جایگاه ویژه تغذیه در طب سنتی/ مزاج غذاها را براساس مزه آنها تشخیص دهید

مزاج شناسی علمی بسیار وسیع و گسترده است که کاربردهای فراوانی برای تشخیص و درمان مشکلات جسمی و روحی دارد.

به گزارش ایمنا، در حقیقت مزاج تمامی جنبه های زندگی ما تحت تاثیر طبیعت بدنمان قرار دارد، نوع غذایی که می خوریم می تواند تاثیرات بسیار مهمی بر تمامی اعضای بدن ما از مغز و اعصاب گرفته تا قلب، معده و کبد و کلیه ها داشته باشد؛ در بعضی از انواع مزاج، خوردن یک غذای نامناسب می تواند عواقب زیادی داشته باشد.
غذای نامناسب با مزاج افراد می تواند موجب تغییرات خواب، حالت عصبی، اختلال حافظه، اختلال هضم، اختلال دفع، عوارض پوستی، نشانه های درگیری کبد و قلب را نشان دهد. 
نوع نوشیدنی ها، لباس ها، هوای استنشاقی، استراحت روزانه و چگونگی دفع و حالتهای عصبی و روانی، مستقیما مرتبط با حالات طبیعی یا مزاجی است، بنابراین برای داشتن زندگی سالم و طبیعی، و آرامش روحی، همه ما نیازمند به شناخت مزاج یا طبیعت خود هستیم.
 شاید بتوان گفت که مزاج شناسی مهمترین بخش در فهم طب سنتی ایران و همچنین طب اسلامی است. 
برای آگاهی از اهمیت تقسیم بندی مزاج ، گفتگویی را با "دکتر مریم یاوری- متخصص طب سنتی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان" انجام داده ایم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می گذرد:
اهمیت تغذیه در طب سنتی چیست؟
تغذیه هم از دیدگاه پزشکی رایج و هم ازدیدگاه طب سنتی ایرانی نقش مهمی در حفظ سلامتی بدن دارد.
ما در پزشکی رایج و علم تغذیه بر اساس نسبت چربی، کربوهیدرات، پروتئین، موادمعدنی و ویتامین ها در مورد اینکه چه غذاهایی برای کدام گروه از افراد  مناسب است یا نه ، تصمیم می گیریم. تغذیه در طب سنتی جایگاه ویژه ای برای هر فرد دارد. 
در پزشکی رایج بر اساس نسبت این مواد تصمیم می گیریم که چه خوراکی برای هر گروه از افراد مناسب است، به عنوان مثال به افراد چاق توصیه می کنیم که چربی و کربوهیدرات کمتری در رژیم روزانه خود مصرف کنند، اما در پزشکی ایرانی تقسیم بندی غذاها بر اساس مزاج انجام می دهیم، به این نحو که گفته می شود هر خوراکی دارای یک مزاج سرد یا گرم، خشک یا مرطوب است.
جالب است که غذاها را هم همچون طبع افراد بر روی مزاج ها تقسیم بندی می کنند!
بله، همه موجودات در دنیا حتی اشیاء بی جان مزاج دارند.
خوراکی ها هم دارای مزاج هستند و زمانی که غذاها را بر اساس مزاج دسته بندی می کنیم، بر اساس شدت مزاج به غذاها درجه های مختلف می دهیم ؛ یعنی درجه از 1تا 4 به غذاها داده می شود که درجه 4 بیشترین شدت و دورترین نقطه از اعتدال است و درجه 1 نزدیک نقطه اعتدال است.
درجه بندی ها بر چه اساسی به غذاها داده می شود؟
بر اساس شدت مزاج است، یعنی خیار از نظر مزاج سرد است اما از نظر شدت درجه 2 می باشد.
بهتر است افراد بدانند که خیار درجه 2 سرد و فلفل درجه 4 گرم است و یا اینکه بادام و نخود درجه یک گرم هستند.
در واقع نوع و درجه مزاج راهنمای مهمی است که رژیم غذایی را بر اساس آن به افراد توصیه کنیم.
