰ واحد تولیدی استان را شامل می شوند که مشمول استاندارد اجباری و تحت پوشش استاندارد اصفهان قرار دارند به گونه ای که تولید، توزیع و عرضه آنها باید با علامت استاندارد باشد. یعنی بدون علامت استاندارد مجاز به فعالیت نیستند. کارهای کوچک نیز همین گونه هستند اگر کارگاهی مشمول استاندارد باشد باید علامت استاندارد داشته باشد در غیر این صورت از فعالیت آن جلوگیری می شوند و مجاز به تولید نیستند. بیشترین مشکل واحدهای کوچک در زمینه استانداردسازی بحث ثبت نام و علامت تجارتی هست که این معضل تمام واحدهای کشور و اصفهان است. متاسفانه موضوع ثبتِ نام تجاری آنها بین ۶ ماه تا یک سال طول می کشد در صورتی که واحد هزینه کرده و پروانه بهره برداری اخذ کرده است اما برای شروع کار با مشکل ثبت نام تجاری مواجه بوده که پروسه ای زمانبر است. یکی از مستندات الزامی برای داشتن پروانه استاندارد داشتن نام یا علامت تجاری معتبر است که باید اخذ کنند حتی در پاره ای موارد دو سال زمان می برد.
سنجش کیفیت و استاندارد سازی کالاها در کدام صنایع استان شاخص است و میزان پابندی واحدها را این الزامات را چگونه ارزیابی می کنید؟
ما در روز جهانی استاندارد ۲۲ واحد تولیدی را از بین ۳ هزار واحد انتخاب می کنیم حتی در روز صنعت نیز، یکی از اعضایی که باید در کارگروه تعیین واحدهای نمونه باشد مشارکت اداره کل استاندارد است. به طور قطع واحدهایی که از پارسال تاکنون هیچ گونه مردودی در نتایج آزمایشات خود نداشته باشند و مسئول کنترل کیفیت به طور دائم حاضر و آزماشگاه آنها به صورت دائم فعال باشند می توانند در رده انتخابات صنایع نمونه قرار گیرند. بعضا واحدهای نمونه ای هستند که پروانه استاندارد ندارند و ما اجازه معرفی آنها را در روز صنعت نمی دهیم.
از نظر شما راهکار افزایش کیفیت و استاندارد در صنایع مختلف چیست؟
استاندارد با تمام صنایع در ارتباط است. مثلا در مورد طلا حدود ۱۵۳۵ واحد تولیدکننده طلا در اصفهان داریم و ما جزو اولین استان ها در این بخش هستیم. همچنین بقیه نیز بیشترین و بزرگترین واحدهای صنعتی در اصفهان هستند همچون فولاد، ذوب آهن، انتخاب، واحدهای صنایع غذایی، شیمیایی، نفت و گاز و پتروشیمی و ساختمان، مکانیک، برق و خودرو که مشمول و تحت نظارت استاندارد هستند.
در حال حاضر وضعیت صنعت و معدن استان از لحاظ استانداردسازی و کیفیت چگونه است؟
وضعیت اصفهان نسبت به سایر استان ها خوب است اما تعدادی واحدها به دلیل رکود نمی توانند با ظرفیت کامل خود کار کنند و با ظرفیت ۵۰ یا ۴۰ درصد تولید دارند. یکی از موضوعات مهم ما رقابت صنعت داخل با خارج کشور است. البته برخی به دلیل استانداردهای پایین و کیفیت نامناسب قابل رقابت با تولیدات مشابه خارج نیستند.
با این حال چه راهکاری برای حل این مشکل وجود دارد؟
تاکید می کنم استاندارد، کف کیفیت است یعنی حداقل کیفیت قابل قبول و پایین تر از آن نباید باشد اما اکثر واحدهای تولیدی ما بالاتر از استانداردهای موجود تولید دارند و اگر بالاتر از استاندارد تولید نداشته باشند مردود می شوند و ما مجبور به ابطال پروانه استاندارد آنها و در نهایت تعطیلی واحد تولیدی می شویم. اما واحدهایی که قصد رقابت دارند باید متناسب با کیفیت کشورها، شاخص های کیفی خود را بالا ببرند. در حال حاضر تعداد زیادی از واحدهای ما با کشورهای خارجی توسعه یافته رقابت می کنند و حتی صادرات دارند. اما برخی واحدها کف استاندارد را رعایت می کنند که حتی بعضا در کشور نیز با مشکلاتی مواجه می شوند و توان رقابت در تولید طولانی مدت را ندارند.
آیا تدوین و اجرای استاندارد کارخانه‌ای از سوی موسسات و کارخانه‌های صنعتی به‌عنوان یک موضوع مهم و اصلی مورد توجه قرار گرفته است؟
ما یک سری استانداردهای ملی داریم که کارخانجات ملزم به رعایت آن هستند اما استانداردهای کارخانه ای باید بالاتر از استانداردهای ملی باشد. ما اکنون بیش از ۷۰ استاندارد کارخانه ای را در استان ثبت کردیم که با کیفیت بالا و مطلوب تولید دارند.
به طور قطع رکود حاکم بر اقتصاد کشور واحدهای صنعتی را با محدودیت های متفاوتی برای بروزسانی ماشین آلات خود و استانداردسازی فعالیت های زیست محیطی روبرو کرده است. آیا برنامه ای برای انطباق این شرایط با الزامات زیست محیطی وجود دارد؟
ما استانداردهای زیادی برای مباحث زیست محیطی نداریم. البته ما نخستین مجوزی که برای واحدهای تولیدی صادر می کنیم استاندارد محیط زیست است. اما بسیاری از واحدهای ما قدیمی هستند با این حال مشکلی از لحاظ کیفی ندارند ولی دستگاه های جدید از نظر مصرف انرژی، نیروی انسانی و ... شرایط استاندارد را دارا هستند. البته آماری در این خصوص نداریم و محیط زیست باید پاسخگو باشد اما واحدهای صنعتی حداقل باید، کف استانداردها را رعایت کنند.
نظر شما