سوختگی قابل پیشگیری است

به گزارش ایمنا، این در حالی است که انفجار ترقه ها و آتش سوزی های مختلف در شب چهارشنبه سوری منجر به آسیب دیدن اعضای مختلف بدن نظیر چشم ها، دست ها، پاها و  ... می شود. همچنین پوست که یکی از مهم ترین اعضای بدن است نیز در اثر آتش سوزی دچار سوختگی می شود.
نکته مهم این است که سوختگی صد درصد قابل پیشگیری است، اما صد درصد قابل درمان نیست. در واقع سوختگی های سطحی و سوختگی های نیمه عمیق و عمیق (سوختگی های درجه یک، دو و سه) مهم ترین و بیشترین درصد حوادث در چهارشنبه سوری را به ویژه برای کودکان، نوجوانان و جوانان به خود اختصاص می دهد.
همچنین آسیب دیدگی های چشمی جزو مهم ترین آسیب دیدگی های چهارشنبه سوری است که در برخی موارد منجر به نابینایی افراد نیز می شود.
به همین مناسب و در مورد پیشگیری و درمان سوختگی گفتگویی داشتیم با "دکتر فریدون عابدینی، متخصص جراحی عمومی و رئیس بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) اصفهان" که مشروح آن در ادامه از نظرتان می گذرد:

در مورد سوختگی توضیح دهید؟
پوست، مهمترین عضو بدن است که به نحوی از تمام اعضای بدن حفاظت می کند. در واقع سایر اعضای بدن به شرطی سالم و زنده هستند که پوست بتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.
این عضو حیاتی در برابر ضربه بسیار مقاوم است و ضربات شدید را به راحتی تحمل می کند. حتی در برخی موارد در اثر ضربه ممکن است قلب، کلیه، کبد و روده ها آسیب ببینند، اما مشاهده می شود که پوست توانسته است مقاومت خود را همچنان حفظ کند.
این در حالی است که در برابر حرارت چنین مقاومتی وجود ندارد، به گونه ای که حرارت 70 درجه سانتی گراد در یک ثانیه می تواند کل ضخامت پوست را از بین ببرد. زمانی که پوست از بین برود دیگر قلب، کلیه مانند قبل کار نمی کند.
بافت پوست از چه عناصری تشکیل شده است و چنانچه فرد دچار سوختگی شود چه اتفاقاتی برای این بافت می افتد؟
بر روی پوست لایه ای وجود دارد که به آن ورقه رویی پوست (اپیدرم) گفته می شود. همچنین به ورقه پوست (درم) و ورقه زیرین آن (هایپو درم) گفته می شود که هر سه هفته یک بار، بدن ورقه رویی را بازسازی می کند. اما چنانچه سایر قسمت های پوست آسیب ببیند ویژگی لایه رویی را نخواهند داشت.
شایع ترین علت از بین رفتن لایه رویی پوست، آفتاب سوختگی است که اصطلاحا به آن سوختگی درجه یک گفته می شود و در این شرایط درمان زخم سوختگی برای بیمار انجام نمی شود. حتی چنانچه 70 تا 80 درصد بدن فرد دچار آفتاب سوختگی شود، نیاز به بستری شدن و درمان زخم سوختگی ندارد.
بنابراین بدون اینکه هیچ عارضه ای در بدن ایجاد شود در مدت 7 تا 10 روز آفتاب سوختگی ترمیم می شود و تغییر رنگ صورت نگرفته و گوشت اضافه و یا اسکار بر روی پوست ایجاد نمی شود.

کدام نوع سوختگی نیاز به عمل پیوند پوست دارد؟
سوختگی لایه درم شامل دو قسمت درجه 2 سطحی و درجه دو عمقی است. درجه 2 سطحی، یک پنجم لایه درم را تحت تاثیر قرار می دهد و نیازی به عمل پیوند پوست ندارد. زمانی که بدن فرد ساختار اولیه خود را به دست آورد، این عارضه می تواند باعث تغییر رنگ پوست و یا ایجاد گوشت اضافی شود. همچنین سوختگی 2 عمیق، چهار پنجم لایه درم را شامل می شود.
حال چنانچه لایه هایپو درم آسیب ببیند، سوختگی از نوع درجه 3 خواهد بود که سوختگی 2 عمیق و درجه 3 نیاز به عمل پیوند پوست دارد. بنابراین هرچه پیوند سریع تر انجام شود، باعث ایجاد عوارض کمتر و مرگ کمتر در مبتلایان به سوختگی می شود.