دانستن مزاج چه فایده ای برای افراد دارد؟
برای افرادی که در وضعیت سلامت هستند، تغذیه سالم زمانی است که همه اجزای غذایی مورد استفاده مزاج آنها به اعتدال نزدیک باشد، استفاده از غذاهایی با درجه بالا مثل 3 و 4 اگر به مقدار زیاد و در مدت طولانی استفاده شوند، باعث بر هم خوردن تعادل بدن می شود و این به تدریج زمینه ساز بروز بیماری ها می شود.
غذاهای درجه بالا مزاج پایه بدن را تغییر می دهند و نباید در غذاهای روزمره افراد گنجانده شود.
اگرافراد از حالت سلامتی خارج و دچار سوءمزاج شده باشند ، اصطلاحات "سودا"، "بلغم" و "صفرا" برای آنها استفاده می شود.
ما به افرادی در سلامت هستند توصیه می کنیم غذای خود را از موادی انتخاب کنند که نزدیک اعتدال است.
اگرافراد احساس می کنند که از حالت سلامتی خارج می شوند، در مصرف غذاهایی که طبع گرم دارند، زیاده روی نکنند.
شیوه تشخیص درست مزاج غذاها چیست؟
روش های مختلفی برای تشخیص مزاج غذاها داریم و کتاب هایی در زمینه پزشکی ایرانی هم راهنمای خوبی هستند ، اما ساده ترین روشی که برای همه افراد قابل انجام است توجه به مزه غذاها است.
غذاهایی که معمولاً طعم شیرین دارند، گرم و تَر هستند آنهایی که خیلی شیرینی دارند به سمت گرم و خشک می روند؛ آنهایی که طعم ترش دارند، طبع سرد و خشک دارند، غذاهای تُند از نظر مزاجی گرم و غذاهای شور گرم و خشک هستند.
خوراکی های بی مزه سرد و تَر هستند، خرمالو سرد و خشک است و توصیه می کنیم با توجه به اینکه فصل ها هم مزاج دارند، افراد تدابیر رطوبت بخش برای انتخاب تغذیه داشته باشند.
غذاهای تلخ گرم و خشک هستند و افراد بر اساس مزه غذا می توانند مزاج غذاها را تشخیص دهند.
در طب سنتی از غذاهای غلیظ هم یاد می شود، منظور چیست؟
درجه بندی 1 تا 4 شدت گرمی و سردی غذا را اعلام می کند اما غذاهای غلیظ و لطیف تقسیم بندی جداگانه ای دارند. غذاهای غلیظ به غذاهایی گفته می شود که به راحتی هضم نمی شوند و مواد زائدی از آنها در بدن ایجاد می شود که می تواند در بدن تجمع پیدا کند، در نتیجه مصرف این گونه غذاها با سبک زندگی کنونی به افراد توصیه نمی شود؛ به عنوان مثال "کله پاچه" جزو اینگونه غذاها است ، ولی افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند مثل کشاورزان یا کارگران ساختمانی می توانند از غذاهای غلیظ استفاده کنند.
گوشت شتر، قارچ ، گوشت گاو و گوساله، پنیر پیتزا، گوشت شتر، کلم، تخم مرغ جزو غذاهای غلیظ هستند.
اما غذاهای لطیف غذاهایی هستند که راحت در معده هضم می شود و در نتیجه هضم آن مواد زائدی در بدن جمع نمی شود. 
مصرف این غذاها برای افرادی که کار فکری انجام می دهندو فعالیت بدنی آنها کم است مثل مادران باردار، دوره نقاهت بعد از بیماری ها توصیه می شود.
از جمله غذاهای لطیف گوشت جوجه مرغ، بلدرچین، گوشت گوسفند، کاهو ، انار، سیب شیرین، زرده تخم مرغ که عسلی پخته شده باشد، می باشد.
11134/130/20
کانال اطلاع رسانی: https://telegram.me/imnanews
کد خبر 257977

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.