سوختگی های نوع 2 و نوع سوم تا چه حد در شب چهارشنبه آخر سال شایع است؟ میزان مراجه بیماران به بیمارستان تا چه میزان است؟
اکثر عوارض چهارشنبه سوری از نوع درجه 2 سطحی است، به گونه ای که در سال 94 بستری به دلیل سوختگی یک نفر و در سال 93 تعداد بستری 8 نفر بوده است. همچنین مراجعه کنندگان سرپایی در سال 93 حدود 44 نفر بوده که در سال 94 روند کاهشی داشته و به 34 نفر رسیده است.
اما نکته مهم این است که سن حدود 80 تا 85 درصد بیماران کمتر از 30 سال است. بنابراین آتش، ترقه و فشفشه عومل مهم در ایجاد سوختگی چهارشنبه سوری محسوب می شود.
بهترین شیوه درمان زخم سوختگی پیشگیری از ایجاد حادثه و حفاظت از پوست است. این در حالی است که حرارت 45 درجه سانتی گراد می تواند در مدت زمان 1 تا 2 ساعت به پوست آسیب وارد کند.

درجه حرارت سوختگی تا چه میزان در آسیب دیدگی افراد موثر است و آیا میزان آسیب دیدگی برای تمام افراد یکسان است یا خیر؟
 حرارت 50 تا 55 درجه می تواند تنها در مدت چند دقیقه پوست را بسوزاند و حرارت 69 درجه در مدت 1 ثانیه تمام ضخامت پوست را از بین می برد و در این صورت بیمارن نیاز به عمل پیوند دارند. این در حالی است که گاهی عوارض سوختگی و نقص عضو تا پایان عمر برای فرد باقی می ماند.
همچنین لایه چربی پوست در کودکان و افراد مسن، ضخامت کمتری دارد که این موضوع در شدت آسیب سوختگی موثر است، به صورتی که سوختگی درجه 2 سطحی در کودکان و افراد مسن می تواند عارضه سوختگی درجه 2 عمقی را به وجود آورد.

راهکارهای عملی برای درمان سوختگی قبل از مراجعه به پزشک چیست؟
عامل ایجاد سوختگی حرارت است که آب سرد باعث تسکین و درمان آن می شود. بنابراین چنانچخ یک عضو بدن مانند یک دست دچار سوختگی شود، تا 3 ساعت نخست سوختگی استفاده از آب سرد بین 8 تا 25 درجه سانتی گراد مفید است، اما استفاده از یخ بر روی سوختگی به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
در واقع یخ باعث بسته شدن رگ ها و شدیدتر شدن آسیب وارد شده به پوست می شود. اما استفاده از آب سرد با دمای متوسط 15 درجه سانتی گراد، برای مدت 10 تا 20 دقیقه از زمان حادثه تا 3 ساعت اول سودمند است و بهترین درمان محسوب می شود.
پس از این زمان باید افراد به پزشک مراجعه کنند زیرا ممکن است تشخیص اشتباه باشد. همچنین باید توجه داشت که پوست یک عضو زنده است و شکل تغییرات با گذشت زمان عوض می شود.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که به غیر از آفتاب سوختگی، برای درمان هر نوع دیگر، فرد باید ابتدا به پزشک مراجعه کند. نکته دیگر این است که در صورت زیاد بودن وسعت سوختگی شستشو با آب سرد مجاز نیست، زیرا چنانچه بیش از یک عضو دچار سوختگی باشد و قسمت های مختلف بدن درگیر باشند، دمای پایین تر از 35 درجه سانتی گراد، ممکن است برای قلب مضر بوده و فرد را دچار ایست قلبی کند.
11174/130/15